آموزش نمودار فیبوناچی

- فیبوناچی بازگشتی (Fibonacci retracements): خطهای افقی هستند که بر روی نمودار به نمایش درمیآیند و سطوح مقاومت و حمایت را نشان میدهند.
- فیبوناچی گسترشی (Fibonacci extensions): خطهای افقی هستند که سطوحی که قیمت در یک روند صعودی میتواند به آنها برسد را مشخص میکند.
- قوسهای فیبوناچی (Fibonacci Arcs): شکلهای شبیه قطبنما هستند که ناشی از یک سطح قیمتی بالا و یا پایین میباشند و نشاندهندهٔ محدودههای مقاومت و حمایت هستند.
- فنهای فیبوناچی (Fibonacci Fans): فنهای فیبوناچی، شکلهایی مورب هستند که توسط سطوح بالا و یا پایینی قیمت ساخته میشوند و نشاندهندهٔ محدودههای حمایت و مقاومت هستند.
- مناطق زمانی فیبوناچی (Fibonacci Time zones): خطوطی عمودی هستند که به سمت آیندهٔ قیمت حرکت کردند و بهمنظور پیشبینی زمان رخ دادن یک حرکت قوی در قیمت طراحی شدهاند.
آشنایی و نحوه استفاده از ابزارهای فیبوناچی
یکی از اصطلاحاتی که در تحلیل های تکنیکال کاربرد زیادی دارد فیبوناچی یا فیبونانچی (Fibonacci) است. در این مقاله قصد داریم به آموزش ابزارهای فیبوناچی، کاربردها و نحوه استفاده از آن در تحلیل تکنیکال بپردازیم. قبل از هر چیز بد نیست با مطالعه مقدمهای اطلاعات بیشتری درباره نحوه ابداع و مبدع آن کسب کنید.
آنچه در این مقاله میخوانید :
آشنایی با فیبوناچی
لئوناردو فیبوناچی یک ریاضیدان ایتالیایی بود که در سالهای ۱۱۷۰ تا ۱۲۵۰ در پیزا زندگی میکرد. از اقدامات شاخص وی می توان به ترویج نظام اعداد هندوعربی اشاره کرد. او در سال ۱۲۰۲ کتابی درباره دنباله اعداد فیبوناچی نوشت که در آن ترتیبی از اعداد را معرفی کرد که کاربردهای زیادی در ریاضیات و حتی طبیعت داشت.
این دنباله معرفی شده با صفر و یک شروع شده و بعد از آن هر عدد از حاصل جمع دو عدد آموزش نمودار فیبوناچی قبلی به دست میآید. این عملیات تا رسیدن به عدد ۵۵ ادامه پیدا کرده و بعد از آن هر عدد حاصل ضرب ۱.۶۱۸ در عدد قبلی است. به این ترتیب دنباله زیر به دست میآید:
۰, ۱, ۱, ۲, ۳, ۵, ۸, ۱۳, ۲۱, ۳۴, ۵۵, ۸۹, ۱۴۴,…
عدد ۱.۶۱۸ که برای به دست آوردن مقادیر این دنباله استفاده شده به نام نسبت طلایی شناخته میشود. این نسبت طلایی از انجام محاسبات ریاضی روی اضلاع یک ستاره پنج پر (پنتاگرام) به دست آمده و در اشکال مختلفی در طبیعت از جمله ساختار گل ها، صدف حلزون، امواج دریا، اعضای بدن انسان و … قابل مشاهده است.
پنج ضلعی و نسبت طلایی
اما چه ارتباطی بین این نسبتها و اعداد با معاملات بازارهای مالی وجود دارد؟
در پاسخ به این سؤال میتوان گفت که در بازارهای مالی، فیبوناچی یک ابزار روان شناسی محسوب میشود زیرا قیمتها به طور جالبی به سطوح مختلف فیبوناچی واکنش نشان میدهند. یعنی این اعداد و نسبت های فیبوناچی در بازارهای مالی به ما در پیش بینی حرکات آینده قیمت کمک میکنند.
سطوح فیبوناچی چیست؟
ابزارهای فیبوناچی مختلفی وجود دارند که برای نشان دادن اطلاعات مختلفی مورداستفاده قرار می گیرند. مهم ترین این ابزارها فیبوناچی اصلاحی (Retracement) و اکستنشن (Extension) هستند که سطوح واکنش قیمت را نشان می دهند. فیبوناچی خارجی، اکسپنشن، پروجکشن، آرک، فن،کانال، محدوده زمانی از انواع دیگر ابزارهای فیبوناچی هستند که هریک کاربرد جداگانه ای دارد. اما سطوح فیبوناچی که در تحلیل ها به وفور مورداستفاده قرار می گیرند اغلب با استفاده از فیبوناچی ریتریسمنت و اکستنشن به دست می آیند که در این مقاله به آنها می پردازیم.
نسبت طلایی یا ۱.۶۱۸ مهم ترین سطح اکستنشن فیبوناچی است و با معکوس کردن آن، عدد ۰.۶۱۸ به دست میآید که مهم ترین سطح ریتریسمنت فیبوناچی را تشکیل میدهد.
سایر سطوح مهم ریتریسمنت فیبوناچی عبارتاند از: سطح صفر، ۰.۲۳۶، ۰.۳۸۲، ۰.۵۰۰، ۰.۶۱۸، ۰.۷۸۶ و سطح یک. این اعداد را معمولاً به صورت درصد بیان میکنند بنابراین سطوح مهم ریتریسمنت سطح صفر، ۲۳.۶، ۳۸.۲، ۵۰، ۶۱.۸، ۷۸.۶ و ۱۰۰ درصد هستند. البته سطح ۵۰ جزو دنباله فیبوناچی نبوده و بعداً به دلیل تأثیر روانی بالای آن بر واکنشهای قیمتی، به سطوح مهم این ابزار اضافه شده است.
در ابزار اکستنشن فیبوناچی، هم سطوح ۰.۳۸۲، ۰.۵۰۰، ۰.۶۱۸، ۰.۷۸۶، ۱.۲۷۲ و ۱.۶۱۸ مهم ترین سطح ها هستند. البته شما نیازی به حفظ کردن این سطوح یا یادگیری محاسبات ریاضی آن نخواهید داشت چرا که با رسم فیبوناچی در نمودار، محاسبات به صورت خودکار انجام شده و این سطوح با خطهای رنگی به شما نشان داده میشوند.
