مدیریت مالی چیست؟

ابزارهای مالی پیچیده

مدیریت ریسک مالی چیست؟ تعریف، تحلیل و رویکردها

مدیریت ریسک مالی، با استفاده از ابزارهای مالی کارآمد، طراحی و اجرا می شود تا شرکت را از ریسک های مختلف مالی محافظت نماید. به دلیل وجود تقاضایزیاد در این زمینه، مدیریت ریسک مالی اکنون به عنوان یک رشته مجزا تدریس می شود و دروس آن شامل مدیریت ارتباط بین جنبه های داخلی موسسات مالی و عوامل خارجی است که بر سرمایه گذاری تاثیر می گذارد.

تعریف مدیریت ریسک مالی
مدیریت ریسک مالی به فرآیند پیشرفت تدریجی و دائمی ارزش مالی قابل قبول در هر سازمان اشاره دارد. ابزارهای مالی معمولا برای کمک به تیم مدیریت به منظور مدیریت افشای ریسک، به ویژه ریسک اعتباری و ریسک بازار، مورد استفاده قرار می گیرند. سایر ریسک ها عبارتند از ریسک سهام، ریسک تأمین کننده، ریسک مشتری، ریسک شرکا، ریسک مالی، ریسک نقدینگی و ریسک های مربوط به نرخ بهره، نرخ ارز و تبدیل و قیمت کالاها. الگوریتم مدیریت ریسک مالی شبیه به مدیریت ریسک عمومی است. فرآیند مدیریت ریسک مالی عموما به سه مرحله تقسیم می شود: شناسایی منابع ریسک، ارزیابی آن و تدوین طرح های مربوطه. هر دو رویکرد کمی و کیفی، در مدیریت ریسک مالی قابل اجرا و امکان پذیر است و استفاده از هر یک از این روش ها به نوع ریسکی که تیم مدیریت با آن مواجه است، بستگی دارد. هدف مدیریت ریسک مالی به عنوان یک شاخه خاص از مدیریت ریسک، کمک به اولویت بندی ابزارهای مالی و استفاده از آنها برای مدیریت ریسک های پر هزینه است. وابستگی متقابل بین ریسک باعث خطرناک تر شدن آنها می شود و شرکت یا مبلغ سرمایه گذاری شده، در معرض آسیب پذیری بیشتری قرار می گیرند. به عنوان مثال، نرخ ارز (تبدیل) و نرخ بهره به شدت به یکدیگر وابسته هستند. بنابراین وابستگی آنها باید در هنگام تدوین چارچوب مدیریت ریسک مالی مورد توجه قرار گیرد. مدیریت ریسک مالی، با استفاده از ابزارهای مالی کارآمد، طراحی و اجرا می شود تا شرکت را از ریسک های مختلف مالی محافظت نماید. به دلیل وجود تقاضای زیاد در این زمینه، مدیریت ریسک مالی اکنون به عنوان یک رشته مجزا تدریس می شود و دروس آن شامل مدیریت ارتباط بین جنبه های داخلی موسسات مالی و عوامل خارجی است که بر سرمایه گذاری تاثیر می گذارد. همچنین بازارهای مالی مدرن را نیز شامل می شود. مدیریت ریسک مالی، درک و شناخت خوبی را برای پایه ریزی تکنیک های مدرن مدیریت ریسک ارائه می دهد.

مطالب مرتبط:

تجزیه و تحلیل مدیریت ریسک مالی
فرض کنید یک شرکت یا یک تیم مدیریت مالی قصد دارد، میزان شدت و انواع ریسک های احتمالی را محاسبه کند. برای این کار، تیم باید وضعیت کامل را تجزیه و تحلیل کند و با استفاده از تکنیک، رویکرد یا روشی که بیشتر از سایر روش ها قابل اجرا است، مانع روی دادن ریسک و یا به حداقل رساندن آثار آن شود. در اینجا ما روش ها و رویکردهای مدیریت ریسک مالی را با ذکر چند مثال توضیح خواهیم داد:
روش های انجام تجزیه و تحلیل مدیریت ریسک مالی
ارزش در معرض ریسک (VAR): یکی از مهمترین روش ها یا اقدامات برای مدیریت ریسک مالی، تحلیل VAR است. ارزش در معرض ریسک، بر مبنای میزان خسارات احتمالی، احتمال شدت صدمات و آسیب ها و مدت زمان محاسبه می شود. تصور کنید یک پروژه فرضی توسط یک شرکت مالی انجام می شود که ارزش در معرض ریسک آن در طی یک ماه، برابر با 7 و کل سرمایه آن 20 هزار روپیه هند است. این بدان معنی است که در هر ماه از طول عمر پروژه، 7 درصد احتمال از دست دادن 20 هزار روپیه وجود دارد. مثال دیگر، سرمایه گذاری معمولی یک شرکت یا یک فرد است. اگر معیار اندازه گیری VAR، 10 هزار روپیه و سطح اطمینان، 38 درصد اطمینان در طول دوره 29 روزه و بدون سرمایه گذاری یا فروش تا روز 29ام باشد، آنوقت 38 درصد احتمال دارد که سرمایه گذار، مبلغ 10 هزار روپیه را در یک ماه از دست دهد. ارزش در معرض ریسک، یک مقدار تقریبی برای احتمال زیان مالی یا از دست دادن سرمایه است. ضررهای واقعی ممکن است بیشتر یا کمتر از ارزش تخمین زده شده باشد.
تحلیل رگرسیون: یکی دیگر از روش ها یا رویکردهای مدیریت ریسک مالی، تحلیل رگرسیون است. این تحلیل برای برای مطالعه آثار و پیامدهای حاصل از قرارگیری یک متغیر در معرض هر نوع تغییر است. مثلا این تحلیل، نشان می دهد که چه مقدار تغییرات نقدینگی در هنگام مواجهه با افزایش یا کاهش نرخ بهره رخ خواهد داد.
تجزیه و تحلیل سناریو: تجزیه و تحلیل سناریو یکی دیگر از روش های قدرتمند مدیریت ریسک مالی است. حتی گاهی اوقات به عنوان یکی از تکنیک های مدیریت ریسک مالی به شمار می آید. همچنین با نام های آزمون فشار، آزمون ه حساسیت یا تجزیه و تحلیل "چه خواهد شد اگر (what if)؟" نیز شناخته می شود. در این روش، مدیران و تیم های مالی به بحث و تهیه چند سناریوی فرضی و در عین حال مرتبط به موضوع می پردازند و سوالی که مطرح می کنند این است: که اگر این وضعیت رخ دهد، چه خواهد شد؟ سایر سوالات عبارتند از: اگر بازار سهام 48 درصد سقوط کند، چه خواهد شد؟ اگر بانک مرکزی نرخ بهره را 29 درصد افزایش دهد، چه خواهد شد؟ اگر نرخ ارز 30 درصد کاهش یا 29 مدیریت مالی چیست؟ درصد افزایش یابد، چه خواهد شد؟ اگر یک مشتری مهم را از دست دهیم، چه خواهد شد؟ پس از ارزیابی، نتایج تحلیل های سناریو فرضی با در نظر گرفتن افشای ریسک بر مبنای محاسبات، به یک مقدار کمی تبدیل می شوند که نشان دهنده مبلغ زیان ناشی از ریسک است. سپس بیشترین مبلغ پیش بینی شده برای زیان، به عنوان بدترین سناریو مورد بررسی قرار می گیرد.

مدیریت مالی

ابزارهای مالی پیچیده

وجود ابزارهای مالی گوناگون در بازار اوراق بهادار، انگیزش و مشارکت بیشتر مردم را در تأمین منابع مالی فعالیت‌های درازمدت به همراه می آورد.

تنوع ابزارهای مالی از نظر ترکیب ریسک و بازده، ماهیت سود و شیوه مشارکت در ریسک، گروه های مختلف را به سوی بازار اوراق بهادار جذب می کند. برای ابزارهای مالی می توان سه نقش متمایز در نظر گرفت:

اول، ابزارهای مالی وسایلی برای نقل و انتقال وجوه از سهامدارانی که مازاد سرمایه دارند و مایل به سرمایه گذاری هستند، به کسانی است که به این وجوه برای سرمایه گذاری در دارایی های حقیقی نیاز دارند.

دوم، ابزارهای مالی انتقال وجوه را به شکلی انجام می دهند که ریسک سیستماتیک مربوط به جریان نقدی ناشی از سرمایه گذاری در دارایی های حقیقی، بین متقاضیان و عرضه کنندگان وجوه، توزیع مجدد شود.

سوم، ابزارهای مالی وسیله ای برای تجمیع به شمار می روند. افزودن و انباشت پس اندازهای خانوار برای تأمین مالی طرح های بزرگ سرمایه گذاری، بدون تجمیع که بخش تفکیک ناپذیر نظام مالی است، امکان پذیر نیست. اگر امکان تجمیع از طریق صدور دارایی های مالی وجود نداشت ، این امکان برای خانوارها پدید نمی آمد که سرمایه‌های خود را تجهیز کنند و در سبد متنوعی از دارایی‌های حقیقی سرمایه گذاری نمایند.

انواع ابزارهای مالی

فرهنگ اصطلاحات تخصصی مالی، واژه ” instrument ” را به‌عنوان ابزار مالی شناخته و آن را به‌عنوان یک سند رسمی و قانونی مانند سهام و اوراق قرضه و یا سایر ابزارهای مالی تعریف می کند.

امروزه، انواع بسیار متنوعی از ابزارهای مالی در بازارهای پول و سرمایه دنیا در چهار قالب زیر مورد استفاده قرار می گیرند:

۱- ابزارهای سرمایه ای (مالکیتی)

۲- ابزارهای استقراضی (بدهی)

۳- ابزارهای مشتقه

۴- ابزارهای ترکیبی.

همچنین، برای پوشش نیازهایی که به طور روزافزون پیچیده تر و متنوع تر می شوند، پیوسته ابزارهای مالی جدید به‌ویژه در قالب ابزارهای مشتقه و ترکیبی، خلق شده و مورد استفاده قرار می گیرند.

دارائی‌های مالی

دارایی‌های مالی (در مقابل دارائی‌های حقیقی) به عنوان دارایی‌های نامشهود (سهم الشرکه‌ای از یک مجموعه دارائی‌های شرکت) طبقه بندی می‌شوند. مالکیت دارایی نامشهود با انتشار یکی از انواع دارایی‌های مالی در قالب ابزار سرمایه‌ای (مالکیتی) یا ابزار استقراضی (بدهی) تامین مالی می شود. افراد با دریافت انواع اوراق سهام یا انواع اوراق قرضه صاحب بخشی از سرمایه‌ی شرکت‌ها و عواید حاصل از فعالیت شرکت‌ها می شوند.

این دارایی ها به سه گروه طبقه بندی می شوند:

گروه اول: بدهی‌ای که ادعای مقابل آن ثابت است. صاحب بدهی (دارنده اوراق) از سود، مبلغ ثابتی را مطالبه می کند که از این رو این ابزار را ” ابزار با درآمد ثابت” می نامند.

گروه دوم: صاحب سرمایه (دارنده سهام یا سهامدار) از سود، مانده را مطالبه می‌کند. به عبارت دیگر ، پس از پرداخت به دارندگان ابزار بدهی، مبلغی بر مبنای عایدات به دارنده این دارایی می پردازد.

گروه سوم: برخی از اوراق بهادار آمیزه‌ای از هر دو گروه را مطالبه می کنند و ابزار مالی در اختیار آنها دو زیستی یا دو رگه نامیده می شود ؛ ” سهام ممتاز ” و ” اوراق قرضه قابل تبدیل ” از این گروه هستند.