دلیل محبوبیت ابزارهای فیبوناچی
مهم ترین علت محبوبیت فیبوناچی در تحلیل تکنیکال، سهولت استفاده از آن است. معامله گران تازه کار در بازارهای مالی با حداقل آموزش می توانند از این ابزار به نحو موثری استفاده کنند در حالی که کار با بسیاری از ابزارهای تحلیل تکنیکال نیازمند یادگیری و توجه به نکات خاص است.
یکی دیگر از دلایل محبوبیت فیبوناچی قدرت پیش بینی آن است. ابزارهای فیبوناچی به خصوص سطوح به دست آمده از فیبوناچی اصلاحی نسبت به برخی اندیکاتورهای پرکاربرد قدرت بیشتری در پیش بینی حرکات آینده قیمت دارد.
رسم فیبوناچی در نمودار
قبل از رسم نمودار باید دو نکته را به خاطر داشته باشید. اول اینکه ابزار فیبوناچی تنها در شرایط روندی قابل استفاده است بنابراین اگر بازار روند خاصی را نشان نمیدهد رسم فیبوناچی نمیتواند اطلاعات مناسبی را در اختیار ما قرار دهد.
برای دسترسی به این ابزار کافیست در تریدینگ ویو روی Fib retracement کلیک کنید.
دوم اینکه برای رسم فیبوناچی علاوه بر روند نیاز به یک بار عقبنشینی قیمت داریم که به آن ریتریسمنت گفته میشود. ریتریسمنت حرکت قیمت خلاف روند اصلی را نشان میدهد.
هر دو مدل ریتریسمنت و اکستنشن با یک ابزار در نمودار رسم میشوند. با انتخاب ابزار فیبوناچی و کلیک روی یک نقطه و حرکت دادن ماوس در جهتهای مختلف، سطوح فیبوناچی رسم میشوند.
برای رسم فیبوناچی به دو نقطه نیاز داریم. در روندهای صعودی، ریتریسمنت فیبوناچی را همیشه از چپ به راست و از یک کف تا یک قله رسم میکنیم. در مقابل، در یک روند نزولی، فیبوناچی از چپ به راست و از یک قله تا پایینترین کف رسم می شود.
تفاوت کاربرد اکستنشن با ریتریسمنت در حرکتی است که در نظر می گیرند. ریتریسمنت سطوح را در ارتباط با یک پولبک نشان می دهد در حالی که اکستنشن حرکت روندی را در نظر می گیرد. به عنوان مثال وقتی قیمت یک ارز دیجیتال از ۵ دلار به ۱۰ دلار می رسد و سپس تا ۷.۵ دلار افت می کند، افت قیمت از ۱۰ به ۷.۵ دلار یک ریتریسمنت است. حال اگر قیمت دوباره شروع به رالی کند و تا ۱۶ دلار افزایش باید، این یک اکستنشن است.
از این ابزار میتوان در هر تایم فریم و همراه با هر ابزار تحلیلی دیگر و حتی به صورت ترکیبی چندین فیبوناچی در کنار هم استفاده کرد. فیبوناچی یکی از پرکاربردترین ابزارها در تحلیل تکنیکال در بازار ارزهای دیجیتال است که میتواند با وجود نوسان زیاد، رفتار قیمت را تا حد زیادی به درستی پیش بینی کند.
کاربرد ابزارهای فیبوناچی
مهم ترین کاربرد ابزارهای فیبوناچی تعیین سطوح حمایت و مقاومت احتمالی است. یافتن این سطوح به تحلیل گران کمک می کند مناطق احتمال بازگشت قیمت به روند اصلی را پیش بینی کرده و بر اساس آن نقاط ورود به معاملات، حدضرر، حد سود و اهداف قیمتی را تعیین نمایند.
از فیبوناچی به صورت های دیگر در الگوهای گارتلی و امواج الیوت نیز استفاده می شود. پس از حرکات قابل توجه به بالا یا پایین، در این نوع تحلیل ها مشخص شده بازگشت روندها در نزدیکی برخی سطوح فیبوناچی صورت می گیرد.
سطوح فیبوناچی ثابت هستند یعنی یک عدد مشخص را نشان می دهند و با حرکات قیمتی در طول زمان مانند میانگین های متحرک تغییر نمی کنند. بنابراین با نزدیک شدن قیمت به یک سطح فقط می توان شکسته شدن یا بازگشت قیمت را از آن سطح پیش بینی کرد.
از سطوح حمایتی تعیین شده با استفاده از فیبوناچی برای تعیین نقطه ورود به معامله و تعیین حد ضرر استفاده می شود در حالی که سطوح مقاومتی برای تعیین اهداف قیمتی و حد سود به کار گرفته می شوند.
مثلا در نمودار بیت کوین اگر در سطح ۰.۳۸۲ با قیمت ۵۳۱۹۸ دلار وارد معامله شده باشید می توانید سطوح بالاتر از این قیمت را به عنوان اهداف قیمتی و حد سود خود مشخص کرده و حدضرر را کمی پایین تر از این سطح مثلا در ۵۳۰۰۰ دلار تعیین کرد.
نکته مهمی که باید به خاطر داشته باشید این است که اگرچه فیبوناچی یکی از ابزارهای قدرتمند و پرکاربرد در تحلیل تکنیکال است اما همیشه نمیتواند پیش بینی های دقیقی ارائه کند چون به آمار و احتمالات متکی آموزش نمودار فیبوناچی است. پس بهتر است از این ابزار به تنهایی استفاده نشود. با استفاده همزمان از اندیکاتورها و ابزارهای دیگر تحلیل تکنیکال میتوان میزان موفقیت و درستی پیش بینی ها را به طور قابل توجهی افزایش داد.
برای روشن تر شدن موضوع بهتر است چند نمونه را با هم مرور کنیم. به عنوان مثال به نمودار زیر برای جفت بیت کوین / دلار دقت کنید.
نمودار یک روزه قیمت بیت کوین / دلار
در اینجا فیبوناچی از نقطه ۱ تا نقطه ۲ در یک روند صعودی رسم شده است. بعد از این موج صعودی یک ریتریس یا عقب نشینی قیمت رخ داده که ما قصد داریم حرکات بعدی آن را پیش بینی کنیم.