علاوه بر این سه گروه ، دارائی‌های مالی دیگری نیز وجود دارند که مشتق شده ازسه گروه دارایی‌های مالی که ذکر شد، هستند. برای نمونه ، در برخی از قراردادها، طرف قرارداد یا ناچار است و یا این حق را دارد که یک دارایی مالی را در زمانی در آینده بخرد یا بفروشد. بهای این‌گونه قراردادها از بهای آن دارایی مالی، گرفته شده است؛ از این رو این قراردادها را ” اوراق مشتقه ” می‌نامند. این ابزارها امکان کنترل ریسک سقوط ارزش بازار دارایی‌های مالی (اوراق سهام و اوراق قرضه) یا امکان مقابله با خطر انتشار (عدم به فروش رسیدن اوراق بهادار در عرضه به مردم) را به ناشر اوراق و سرمایه گذار می دهد.

همچنین، اوراق مشتقه‌ای وجود دارند که مجموعه‌ای از قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله هستند؛ این اوراق عبارتند از: ” قراردادهای معاوضه” ، ” قراردادهای سقف ” و ” قراردادهای کف”. بطور کلی، قراردادهای مشتقه، راهی کم هزینه برای مهارکردن برخی خطرهای عمده در اختیار ناشر اوراق و سرمایه گذار قرار می دهد.

مدیریت مالی چیست؟

چند سالی است که کلمه سواد مالی بیشتر به گوش می‌رسد. به‌ویژه در وضعیت کنونی که ضرورت بیشتری پیدا کرده است.

سواد مالی چیست و چرا ضرورت دارد؟

تعاریف مختلفی در مورد سواد مالی وجود دارد، اما به‌طورکلی می‌توان چنین گفت که سواد مالی مجموعه‌ای از دانش و مهارت‌هایی است که منجر به بهینه شدن رفتار مالی فرد می‌شود.

به زبان دیگر می‌توان گفت سواد مالی توان استفاده از دانش و مهارت‌هایی است که برای مدیریت منابع مالی به کار گرفته می‌شود تا وضعیت مالی مناسبی را در طول زندگی تجربه کنیم.

همچنین یونسکو سواد مالی را این‌گونه تعریف می‌کند: توانایی مدیریت مالی خانواده، دانستن روش‌های پس‌انداز و متعادل کردن دخل‌وخرج.

این ادبیات نسبتاً جدید ، مدتی است که اهمیت بیشتری برای دولت‌ها و شهروندان پیداکرده است زیرا می‌تواند آثار بسیاری بر سلامت اقتصادی و پایداری کشورها داشته باشد.

اهمیت سواد مالی چیست؟

اقتصاد ایران در حال فاصله‌گیری از یک اقتصاد دولتی و در حال حرکت به سمت یک اقتصاد بازار آزاد می‌باشد؛ در بازار آزاد درآمد از طریق قواعد و سازوکارهای رقابتی بازار انجام می‌گیرد و خبری از یک حقوق ثابت وجود ندارد. از همین رو برای موفقیت در چنین شرایطی لازم است تا قواعد حاکم بر سازوکارهای بازار آزاد را مدیریت مالی چیست؟ فراگیریم. تقویت هوش مالی می‌تواند موفقیت ما را در این فضای جدید یاری کند.

(برای مطالعه بیشتر در این رابطه به مطلب چشم‌انداز اقتصادی و سرمایه‌گذاری در ایران مراجعه گردد )

همچنین تصور برخی به این‌گونه است که برای اهداف خود بیش از هر چیز به درآمد بیشتر نیاز دارند و هزینه‌ کردن آن‌ها نیاز به تغییر ندارد؛ حتی اگر شما درآمد هنگفتی داشته باشید ولی سواد مالی مناسبی نداشته باشید، به‌مرور همه سرمایه خود را به‌سرعت از دست خواهید داد. گواه این مسئله افرادی هستند که در برنامه‌های بخت‌آزمایی پول زیادی کسب کردند اما اکثر آن‌ها در فاصله کوتاهی همه مبلغ را از دست دادند.

سواد مالی می‌تواند از طریق افزایش دانش و مهارت در نگهداری و مدیریت پول باعث شود که صرفه‌جویی مالی بهتری داشته باشیم و توان مالی خود را به‌مرور افزایش دهیم تا اینکه رفاه بیشتری را تجربه کنیم.

تفاوت کسانی که سواد مالی دارند با سایرین در چیست؟

داشتن سواد مالی مناسب مثل زیربنای یک ساختمان است. هرچه این ساختمان از پایه‌ی قوی‌تری ساخته‌شده باشد در مقابل فشارها مقاوم‌تر خواهد بود و همچنین رضایت خاطر بیشتری را به ارمغان می آورد.

سواد مالی نیز کمک می‌کند تا در مقابل بحران‌ها و شرایط سخت اقتصادی از آسیب‌های جدی در امان بمانیم؛ همچنین باعث می‌شود تا بتوانیم در شرایط عادی از رفاه بیشتری برخوردار باشیم.

مفهوم هموارسازی مصرف (consumption smoothing)

در اقتصاد مفهومی به نام هموارسازی مصرف وجود دارد. این مفهوم تأکید می‌کند که برای داشتن پایداری مالی در طول عمر خود، باید مصرفتان را طوری تنظیم کنید که در تمام شرایط دچار نوسانات شدید در مصرف نشوید.

برای فهم بهتر این موضوع به تصویر زیر دقت کنیم.

این نمودار نشان می‌دهد که ما اگر بخواهیم به‌اندازه تمام درآمد خود، مصرف داشته باشیم، در طول زمان رفاه ما دچار نوسانات زیادی خواهد شد.

لذا هوشمندانه‌تر این است، زمانی که درآمدی بالاتر از سطح عادی درآمد خود داشتیم بخشی از آن را پس‌انداز کنیم تا در زمان‌های افول درآمدی مانند بحران‌ها یا دوره‌های رکود و یا زمان‌هایی که هزینه‌های ناخواسته برایمان پیش می‌آید بتوانیم آن‌ها را پوشش دهیم و افت چندانی در سطح رفاه خود تجربه نکنیم.

سواد مالی و سرمایه‌گذاری:

گرچه پس‌انداز کردن به ‌خودی ‌خود ایده خوبی است اما در شرایطی موضوعیت بیشتری دارد، که تورم پایینی در اقتصاد داشته باشیم. در شرایط کشور ما حداقل تا زمانی که کسری بودجه ساختاری وجود دارد به‌تناسب آن نیز تورم وجود خواهد داشت.

لذا ایده پس‌انداز کردن چندان مناسب نخواهد بود و بهتر است به فکر سرمایه‌گذاری پس‌اندازهای خود باشیم تا حداقل در طول زمان ارزش خود را حفظ کرده باشند و نیز با افزایش دانش خود این زمینه بتوانیم سود کسب کنیم.

همچنین گفتن این نکته ضروری است که هرچه در سال‌های ابتدایی کار خود، مصرف کمتری داشته باشید و به سرمایه‌گذاری بیشتر بپردازید، در سال‌های بعد می‌توانید از بازده این سرمایه‌گذاری‌ها استفاده کرده و به‌مرور مصرف خود را افزایش دهید.

برای مثال در سال‌های ابتدایی کسب‌وکار خود می‌توانید 50 درصد از درآمد خود را مصرف کنید و با سرمایه‌گذاری آن در سال‌های آتی مصرف خود را بالاتر برده و به 70 تا 80 درصد برسانید.

همچنین توصیه می‌کنیم هیچ‌گاه بیش از 80 درصد از درآمد خود را مصرف نکنید تا برای مواقع ضروری اطمینان خاطر بیشتری داشته باشید.

اما اکنون طبیعتاً این سؤال برایتان پیش می‌آید که روی چه چیزی سرمایه‌گذاری کنیم؟ و یا چگونه دانش خود را در سرمایه‌گذاری افزاش دهیم؟

زمینه‌های سرمایه‌گذاری:

سرمایه‌گذاری زمینه‌های مختلفی را در برمی‌گیرد که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:

• سرمایه‌گذاری روی خود
• سرمایه‌گذاری روی توسعه کسب‌وکار خود
• سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارهای جدید
• سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف (بورس، ارز، سکه و . )

سرمایه‌گذاری روی خود:

ازآنجایی‌که معمولاً سرمایه‌گذاری را امری مالی می‌دانیم ممکن است این عبارت کمی عجیب به نظر برسد؛ اما بعضی سرمایه‌گذاری‌ها به‌طور غیرمستقیم بر افزایش درآمد تأثیر خواهند داشت.

این نوع سرمایه‌گذاری از بهترین انواع آن به‌حساب می‌آید زیرا در هر فعالیتی اولین و مهم‌ترین سرمایه‌ای که هر انسانی دارد وجود خودش است، که می‌تواند خلق ارزش کند.

در اقتصاد سرمایه به چهار بخش تقسیم می‌شود: سرمایه اقتصادی، سرمایه انسانی، سرمایه اجتماعی و سرمایه نمادین. تحقیقات بسیاری نشان می‌دهند که مؤثرترین عامل در رشد اقتصادی، سرمایه انسانی است و ارتقا و توسعه آن بیش از سرمایه‌های دیگر بازدهی خواهد داشت.

سرمایه‌گذاری روی خود می‌تواند شامل افزایش یا تقویت مهارت‌های کاری ما همچون مطالعات بیشتر درزمینهٔ شغلی خود، یادگیری نرم‌افزارهای مرتبط، یا مهارت‌های شخصی ازجمله مهارت تعامل با دیگران باشد.

سرمایه‌گذاری در توسعه کسب‌وکار خود:

توسعه کسب‌وکار لزوماً به معنای افزایش فروش و گسترش مقیاس آن نیست. توسعه گاهی می‌تواند در نحوه فعالیت کسب‌وکار باشد به‌طوری‌که با استفاده از فرآیند یا ابزارهای جدید در وقت یا سایر هزینه‌ها صرفه‌جویی شود.

مثال معروف آن نیز ایجاد خط تولید متحرک برای خودروها می‌باشد که تویوتا اولین بار آن را راه‌اندازی کرد؛ حرکتی انقلابی که زمان مونتاژ را از 12 ساعت به یک ساعت و نیم کاهش داد و موجب سودآوری بسیاری برای این شرکت شد.

از راه‌های دیگر سرمایه‌گذاری در توسعه کسب‌وکار می‌تواند استفاده از ابزارهای نوین بازاریابی، همچون بسترهای فنّاورانه، برای مثال بستر اینترنت و امکانات متنوعی که در آن وجود دارد می‌تواند در گسترش بازاریابی کمک شایانی به کسب‌وکارها نماید.

هم‌اینک شما می‌توانید با یک برنامه مناسب بازاریابی دیجیتال و هزینه‌ای بسیار کمتر از هزینه‌های رایج بازاریابی نتایج قابل‌توجهی کسب نمایید.

توجه به ترندهای (روندهای کاری روبه گسترش) موجود نیز می‌تواند زمینه دیگری در این حوزه به شمار رود. ترندهایی که در بلندمدت بر شرایط کسب‌وکار اثر می‌گذارند و یا ترندهایی که بسته به شرایط در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر ایجاد می‌شوند، بسترهای مناسبی برای سرمایه‌گذاری هستند.

یکی از مهم‌ترین ترندهای موجود در کشور ما، همه‌گیر شدن تکنولوژی است. در این زمینه یکی از اتفاقات مهم پیش رو اینترنت اشیاء(IOT) می‌باشد. سرمایه‌گذاری روی بردن کسب‌وکارهایمان به این سمت‌وسو و سوار شدن بر موج‌ این ترندها می‌تواند شما را در حوزه‌ کسب‌وکارتان پیشتاز کند.

سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارهای جدید

با توجه به تغییراتی که در وضعیت اقتصاد کلان کشور در دهه اخیر رخ داد (دهه 90 آنچه بر اقتصاد ایران گذشت) وضعیت اقتصادی جدیدی در حال حاکم شدن بر کشور است، که تا حدی در مطلب چشم‌انداز اقتصادی و سرمایه‌گذاری در ایران به توضیح آن پرداخته شد.