همان طور که می بینید قیمت اکنون در نزدیکی سطح ۰.۳۸۲ قرار گرفته و در صورت افزایش امکان برخورد با آن وجود دارد. آن چنان که از کندل های قبلی مشخص است، قیمت چندین بار برای بالارفتن از این سطح تلاش کرده اما با برخورد با آن دچار افت شده است. در کندل های قبل تر هم مدت کوتاهی پس از عبور از این سطح دوباره قیمت تا زیر آن کاهش یافته است. واکنش آموزش نمودار فیبوناچی های قیمت به این سطح نشان می دهد که سطح ۰.۳۸۲ می تواند به عنوان یک مقاومت محلی مانعی در راه افزایش قیمت بیت کوین باشد. بنابراین قیمت ۵۷۶۴۷ دلار (مقدار نوشته شده داخل پرانتز) را می توان نزدیک ترین مقاومت به قیمت فعلی بیت کوین در نظر گرفت.
همچنین سطح ۰.۵ فیبوناچی واقع در ۵۴۱۸۰ دلار را می توان به عنوان نزدیک ترین حمایت محسوب کرد زیرا قیمت دو بار با رسیدن به آن واکنش نشان داده و به روند صعودی بازگشته است.
از همین نمودار می توان برای تعیین نقطه ورود، اهداف قیمتی، حد سود و حدضرر هم استفاده کرد. مثلا در نمودار بالا، اولین هدف قیمت، همان محدوده مقاومتی گفته شده (۵۷۶۴۷ دلار) است. هدف دوم، سطح بعدی فیبوناچی در محدوده ۶۱۹۰۰ دلار و هدف سوم محدوده سقف تاریخی در حوالی ۶۸۸۰۰ دلار می باشد.
به یک مثال دیگر،این بار در جفت سلو / تتر در یک روند نزولی توجه کنید. در اینجا فیبوناچی از نقطه ۱ که بالاترین سقف و نقطه شروع روند نزولی بوده تا نقطه ۲ که پایین ترین کف بعد از نقطه یک بوده رسم شده است.
نمودار ۴ ساعته قیمت سلو/ تتر
همان طور که می بینید قیمت بین دو سطح صفر و ۰.۲۳ فیبوناچی در نوسان است. اگر قیمت افزایش یابد و به سطح ۰.۲۳ در قیمت ۵.۳۵۹ نزدیک شود، احتمال شکسته شدن این سطح کم است زیرا در محدوده موردنظر ما در نمودار، قیمت سه بار با این سطح برخورد کرده و هر سه بار دچار افت شده و نتوانسته با موفقیت از آن عبور نماید. بنابراین ۵.۳۵۹ تتر یک مقاومت برای سلو است. در مقابل سطح صفر در قیمت ۴.۶۳ تتر، دو بار جلوی افت بیشتر قیمت را گرفته است پس می توان آن را به عنوان یک حمایت در نظر گرفت.
یکی از نکات مهمی که باید در پیش بینی ها لحاظ شود این است که قیمت دقیقا با رسیدن به یک سطح واکنش نشان نمی دهد. این یعنی اگر سطح ۵.۳۵۹ تتر به عنوان مقاومت شناسایی شده، ممکن است قیمت در نزدیکی آن (قبل یا بعد از رسیدن به سطح موردنظر) مثلا در قیمت ۵.۳۵۰ تتر واکنش نشان دهد.
بنابراین سطح های فیبوناچی کاملا دقیق عمل نمی کنند به آموزش نمودار فیبوناچی همین دلیل در پیش بینی ها بیشتر از محدوده های قیمتی صحبت می کنیم نه یک قیمت خاص. مثلا می گوییم محدوده ۵.۳۵ تا ۵.۳۷ تتر یک محدوده مقاومتی محسوب می شود و قیمت در برخورد با یکی از این سطوح واکنش نشان خواهد داد.
قوی یا ضعیف بودن محدوده های مقاومتی و حمایتی را از تعداد واکنش های قیمت در برخورد با آنها و تعداد سطوحی که درون یک محدوده قرار می گیرند می توان مشخص کرد. به عنوان مثال در نمودار بالا، ۰.۵ در قیمت ۵.۱۶۶ تتر،دو بار مانع افزایش قیمت و چهار بار مانع افت قیمت شده است پس می توان آن را به عنوان یک سطح قوی تلقی کرد. در مقابل سطح ۰.۷۸ در ۷.۰۴ تتر را نمی توان سطح مهمی در نظر گرفت زیرا در محدوده روند موردنظر ما هیچ واکنشی به این سطح صورت نگرفته و قیمت به راحتی از آن عبور کرده است.
حالا اگر چندین فیبوناچی مختلف را در روند نزولی سلو از سقف های مختلف تا آخرین کف رسم کنید مشاهده می کنید که برخی از سطوح بسیار به هم نزدیک هستند. به سطوح نزدیک به قیمت فعلی دقت کنید: دو سطح ۰.۲۳ و ۰.۵ با کمترین فاصله در بالای قیمت فعلی قرار دارند که می توان آنها را به عنوان دو مرز تعیین کننده یک محدوده به حساب آورد.
سطح ۰.۲۳ در فیبوناچی طولانی مدت تر به سطوح ۰.۵ فیبوناچی میان مدت و سطح ۱ در فیبوناچی کوتاه مدت تر بسیار نزدیک است. پس محدوده ۵.۳۵۹ دلار تا ۵.۴۰۴ دلار را می توان به عنوان یک محدوده مقاومتی معتبر در نظر گرفت چراکه ۴ بار از افزایش قیمت جلوگیری کرده و یک یار هم به مانع افت قیمت شده است.
رسم چندین فیبوناچی برای تعیین محدوده های مقاومتی و حمایتی
مزایا و معایب فیبوناچی
با وجود محبوبیت ابزارهای فیبوناچی به خصوص فیبوناچی اصلاحی، این ابزار معایبی نیز دارد که تحلیل گران باید در معاملات خود در نظر بگیرند.
نحوه استفاده و رسم فیبوناچی در نمودارها به شخص وابسته است و این یعنی این امکان وجود دارد که دو تریدر همزمان فیبوناچی های مختلفی را در نمودار رسم کنند و بر اساس آن تصمیم گیری نمایند و در نهایت این برای یکی از آن دو سود به همراه آورد و برای دیگری با ضرر همراه شود.
به دلیل اینکه نوسان های قیمتی موجب حرکات مختلفی می شود، امکان رسم فیبوناچی های مختلفی وجود دارد. اینکه کدام یک از این سطوح معتبر است برای تحلیل گران تازه کار قابل تشخیص نیست و امکان اشتباه آنها وجود دارد.