از مهم‌ترین این زمینه‌های در حال ظهور می‌توان به استارت‌آپ‌ها اشاره کرد. استارت‌آپ‌ها در اکثر زمینه‌ها قابلیت اجرا دارند و سرمایه‌گذاری روی آن‌ها می‌تواند بسیار سودآور باشد. این کسب‌وکارها به علت قابلیت مقیاس‌پذیری بالایی که دارند می‌توانند سودهایی رؤیایی به ارمغان بیاورند.

سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف

شاید بازارهای مالی را بتوان پرطرفدارترین زمینه سرمایه‌گذاری این روزها به شمار آورد. تورم بالای دو سال اخیر عامل اصلی رشد در بازارهای مالی بوده است؛ به‌طوری‌که شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در سال 98 بازدهی 188 درصدی را به ثبت رسانید.

زمینه‌های اصلی سرمایه‌گذاری در این بخش‌ مدیریت مالی چیست؟ به تفکیک زیر است:

آیا ریسک پذیر هستید؟

هرکدام از این بازارها ویژگی‌های خاص خود را دارند و هر شخصی با توجه به اهداف سرمایه‌گذاری خود آن‌ها را انتخاب می‌نماید. برای آشنایی با این بازارها می‌توانید به دوره رایگان آموزش همگانی سرمایه‌گذاری مراجعه کنید.

اما در بین این بازارها، بورس عمومیت بیشتری دارد و با ویژگی‌های مختلفی که طی چند سال اخیر به آن اضافه شده ، سلایق و انگیزه‌های متفاوتی را پوشش می‌دهد.

در بازار بورس افراد ریسک گریز که به دنبال سودی مطمئن و بیشتر از بانک‌ها هستند می‌توانند اقدام به خرید اوراق خزانه اسلامی(اخزا) و یا سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت نمایند.

همچنین برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به مطلب عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام در 10 ماهه اول سال 98 مراجعه کنید.

از دیگر قابلیت‌های موجود در بورس خرید سکه از طریق گواهی آن و یا سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا می‌باشد که برای اطلاع بیشتر در این‌ باره می‌توانید به مطلب خرید طلا در بورس؛ دلیل و نحوه معامله طلا مدیریت مالی چیست؟ در بورس اوراق بهادار مراجعه نمایید.

اما اگر تا حدی ریسک‌پذیر هستید می‌توانید به سرمایه‌گذاری در سهام نیز فکر کنید. البته این کار، دانش و مهارت بیشتری می‌طلبد و شما می‌توانید با مطالعه و یا شرکت در دوره‌های آموزشی باتوجه به‌ نیازتان توان خود را در این زمینه افزایش دهید.

در آکادمی فیندو نیز روند آموزش موردنیاز در بورس از ابتدا و به‌طور پیوسته در قالب دوره‌های مختلفی وجود دارد و در صورت تمایل می‌تواند به آن‌ها مراجعه کنید.

بازار ارزهای دیجیتال

بازار ارزهای دیجیتال نیز به علت ماهیت و ویژگی‌هایشان چند سالی است که مورد استقبال سرمایه‌گذاران قرار گرفته است؛ که در دوره رایگان آشنایی با بازار ارزهای دیجیتال می‌توانید اطلاعات جامعی در این زمینه کسب نمایید.

بازار ملک به علت حجم بالای نقدینگی که نیاز دارد و همچنین دلایل دیگر، در حال تبدیل به یک بازار مصرفی است. دراین‌باره در مطلبی با عنوان دورنمای بازار ملک؛ رکودی فراتر ازآنچه هست! به توضیح مفصل پرداخته‌ شده است.

جمع بندی

سواد مالی از مقولاتی است که نیاز به آن روزبه‌روز افزایش می‌یابد و فراگیری آن را هرچه زودتر آغاز کنیم، زودتر نیز نتایج آن را در زندگی خود خواهیم دید. این امر می‌تواند نظم بیشتری به شرایط مالی ما دهد، و ما را در راستای اهدافمان یاری نماید.

حسابداری مدیریت چیست و چه وظایفی دارد؟

مدیران برای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های آینده شرکت نیاز دارند بر حسب اطلاعات متقن عمل کنند. اطلاعات ارائه‌شده به مدیران آنقدر مهم است که می‌‌تواند عامل سقوط یا پیشرفت کسب‌وکار باشد. اطلاعات مالی طبقه‌بندی‌شده از مهمترین اطلاعات مورد نیاز مدیران است. تهیه و تحلیل اطلاعات مالی شرکت بر عهده واحد حسابداری مدیریت شرکت می‌باشد.

برای آشنایی با تعریف حسابداری مدیریتی و وظایف و اهداف آن تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

تعریف حسابداری مدیریت چیست؟

حسابداری مدیریت یا Management Accounting واحد تحلیل و آماده‌سازی اطلاعات مالی کسب‌وکار است. حسابدار مدیریتی با اطلاعات استراتژیک و مطمئنی که در اختیار مدیران شرکت می‌گذارد به آنان در هدایت مسیر مالی شرکت کمک می‌کند. همچنین برنامه‌هایی برای خلق اهداف جدید سودآور و تنظیم قراردادها و روش‌های جدید کسب درآمد معرفی می‌کند. بنابراین هدف اصلی حسابداری مدیریت اندازه‌گیری و سنجش وضعیت مالی شرکت است.

پس از آن نوبت به ارزیابی داده‌های مالی و برآورد نقص یا محدودیت زمانی و اندازه آن‌ها است. حسابدار مدیریت به سازمان کمک می‌کند تا از مسیر رشد خود منحرف نشده و در جهت درست به سمت اهداف خود حرکت کند. به عبارت بهتر حسابداری مدیریت، صاحبان کسب‌وکار را از سودآوری و بهینگی شرایط فعلی مطمئن می‌سازد.

اهمیت حسابداری مدیریت در سازمان‌ها چیست؟

همان‌طور که گفتیم وظیفه واحد حسابداری مدیریت تامین و تحلیل اطلاعات مالی و ارائه آن برای استفاده در برنامه‌ریزی‌های آینده شرکت است. پس هر تصمیم شرکت به صحت و درستی اطلاعات ارائه‌شده از سوی حسابداران مدیریتی وابسته است. به‌نحوی که یک تحلیل غلط یا داده اشتباه می‌تواند ضرر جبران‌ناپذیری به سرمایه شرکت وارد کند. یا بالعکس یک تصمیم درست بر حسب اطلاعات راهبردی رشد و توسعه شرکت را تضمین ‌کند. بنابراین حسابداری مدیریت از لحاظ انتقال اطلاعات صحیح و در زمان درست به مدیران اهمیت بسیاری دارد.

کاربرد حسابداری مدیریت در سطوح مختلف سازمان

با توجه به تعریف حسابداری مدیریت، این نوع از حسابداری اهداف گوناگونی را در زمینه تهیه و تنظیم داده‌های مالی دنبال می‌کند. از جمله مهمترین کاربردهای حسابداری مدیریت کمک به افزایش ارزش و سرمایه شرکت، افزایش نرخ رشد و توسعه، اقبال سرمایه‌گذاران برای همکاری، مدیریت بودجه و هزینه‌ها و گسترش بازار هدف می‌باشد. با توجه به مزایای استفاده از حسابداری مدیریت، کاربردهای زیر نیز برای آن در نظر گرفته شده است:

سوداوری و پیشبینی: حسابداری مدیریت با شناخت درست بازار هدف و توجه به نقاط قوت و ضعف شرکت می‌تواند روش‌های سودآور کسب سرمایه را شناسایی و به مدیران معرفی کند.

کمک کردن به برنامه ریزی: حسابداری مدیریت با در اختیار داشتن اطلاعات و اسناد مالی و سوابق سرمایه‌گذاری‌ها می‌تواند برای آینده شرکت برنامه‌ریزی کند. برحسب نیاز شرکت این اهداف می‌توانند به‌صورت کوتاه‌مدت با بلندمدت تعریف شوند. همچنین در حین اجرای یک طرح، حسابدار مدیریتی می‌تواند بر روند اجرای برنماه نظارت کرده و خطاهای موجود را تذکر دهد و یا راه‌حل جایگزین ارائه دهد.

تصمیم گیری درست: حسابدار مدیریتی با قدرت تحلیل و ارزیابی و دقتی که در تامین اطلاعات مالی دارد می‌تواند به عنوان دستبار و راهنمای اصلی مدیران سازمان شناخته شود. چرا که مدیران برای تصمیم‌گیری درباره روال آینده شرکت به دانش و مهارت حسابداران مدیریتی نیاز دارند.

شناسایی مشکلات و ارائه راهکارهای استراتژیک مدیریتی: حسابداران هر کسب‌وکاری بیشتر از هر عضو دیگری به اسناد و وضعیت مالی شرکت اشراف دارند. بنابراین بهتر از هر کس دیگری می‌توانند نقاط ضعف و قوت شرکت در اجرای سیاست‌های مالی را تحلیل کنند. آنها دقیقا می‌توانند مشخص کنند که عامل مشکلات فعلی کدام برنامه و یا بخش اجرایی سازمان است و راه‌حل این مشکل چیست.

شرح وظایف واحد حسابداری مدیریت

با توجه به اهدافی که برای حسابداری مدیریت معرفی شد، وظایف آن را نیز می‌توان حدس زد. اهمیت حسابداری مدیریت در کسب‌وکارها نشان می‌دهد که اگر در حسابداران در اجرای وظایف خود کم‌کاری کنند چه خطرات بزرگی منفعت شرکت را تهدید می‌کند. از جمله مهمترین وظایف حسابداری مدیریت به شرح زیر است:

تهیه تنظیم اطلاعات مالی برای استفاده مدیران در برنامه‌ریزی‌ها

این مهم نقش استراتژیک واحد حسابداری مدیریت در کسب‌کارها را روشن می‌کند. این وظیفه شامل مراحلی همچون تصمیم‌گیری برای هدف، تعریف مدل‌های پیش‌بینی وضعیت آینده و تعریف بودجه‌ و هزینه اجرایی هدف می‌باشد.

همکاری با مدیران شرکت در زمینه کنترل و نظارت بر فرآیندهای مالی

حسابداری مدیریت با استفاده از تکنیک‌های اندازه‌گیری هزینه‌ها، ارزیابی ارزش مالی قراردادها و پروژه‌ها و سنجش کیفیت خدمات ارائه‌شده به مشتریان به مدیران کمک می‌کند تا تصویر درستی از واقعیت مالی کسب‌وکار خود داشته باشند.

تعریف اهداف جدید و ایجاد انگیزه در مدیران و کارکنان برای پیگیری اهداف

تنوع بازار موجود و فعالیت‌ خستگی‌ناپذیر رقبا، واحد حسابداری مدیریتی شرکت را ملزم می‌کند تا برنامه‌هایی برای رقابت با بازار موجود در نظر بگیرد. این برنامه‌ها اهداف و انگیزه‌های جدیدی برای شرکت خلق می‌کند. در نتیجه نرخ رشد و توسعه شرکت را افزایش می‌دهد.

نظارت بر مجموعه‌های شرکت و ارزیابی عملکرد آنان

موفقیت شرکت تنها به انجام وظیفه یک بخش بستگی ندارد. بلکه همه اجزا و زیرمجموعه‌های سازمان باید برای تحقق یک هدف تلاش کنند. وظیفه حسابداری مدیریت در اینجا این است که بر اجرای وظایف برنامه استراتژیک شرکت نطارت کند. عوامل ضعف و قوت آنان را یادآوری کرده و در پیگیری اهداف مالی به آنها مشاوره دهد.