از آنجا که ابزارهای فیبوناچی بر اساس اعداد، دنباله فیبوناچی و محاسبات ریاضی ایجاد شده، ممکن است نتواند شرایط روانی و هیجانی حاکم بر بازار را در پیش بینی ها لحاظ کند.
ابزارهای فیبوناچی تنها می توانند اصلاح احتمالی، بازگشت قیمت و حرکات خلاف روند را پیش بینی کنند و توانایی تایید اندیکاتورهای دیگر و ایجاد سیگنال های قوی یا ضعیف را ندارند. همچنین تضمینی وجود ندارد که قیمت به سطوح فیبوناچی واکنش نشان بدهد به همین دلیل است که از این ابزار همراه با اندیکاتورهای دیگر به صورت مکمل به کار می رود.
سوالات متداول
نحوه کار ریتریسمنت فیبوناچی چگونه است؟
ابزارهای فیبوناچی با استفاده از محاسبات ریاضی سطوحی را که بیشترین احتمال برای واکنش قیمت به آن وجود دارد مشخص می کنند.
فیبوناچی برای چه مواردی به کار می رود؟
به کمک سطوح فیبوناچی می توان نقاط مناسب برای ورود به معاملات، حدضرر، حد سود و اهداف قیمتی را مشخص کرد. همچنین از ابزارهای فیبوناچی در کنار ابزارهای تکنیکال دیگر مانند امواج الیوت استفاده می شود.
آیا فیبوناچی دقیق است؟
ابزارهای فیبوناچی بر اساس عملیات ریاضی سطوح را مشخص می کنند و این یعنی احتمال در تعیین آنها نقش حیاتی دارد. به منظور به حداقل رساندن خطاهای پیش بینی می توان از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال از جمله انواع اندیکاتورها استفاده کرد.
در چه تایم فریم هایی می توان از فیبوناچی استفاده کرد؟
ابزارهای فیبوناچی در هر تایم فریم و هر بازار مالی قابل استفاده هستند. حتی در روی یک نمودار می توان چندین فیبوناچی مختلف رسم کرد تا نتایج معتبرتری به دست آید.
معرفی و کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال
در این مقاله میخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که فیبوناچی چیست و چگونه میتواند بر امور مالی ما تاثیر بگذارد. آموزش انواع ابزارهای فیبوناچی را در sdbroker بخوانید.
میتوان گفت که پدیدههای طبیعی تا حد زیادی میتوانند بر تمام قوانین حاکم بر دنیای ما، حتی بر قوانین مالی نیز تاثیر بگذارند. این همان نکتهای بود که لئوناردو فیبوناچی، دانشمند ایتالیایی به خوبی به آن پی برد و تلاش کردند تا آن را در قالب یک دنباله از اعداد، به جهانیان معرفی کند. دنبالهای که در درون خود، یک نسبت بسیار مهم و طلایی را پنهان کرده است. نسبتی که تقریبا در تمامی پدیدههای طبیعی وجود داشته و میتواند امور مالی را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
همچنین خواهیم گفت که کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال چیست و چگونه میتوان از تحلیل تکنیکال فیبوناچی برای تحلیل روند بازار و پیشبینی آن استفاده کرد.
فیبوناچی چیست؟
فیبوناچی یک دنباله بازگشتی از اعداد است. دو جمله اول در این دنباله یک بوده و سایر جملات از جمع دو جمله قبلی به دست میآیند. اما بیشتر افراد نمیدانند که راز تحلیل فیبوناچی چیست و چرا این دنباله در دنیای طبیعت، بورس و ریاضیات تا این حد اهمیت پیدا کرده است. نکته جالب درباره این دنباله این است که نسبت هر عدد به عدد قبل از خود، مقدار ثابتی در حدود 1.618 است که به عنوان نسبت طلایی شناخته میشود.
فیبوناچی این عدد بسیار شگفتانگیز و این نظم طبیعی را با بررسی یک پدیده بسیار ساده به دست آورد. او برای به دست آوردن این دنباله از اعداد، زادوولد خرگوشها را ملاک قرار داده و آنها را بررسی کرد. بر این اساس خرگوشهای تازه متولد شده، حدود یک ماه بعد به بلوغ رسیده و توانایی زادوولد پیدا میکنند. اگر بارداری خرگوش ماده نیز حدود یک ماه طول بکشد، در ماه سوم ما دو جفت خرگوش خواهیم داشت. در این دنباله فرض شده که تعداد خرگوشهای نر و مادهای که به دنیا میآیند با هم برابر هستند و هیچ خرگوشی نمیمیرد.
کاربرد فیبوناچی چیست و چگونه میتواند بر روندهای مالی نیز تاثیر بگذارد؟
شاید این سوال برای شما پیش بیاید که چگونه میتوان از دنیای زادوولد خرگوشها، به دنیای مالی رسید؟ به عبارت بهتر کاربرد ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال چیست
زمانی که صحبت از تحلیل تکنیکال فیبوناچی در بازارهای مالی میشود؛ بسیاری از افراد حرفهای در این بازار، به یاد یک تحلیل فوقالعاده قدرتمند میافتند که میتوان از ترازها و نمودارهای آن برای پیشبینی روندها بهره گرفت. یکی از مهمترین موضوعاتی که در زمینه کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال مطرح میشود؛ قدرت همگرایی این ترازها با قرار گرفتن بر روی الگوهای زمانی است.
به عبارت بهتر معاملهگران میتوانند با قرار دادن ترازهای فیبوناچی بر روی الگوهای زمانی، بر روی بازار تاثیر گذاشته و سود خود را برداشت کنند.
برای اینکه بتوان سود بیشتری را از این معامله به دست آورد، باید در تحلیل تکنیکال تا حد زیادی حرفهای شد. به همین دلیل است که در دنیای امروز همه معاملهگران سعی دارند که به سوال فیبوناچی چیست و چه نقشی را در بازار سهام ایفا میکند، به دقیقترین شکل ممکن پاسخ دهند. با پاسخ به این سوال، هر فرد خواهد فهمید که چه نقشی در بازار دارد و چگونه میتواند سکه را به نفع خود برگرداند. تحلیل تکنیکال فیبوناچی در بورس معمولا با درصدهای 38.2، 50 و 61.8 درصد انجام میشود. درصدهای بیشتر تنها در صورت لزوم به کار میروند. این درصدها را میتوان از طریق بستن نسبت میان جملات مختلف فیبوناچی به دست آورد.