برای کار به عنوان کارشناس حسابداری مدیریت چه مهارت‌هایی لازم است؟

همان‌طور که گفته شد مهمترین وظیفه حسابدار مدیریتی سر و کار داشتن با اطلاعات مالی و تحلیل و تصمیم‌گیری برحسب آنها است. بنابراین حسابدار مدیریتی باید دقت و علاقه زیادی در این باره از خود نشان دهد. همچنین حسابدار باید بتواند به فرآیندهای تجاری و انواع قراردادهای مالی تسلط داشته باشد. چرا که نیاز است در جلسات مهم با سرمایه‌گذاران شرکت کند و بر روند بستن قراردادها و اجرای آنها نظارت کند.

علاوه بر این مهارت‌های کلامی برای برقراری ارتباط موثر با مدیران و انتقال اطلاعات مالی و مشاوره به آنان نیز مهم است. بعد از آن حسابدار مدیریتی باید با دید پیش‌بینی‌کننده‌ای که دارد روال مالی آینده شرکت را ارزیابی کند. و در نتیجه بتواند متناسب با رویدادهای دوره‌های مختلف برنامه‌ریزی کند.

یک حسابدار مدیریتی برای انجام وظایفش با چه محدودیت‌هایی مواجه است؟

از عمده محدودیت‌هایی که حسابداری مدیریت با آن مواجه است عدم دسترسی به داده‌های درست و به‌موقع است. اغلب اطلاعات مالی که به دست حسابدار مدیریتی می‌رسد، قبل از آن توسط بخش‌های مختلف شرکت ویرایش و اصلاح شده است. بنابراین اطلاعات خالص نیستند و باید عوامل زیادی را در ارزیابی و تحلیل آنها در نظر گرفت.

از دیگر محدودیت‌های حسابداری مدیریت این است که ممکن است اطلاعات موجود متعلق به دوره‌های زمانی گذشته باشند و استفاده از آنها اثری در برنامه‌ریزی شرکت نداشته باشد. از طرف دیگر سطح تخصص و مهارت حسابدار نیز در تهیه و تنظیم این اطلاعات مهم است. چرا که تنوع و حجم اسناد و اطلاعات مالی موجود سازمان‌ها به دقت و قدرت تحلیل بالایی نیاز دارد.

گزارشات حسابداری مدیریتی حاوی چه اطلاعاتی است؟

گزارشات حسابداری مدیریت شامل داده‌هایی از اسناد مالی و دریافت‌ها و پرداخت‌های شرکت طی دوره‌های گذشته تا به حال است. حسابداران مدیریتی با ارائه گزارشات مالی است که فرصت تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی را برای مدیران فراهم می‌کنند. تصمیم‌گیری درست هم جز با ارائه گزارشات صحیح و به‌موقع و مستند ممکن نیست.

گزارشاتی که حسابدار مدیریتی ارائه می‌کند عبارتند از:

( صورت وضعیت مالی ): نمایشی از وضعیت مالی شرکت مانند حجم بدهی‌ها و درآمدها و سهام هر یک از ذی‌نفعان.
• سود و زیان شرکت: یک تصویر کلی از عملکردهای شرکت طی یک دوه مالی مشخص با ثبت هزینه‌ها و درآمدهای مربوط به هر عملکرد. : در این گزارش میزان وجوه پرداختنی و دریافتنی شرکت و موضوع آن درج می‌شود. مدیران به‌وسیله این گزارش متوجه می‌شوند که بیشتر سرمایه شرکت در کدام بخش صرف می‌شود.
• گزارش بودجه
• گزارش حجم فروش و مقایسه با بودجه (انحراف حجم بر اساس گزارشات حسابداری فروش)
• گزارش قیمت فروش و مقایسه با بودجه (انحراف قیمت)
• گزارشات تحلیلی جهت تامین مالی

کارشناسان و مدیران حسابداری مدیریت از چه ابزارها و نرم افزارهایی استفاده می‌کنند؟

ابزارهای حسابداری مدیریت به کارشناسان حسابداری کمک می‌کند تا اطلاعات مالی شرکت را با سرعت و دقت بیشتری تهیه، تنظیم و تحلیل کنند. سرعت افزایش حجم داده‌]ای مالی شرکت، مدیران را ملزم می‌کند تا از ابزار حرفه‌ای‌تری برای مدیریت اطلاعات و طبقه‌بندی آنها استفاده کنند. همچنین از نرم‌افزارهایی استفاده کنند تا نمودارهای کاربردی‌تری از وضعیت مالی شرکت ارائه دهند.

با رشد کسب‌وکارهای تجاری، ابزارها و نرم‌افزارهای مالی نیز توسعه یافته‌اند و امکاناتی جهت کنترل فرآیندهای مالی اضافه کرده‌اند. در نتیجه هدف حسابداری مدیریت که کمک به بهبود تصمیم‌گیری‌ و برنامه‌ریزی‌های مالی است با استفاده از این نرم‌افزارهای حسابداری محقق می‌شود. با این وجود بزرگترین مانعی که بر سر راه استفاده از این نرم‌افزارها وجود دارد هزینه تهیه و ضمانت برگشت سرمایه حاصل از استفاده آنهاست.

مزایای حسابداری در مدیریت برای کسب وکارها

استفاده از کارشناس حسابداری مدیریتی در کسب‌وکارها، رشد فزایند و مدیریت صحیح و اصولی کسب‌وکار را به همراه دارد. بنگاه‌های اقتصادی با به‌کارگیری حسابداری مدیریت از تمامی مهارت‌ها و دانش این حوزه برای بهبود وضعیت مالی خود و جذب سرمایه‌گذاران بهره می‌برند. از جمله مزایای استفاده از متخصصین حسابداری مدیریت به شرح زیر است:

• افزایش قدرت برنامه‌ریزی در عملیات یک واحد تجاری
• تصمیم‌گیری بر اساس اطلاعات مستند و جامع
• مدیریت استراتژیک
• پیش بینی و تعیین سود و هزینه‌های مربوط به یک پروژه
• شناسایی و پیش‌بینی نقاط زیان فرآیندهای مالی شرکت و تلاش برای ارائه راه‌حل
• تجزیه و تحلیل شرایط برای ارتقای کیفیت یا معرفی خدمات جدید
• برآورد سهام ذی‌نفعان شرکت
• تحلیل و ارزیابی منابع مالی و بودجه شرکت

اثر حسابداری در مدیریت بر رفتار سازمانی

تولید، هزینه، فروش و درآمد به عنوان مهمترین عوامل موثر بر حسابداری مدیریت، کارایی و اثربخشی رفتار سازمانی را متحول می‌کنند. در سایه اهمیت حسابداری مدیریت، روش‌ها و تکنیک‌های جدیدی به وجود آمده است. در سیستم جدید اطلاعات هزینه‌ها و سود حاصل از عملکردها به صورت ابزارهایی برای تصمیم‌گیری در اختیار مدیران قرار می‌گیرد. بنابراین برای برخورداری از یک رفتار سازمانی مشخص و مدیریت مالی چیست؟ اصولی استفاده از ابزارهای مدیریت حسابداری ضروری به نظر می‌رسد.

اثر حسابداری مدیریت بر استراتژی های سازمان

به‌کارگیری از ابزارهای حسابداری مدیریت، باعث افزایش تمرکز بخش‌های کسب‌وکار بر وظایف خود، افزایش بهره‌وری و اثربخشی تصمیمات راهبردی شرکت می‌شود. روش‌های حسابداری مدیریتی، موجب می‌شوند تا تصمیم‌گیری‌های شرکت بر اساس داده‌های حقیقی و به‌روز انجام شوند. در نتیجه اثر خود را سریعا روی بهبود عملکردهای شرکت نشان می‌دهد.

تکنیک‌های مدیریت حسابداری عبارتند از برآورد هزینه، برنامه‌ریزی، کنترل و نظارت بر عملکردهای مجموعه و تصمیم‌گیری استراتژیک با نگاه به فعالیت‌های رقبا. همچنین حسابداری مدیریتی مشارکت بخش‌های مختلف شرکت در فعالیت‌های مالی افزایش می‌دهد. در نتیحه همه اعضا در رشد و توسعه شرکت نقش موثر و ویژه خواهند داشت.

حسابداری و مدیریت با نرم افزار مالی هوفر

همان‌طور که در این مقاله به آن اشاره شد از محدودیت‌های حسابداری مدیریت، سر و کار داشتن با انبوه اطلاعات مالی و تنوع فراوان گزارشات مالی و تجزیه و تحلیل آنهاست. با رشد روزافزون فناوری‌های توسعه نرم‌افزارهای کسب‌وکار لازم است شرکت‌ها برای بهبود اجرای وظایف واحد حسابداری مدیریت خود از ابزارهای به‌روز و حرفه‌ای استفاده کنند. نرم‌افزار حسابداری هوفر از جمله نرم‌افزارهای با امکانات گزارش‌گیری و ارائه نمودارهای مالی است. که تصویر روشنی از وضعیت کسب‌وکار و امکان برنامه‌ریزی برای افزایش سودآوری و توسعه شرکت را فراهم می‌کند.

گام اول در مدیریت مالی زندگی چیست؟

شروع هر کاری شاید سخت ترین و به طور حتم مهترین مرحله از یک فعالیت است. بسیاری از تصمیم های روزانه ما شکل عملی پیدا نمی کنند به این جهت که نمی توانیم برای آنها یک گام ابتدایی و یک قدم عملیاتی تعریف کنیم. برنامه ریزی مالی برای زندگی شاید یکی از تصمیمات شما در گذشته بوده است که نتوانسته جامه عمل بپوشد. اگر این طور است و یا تصمیم دارید از همین روز برای زندگی خود یک برنامه ریزی مالی داشته باشید می توانید این پادکست را گوش کنید. من در این پادکست در مورد نخستین گام در فرآیند برنامه ریزی مالی در زندگی شخصی و خانوادگی صحبت کرده ام.

شاید این مطالب برایتان مفید باشد

بودجه و فرار از بی نظمی های مالی

بدهکار نبودن، هنر نیست!

کجا و چگونه سرمایه‌گذاری کنیم؟!

مطلب پیشنهادی

پول، شادی می آورد؟!

پول شادی می آورد؟ پول منجر به احساس رضایت از زندگی می شود؟ آیا اساسا …

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

درباره من

من فرید اسماعیلیان هستم؛ نویسنده، مدرس و تحلیلگر حوزه های مالی و سرمایه گذاری. در اینجا بخشی از سوابق حرفه ای و کاری و همچنین اهدافم برای ایجاد این وبسایت را با شما در میان می گذارم.
درباره من

دانلود رایگان کتاب

شما می توانید نسخه الکترونیک کتاب 10 قانون مالی برای زندگی را دانلود کنید و بخوانید. این کتاب درباره 10 راهکار خیلی ساده اما بسیار تاثیر گذار در مدیریت مالی چیست؟ زمینه مدیریت مالی زندگی است.
دانلود کنید

عارضه یابی کسب و کار

کتاب عارضه یابی کسب و کار کتابی است از مجموعه کتابهای مرکز تجارت جهانی (ITC) و هدف از ترجمه این کتاب این بوده است که به عنوان یک نسخه راهنما در کنار مشاوران و صاحبان کسب و کارها قرار گیرد؛ هم از آن جهت که ماهیتی علمی و کاربردی دارد و هم از آن جهت که به خلاصه ترین شکل ممکن، تمامی حوزه های درگیر اعم از استراتژی، تولید، بازاریابی، مدیریت منابع مالی و انسانی و . را به زبانی نشانه وار و پرسش گونه مورد بررسی قرار داده است.
درباره کتاب

مدیریت مالی فردی

همه افراد باید بدانند که چگونه در خرید کردن و خرج کردن پولهایشان درست تر عمل کنند. باید بدانند که پولهایشان را چگونه و در قالب کدام دارایی ها سرمایه گذاری کنند! مدیریت مالی شخصی (PFM) به طور خلاصه عبارت است از اصول و تکنیک های درست خرج کردن، درست پس انداز کردن، درست سرمایه گذاری کردن و مدیریت اقتصاد زندگی.
معرفی دوره