به عنوان مثال عدد 38.2 از تقسیم یک جمله به دو جمله پس از خود به دست میآید. البته درصد 50 به طور رسمی در میان درصدهای فیبوناچی قرار ندارد. اما به دلیل کاربردی که در معاملات مختلف دارد، به عنوان یکی از درصدهای مهم در میان معاملهگران جا افتاده است.
علت پرکاربرد بودن ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال
زمانی که شما قدم به بازار بورس و سایر بازارهای مالی گذاشته و میخواهید تحلیل تکنیکال را آغاز کنید؛ یکی از بهترین ابزارهایی که به شما معرفی میشود و باید آموزش ببینید، ابزار فیبوناچی است.
احتمالا در ابتدای کار از خود میپرسید که تفاوت دیگر ابزارهای تحلیل تکنیکال با فیبوناچی چیست و چرا این دنباله ساده از اعداد تا این حد در بازار مالی و تحلیل تکنیکال محبوبیت دارد. باید بدانید که تحلیل تکنیکال فیبوناچی راهی است که با استفاده از آن میتوانید قطعیت تصمیمگیری خود را بهبود ببخشید. به عبارت بهتر با استفاده درست از این ابزار، میتوانید تا 70 درصد مطمئن شوید که روند بازار را درست پیشبینی کردهاید و در جایگاه درستی قرار گرفتهاید. البته باید بدانید که شاید کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال برای همه افراد آسان نباشد. زیرا فرایندهای موجود در این تحلیل قدری پیچیده هستند و در صورت عدم استفاده از یک آموزش خوب و کامل، فرد نخواهد توانست از دنباله فیبوناچی به درستی استفاده کند.
این ویژگی همانطور که میتواند عیب تحلیل تکنیکال فیبوناچی بهحساب آید، حسن آن نیز هست. زیرا در این صورت تعداد افرادی که میدانند فیبوناچی چیست و چگونه میتوان از آن برای پیشبینی روند بازار استفاده کرد، کاهش پیدا میکند. در نتیجه شما با قرار گرفتن در این گروه میتوانید از این ابزار قدرتمند به نفع خود استفاده کرده و تا حد زیادی از رقبای خود پیشی بگیرید.
بهعلاوه فیبوناچی میتواند نقاط مرجع قابل اعتمادی را برای پیشبینی روند بازار در اختیار شما قرار دهد که به بهبود تجربه معاملهگری شما کمک خواهد کرد.
انواع ابزارهای فیبوناچی
زمانی که فرایند آموزش تحلیل تکنیکال فیبوناچی را آغاز میکنید، یکی از مباحث بسیار مهم مطرح شده این است که بهترین ابزار در فیبوناچی چیست و چگونه میتوان از آن برای بررسی نمودارها و الگوهای زمانی استفاده کرد. ابزارهای فیبوناچی همان نقاط حمایت و قدرتی هستند که برای رسم آنها از روشهای مختلفی استفاده میشود. زمانی شما میتوانید کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال را درک کرده و آن را به درستی به کار ببندید که با ابزارهای آن آشنا شده و بتوانید از آنها به درستی استفاده کنید.در بازارهای مالی از ابزارهای فیبوناچی برای تحلیل ادامه روند و بازگشت استفاده میشود. مهمترین نکته در استفاده از ابزارهای فیبوناچی درصدها هستند.
نکته بسیار مهم در استفاده از ابزارهای فیبوناچی در بورس این است که برای تشخیص زمان درست استفاده از هر ابزار، داشتن تجربه بسیار مهم است. تجربه در کاربرد فیبوناچی به کمک شما میآید و به شما کمک میکند تا درصدها و نقاط مهم را بهدرستی تشخیص دهید.
معرفی فیبوناچی اصلاحی Fibonacci Retracement (RET)
حال باید به پاسخ این سوال که مهمترین ابزار برای کار در دنیای فیبوناچی چیست برگردیم. در حال حاضر میتوان گفت که فیبوناچی اصلاحی یا EXT یک ابزار بسیار قدرتمند این نوع تحلیل تکنیکال است. با استفاده از این ابزار میتوانیم بهترین نقطه را برای ورود به بازار از طریق تخمین نقطه پایان یک حرکت اصلاحی، پیشبینی کنیم.
برای به کارگیری فیبوناچی اصلاحی در پیشبینی نقاط ورود، مهمترین درصدها عبارتاند از: 23.6، 38.2، 50، 61.8 و 78.6 درصد. در این میان باید عدد 61.8 را به خاطر بسپارید. زیرا اینجا همان نقطهای است که بیشتر حرکتهای اصلاحی به آن ختم میشوند.
در پاسخ به این سوال که فلسفه استفاده از ابزار اصلاحی فیبوناچی چیست باید بگوییم که روند قیمت، در بعضی مقاطع زمانی خاص تمایل به اصلاح پیدا میکند. به همین دلیل زمانی که شما فیبوناچی اصلاحی را رسم میکنید؛ روند اصلاحی از کف و سقف تعریف شده در این نمودار خارج نخواهد بود.
برای رسم فیبوناچی اصلاحی باید یک روند صعودی یا نزولی را در نظر بگیرید. واضح است که در روند صعودی، کف به سقف وصل شده و در روند نزولی، این مسئله برعکس خواهد بود. حالا باید منتظر بمانید تا سایر معاملهگران در یکی از سطوح فیبوناچی واکنش نشان دهند.
همچنین باید همه پارامترهای حمایت و مقاومت را مورد بررسی قرار دهید. در اینجا است که درصدهای مهم فیبوناچی اصلاحی به کمک شما خواهند آمد و به شما خواهند گفت که باید بر روی چه ترازهایی تمرکز کنید. با توجه به تجربهای که در کاربرد فیبوناچی در این نوع تحلیل دارید، خواهید فهمید که در چه مواقعی به کف قیمتی برخورد کرده و چگونه میتوانید سطوح حمایت و مقاومت را به دست آورید. در هر گام از تحلیل تکنیکال فیبوناچی با استفاده از ابزار اصلاحی، باید دو نقطه را مشخص کنید که نشاندهنده یک حداقل و حداکثر هستند. سپس با اتصال این نقاط به یکدیگر میتوانید سطوح مختلف را به دست آورده و فعالیتهای خود را بر اساس آنها تنظیم کنید.
معرفی فیبوناچی خارجی Fibonacci Extension (EXT)
در این بخش میخواهیم به بررسی پاسخ این سوال بپردازیم که راهکار پیشبینی قیمتی در نمودار فیبوناچی چیست و چگونه میتوان آن را رسم کرد؟ به همین دلیل است که میخواهیم ابزار فیبوناچی خارجی یا EXP را مورد بررسی قرار داده و شما را با شیوه رسم این ابزار آشنا کنیم. با استفاده از ابزار EXP میتوان سطوح مقاومتی جدید هر سهم را پس از گذشتن از سقف قبلی شناسایی کرد.
برای رسم این ابزار باید کف را به نقطه حداکثر در سهم قبلی متصل کرد. به این ترتیب میتوان نقاط مقاومت جدید را شناسایی کرد. بهعلاوه میتوان روند برعکس را برای شناسایی سطوح جدید هر سهم نیز طی کرد. به این ترتیب اگر سهم از کف قبلی خود عبور کند؛ برقراری اتصال میان نقطه حداقل به حداکثر قبلی میتواند سطوح جدید هر سهم را به شما نمایش دهد.
معرفی فیبوناچی انبساطی Fibonacci Expansion (EXP)
فیبوناچی انبساطی شبیه به فیبوناچی خارجی است. به عبارت بهتر میتوان گفت که EXP یک نسخه اصلاحشده از EXT است. به همین دلیل روند رسم این دو ابزار تا حد زیادی به یکدیگر شباهت دارد.
یک کاربرد فیبوناچی انبساطی این است که میتوان از آن برای به دست آوردن حالت خارجی و شناسایی نقاط مقاومتی نیز استفاده کرد. به این ترتیب میتوان از حالتهای خارجی بهدستآمده و نقاط مقاومتی شناسایی شده، در تحلیل تکنیکال فیبوناچی بهره گرفت و بیشترین فایده را از روندهای صعودی و نزولی نصیب خود کرد.
معرفی فیبوناچی پروژکشن Fibonacci Projection (PRO)
در دنیای امروز بازارهای مالی دیگری آموزش نمودار فیبوناچی به جز بورس در جهان مشغول به فعالیت هستند که هر یک بستر، سختافزار و نرمافزار خاص خود را دارد. اما نکته جالب اینجا است که در همه آنها میتوان به اقتضای شرایط، پاسخ درخوری را برای سوال فیبوناچی چیست ارائه داد و از ابزارهای تحلیل تکنیکال فیبوناچی برای موفقیت در آنها بهره گرفت. به همین دلیل است که باید با نام ابزارهای فیبوناچی در این بسترها نیز آشنا شد.
بد نیست بدانید که اگر در متاتریدر به EXP برخورد کردید؛ درواقع منظور همین فیبوناچی پروژکشن یا PRO است. این همان ابزاری است که در داینامیک تریدر به عنوان Apps شناخته میشود. حال که با اصطلاحات رایج برای ابزار فیبوناچی پروژکشن در پلتفرمهای مختلف آشنا شدید، باید با شیوه رسم این ابزار نیز آشنایی پیدا کنید.
برای رسم ابزار فیبوناچی انبساطی، برخلاف دو ابزار دیگر، به سه نقطه نیاز است. نکته مهم در این کاربرد فیبوناچی این است که فرقی نمیکند که شما روند صعودی را انتخاب کردهاید یا پیگیر روند نزولی هستید؛ در هر دو صورت باید سه نقطه کف، سقف و اصلاح را در دست داشته باشید.
نکته مهم در استفاده از ابزار فیبوناچی پروژکشن این است که در بیشتر روندهای صعودی و نزولی تکرار میشود. همین موضوع باعث شده که به آن یک نام خاص یعنی رالی، اختصاص داده شود. در نتیجه اگر از شما سوال شد که معتبرترین ابزار فیبوناچی چیست باید در پاسخ به آن، ابزار پرو یا PRO را معرفی کنید. حال باید نقطه کف یا سقف را به عنوان نقطه شروع در نظر بگیرید. اگر از نقطه کف شروع کردهاید؛ باید آن را به سقف وصل کرده و برعکس! تا اینجای کار شبیه به دیگر ابزارهای فیبوناچی بود. اما نکته مهم برای استفاده از ابزار پرو در به دست آوردن نقاط خارج از بازه، مرحله سوم رسم نمودار فیبوناچی است.
در مرحله سوم باید ابزار فیبوناچی پروژکشن را تا نقطه اصلاح بسط داده و فرایند رسم نمودار را کامل کنید. پس از کامل شدن رسم نمودار، میتوانید از تجربههای خود برای پیشبینی قیمت و به دست آوردن نقاط مقاومت، با توجه به موقعیت نقاط استفاده کنید.
معرفی فیبوناچی کمانها Fibonacci arc
در این مرحله از پاسخ به سوال فیبوناچی چیست و چه ابزارهایی را در اختیار فعالان بازارهای مالی قرار میدهد، به معرفی ابزار فیبوناچی کمانها میرسیم. فیبوناچی کمانها یک ابزار بسیار پرکاربرد در تحلیل ترازهای اصلاحی است. در این ابزار، ترازهای اصلاحی با استفاده از کمانهایی نشان داده میشوند. از این کمانها میتوان برای مشخص کردن نقاط برگشت قیمت مشخص کرد. به همین دلیل برای رسم ابزار فیبوناچی کمانها نیز باید صعودی یا نزولی بودن روند را مشخص کنید. زیرا این روند بر روی نقاط بازگشت بسیار تاثیرگذار است.
در تحلیل تکنیکال فیبوناچی برای رسم این ابزار، از دو نقطه استفاده میشود. این دو نقطه در واقع نقاط ابتدایی و انتهایی روند هستند. حال باید به جای استفاده از سایر ابزارهای فیبوناچی برای اتصال این دو نقطه به یکدیگر، از ابزار Arcs استفاده کنید. به این ترتیب این دو نقطه با استفاده از یک کمان به هم متصل میشوند که میتوانید بر اساس آن نقاط برگشت قیمت را مشخص کنید.
معرفی فیبوناچی بادبزن Fan
یکی دیگر از ابزارهای پرکاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال روندهای اصلاحی، فیبوناچی بادبزن نام دارد. با استفاده از این ابزار میتوان از خطوط روند برای نمایش ترازهای اصلاحی استفاده کرد. در نتیجه با استفاده از این ابزار میتوان ترازهای بازگشت قیمت را مشخص کرد. برای رسم ابزار فیبوناچی بادبزن باید ابتدا گزینه Fan را انتخاب کنید. نکته قابل توجه برای کاربرد فیبوناچی بادبزن این است که این ابزار برای تکمیل فرایند رسم خود، نیاز به کندل دارد. زیرا خطوط رسم شده در ابزار فن، در واقع خطوط اتصال میان کندلها در ابتدا و انتهای روند هستند.
این خط همان خطی است که روند اصلی را نشان میدهد. اما در نمودار فیبوناچی بادبزن، تعدادی خط دیگر با شیب کمتر وجود دارد. تحلیل موقعیت و شیب این خطوط میتواند به معاملهگران در درک بهتر ترازهای بازگشتی کمک کند.
معرفی فیبوناچی کانال channel
کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال تنها به همین چند نمودار ختم نمیشود. به عبارت بهتر میتوان گفت که طرفداران تحلیل تکنیکال فیبوناچی، در پاسخ به سوال فیبوناچی چیست و چه کاربردی دارد، از فیبوناچی کانال به عنوان برگ برنده خود استفاده میکنند. فیبوناچی کانال ابزاری است که از آن برای تحلیل نمودارهای قیمتی استفاده میشود. این نمودارهای قیمتی در یک کانال در حال حرکت هستند. به این ترتیب میتوان از ابزار channel در زمان شکستن کانال، برای مشخص کردن نقاط حمایت و مقاومت استفاده کرد.
دلیل پرکاربرد بودن این ابزار در تحلیل تکنیکال فیبوناچی ساده بودن آن است. ابزار کانال دارای تعدادی خط است که با قرار دادن آنها بر روی نمودار قیمت، میتوان نقاط حمایت و مقاومت را مشخص کرد. برای رسم این ابزار، سه نقطه نیاز دارید. به عبارت بهتر میتوان گفت که ابزار کانال سه نقطه را به شما معرفی خواهد کرد. به این ترتیب شما باید از میان این سه نقطه، کف و سقف کانال را مشخص کنید. در نتیجه کار تعیین نقاط حساس برای شما بسیار راحت خواهد شد. پیش از این کار تعداد خط بر روی چارت قیمت رسم میشود که به خطوط کانال مشهور هستند. اما اگر بخواهید بدانید که مهمترین نکته در تحلیل ابزار کانال فیبوناچی چیست باید بگوییم که به نقاط برخورد خطوط کانال و چارت قیمت، به طور ویژهای توجه کنید.
هرچه تعداد این نقاط برخورد بیشتر باشد، کانال قیمتی نیز از اعتبار بیشتری برخوردار است. در نتیجه میتوان گفت که خطوط بازگشتی که ابزار فیبوناچی کانال ترسیم کردهاند، درستتر بوده و شما را به سمت بهتری سوق میدهند.
خطوط و اعداد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال چیست؟
اعداد فیبوناچی (Fibonacci numbers) بهعنوان یک اندیکاتور تکنیکال بهکار میروند. این توالی اعداد توسط ریاضیدان ایتالیایی به نام فیبوناچی در قرن سیزدهم میلادی ابداع شد.
این توالی اعداد، که از صفر و یک شروع میشود، از طریق جمع شدن دو عدد قبلی بهدست میآید. برای مثال، بخش ابتدایی این توالی بهشکل زیر است. 0، 1، 1، 2، 3، 5، 8، 13، 21، 34، 55، 89، 144، 233، 377 و …
ضرایبی از این توالی بهدست میآید که برخی معتقدند حرکت بازار را پیشبینی میکند.
توالی فیبوناچی بهعلت وجود نسبت طلایی (Golden ratio) که برابر با 1.618 میباشد، و یا معکوس آن که برابر 0.618 میباشد، مورد توجه است.
در توالی فیبوناچی، هر عدد داده شده تقریباً 1.618 برابر عدد قبل از خود میباشد، البته در این حالت چند عدد اول را در نظر نمیگیریم.
همچنین هر عدد برابر با 0.618 برابر عدد بعدیاش میباشد، باز هم چند عدد استفاده شده در ابتدای توالی را در این حالت نیز در نظر نمیگیریم.
نسبت طلایی در همهجای طبیعت وجود دارد و همهچیز را از جهتگیری آوندها در یک برگ تا میزان رزونانس مغناطیسی در کریستالهای کوبالت نیوبیت (Cobalt niobate crystals) را نشان میدهند.
فیبوناچی بازگشتی – Fibonacci retracements، منبع: Investopedia به نقل از Tradingview
نکات کلیدی:
- اعداد و خطوط فیبوناچی با نسبتهای معروف فیبوناچی ساخته شدهاند.
- اعداد پُرکاربرد فیبوناچی در بازارهای مالی شامل 0.236، 0.382، 0.618، 1.618، 2.618 و 4.236 هستند. این نسبتها و یا درصدها میتوانند از تقسیم اعداد مشخصی در این توالی به اعداد دیگر حاصل شوند.
- با وجود اینکه این اعداد، اعداد فیبوناچی محسوب نمیشوند؛ بسیاری از معاملهگران از سطوح 0.5، 1 و 2 نیز استفاده میکنند.
- این اعداد نشان میدهند که قیمت میتواند چه میزان حرکت را داشته باشد. برای مثال، اگر قیمت سهمی از یک دلار به دو دلار برسد، میتوان اعداد فیبوناچی را بر آن اعمال کرد. یک سقوط قیمتی به سطح 1.76 دلار برابر با 23.6 درصد بازگشت از حرکت قیمتی شروع شده از سطح یک دلار میباشد.
- دو عدد از پُرکاربردترین ابزارهای فیبوناچی، فیبوناچی برگشتی و فیبوناچی گسترشی (Fibonacci extensions) میباشند. فیبوناچی برگشتی (Fibonacci retracements) مقدار بازگشت قیمتی را محاسبه میکند و میگوید که قیمت در بازگشت قیمتی تا چه سطوحی میتواند پیش برود. فیبوناچی گسترشی نیز میزان حرکت موج اصلی قیمت را بیان میدارد.
فرمولهای اعداد فیبوناچی و سطوح فیبوناچی
اعداد فیبوناچی فرمول خاصی ندارند، بلکه اعدادی در یک توالی عددی هستند که با یکدیگر ارتباط دارند.
چگونه سطوح فیبوناچی بازگشتی را محاسبه کنیم؟
توالی اعداد فیبوناچی میتواند بهشکلهای گوناگون بهمنظور محاسبهٔ سطوح فیبوناچی برگشتی و یا سطوح فیبوناچی گسترشی مورد استفاده قرار گیرد.
در این بخش یاد میگیرید که چگونه این سطوح را پیدا کنید. نحوهٔ استفاده از این سطوح را نیز در قسمت بعدی خواهید دید.
فیبوناچی برگشتی به دو نقطهٔ قیمتی نیاز دارد که باید در نمودار قیمت انتخاب شوند. معمولاً برای فیبوناچی برگشتی از سطح سوئینگهای (بالاترین نقطه قیمتی) و سطح سوئینگ لو (پایینترین سطح قیمتی) استفاده میکنند.
زمانی که این دو نقطه را انتخاب کردید، خطوط فیبوناچی بههمراه اعداد آنها در نمودار شما رسم میشوند.
اگر قیمت یک سهم از پانزده دلار به بیست دلار برسد، در این حالت سطح 6.23 درصدی برابر با سطح قیمتی 18.82 دلاری میباشد. که آن را بدین شکل محاسبه میکنیم:
$18.82 = (0.236*$5) – $20
سطح قیمتی 50 درصد نیز برابر با 17.5 دلار خواهد بود که آن را نیز میتوانیم بدین شکل محاسبه کنیم:
سطوح فیبوناچی گسترشی
سطوح فیبوناچی گسترشی نیز از توالی اعداد فیبوناچی بهدست میآیند. هرچه در این توالی اعدادی به سمت جلو میرویم، میتوانیم عدد را بر عدد قبلی آن تقسیم کنیم تا عددی برابر با1.618 را بهدست بیاوریم.
همچنین با تقسیم یک عدد بر عددی با دو فاصله قبل از آن بهنسبت 2.618 میرسیم. با تقسیم یک عدد بر عددی با سه فاصله قبل از آن نیز میتوانیم بهنسبت 4.236 برسیم.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد فیبوناچی گسترشی یا انبساطی میتوانید از مطلب آموزشی «فیبوناچی گسترشی یا انبساطی در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.
استفاده از فیبوناچی گسترشی (Fibonacci Extensions) نیازمند به سه نقطهٔ قیمتی میباشد. اولین نقطه، محل شروع حرکت، دومین نقطه محل انتهای حرکت، و نقطهٔ سوم نیز محلی در این میان است که این نقطه میتواند همان محلی باشد که پولبک قیمتی انجام گرفته است.
اگر قیمت از سی دلار به چهل دلار افزایش یابد، و این دو قیمت را بهعنوان نقاط یک و دو در نظر بگیریم، سطح قیمتی 161.8 درصدی، 16.18 دلار بالاتر از قیمت انتخاب شده بهعنوان نقطهٔ سوم قرار میگیرد.
اگر نقطهٔ سوم سیوپنج دلار باشد، سطح 161.18 درصدی فیبوناچی گسترشی برابر با 51.18 دلار خواهد بود (35 + 16.18).
سطوح صد درصد و دویست درصد اعداد رسمی فیبوناچی محسوب نمیشوند، اما آنها سطوح کاربردی بهشمار میآیند زیرا که حرکات مشابه را در بازار نشان میدهند.
اعداد و خطوط فیبوناچی چه چیزهایی به ما میگویند؟
برخی معاملهگران باور دارند که اعداد فیبوناچی نقشی مهم در بازارهای مالی ایفا میکنند. همانطور که بالاتر اشاره شد، توالی اعداد فیبوناچی میتواند بهمنظور ایجاد نسبتها و یا درصدهایی که معاملهگران از آنها استفاده میکنند، استفاده شود.
این سطوح شامل این اعداد میباشند: 23.6 درصد، 38.2 درصد، 50 درصد، 61.8 درصد، 78.6 درصد، 100 درصد، 161.8 درصد، 261.8 درصد و 423.6 درصد. این درصدها با استفاده از تکنیکهای مختلفی در نمودار اعمال میشوند:
- فیبوناچی بازگشتی (Fibonacci retracements): خطهای افقی هستند که بر روی نمودار به نمایش درمیآیند و سطوح مقاومت و حمایت را نشان میدهند.
- فیبوناچی گسترشی (Fibonacci extensions): خطهای افقی هستند که سطوحی که قیمت در یک روند صعودی میتواند به آنها برسد را مشخص میکند.
- قوسهای فیبوناچی (Fibonacci Arcs): شکلهای شبیه قطبنما هستند که ناشی از یک سطح قیمتی بالا و یا پایین میباشند و نشاندهندهٔ محدودههای مقاومت و حمایت هستند.
- فنهای فیبوناچی (Fibonacci Fans): فنهای فیبوناچی، شکلهایی مورب هستند که توسط سطوح بالا و یا پایینی قیمت ساخته میشوند و نشاندهندهٔ محدودههای حمایت و مقاومت هستند.
- مناطق زمانی فیبوناچی (Fibonacci Time zones): خطوطی عمودی هستند که به سمت آیندهٔ قیمت حرکت کردند و بهمنظور پیشبینی زمان رخ دادن یک حرکت قوی در قیمت طراحی شدهاند.
فیبوناچیهای برگشتی (Fibonacci Retracements)
فیبوناچیهای برگشتی (Fibonacci Retracements) معمولترین نوع توالیهای فیبوناچی در تحلیلهای تکنیکال بهشمار میروند.
در طی یک روند، فیبوناچیهای برگشتی میتوانند برای تشخیص میزان عمق پولبک قیمتی صورت گرفته استفاده شوند.
موجهای انگیزشی (Impulse waves)، موجهای بزرگتر قیمت در جهت روند هستند در حالی که پولبکهای قیمتی، موجهای کوچکتری هستند که مابین آنها و برخلاف جهت روند اصلی رخ میدهند.
از آنجایی که آنها موجهای کوچکتر هستند، بهمیزان درصدی از موجهای بزرگتر حرکت خواهند کرد. معاملهگران در زمان وقوع پولبکها بهسطوح فیبوناچی بین 23.6 درصد تا 78.6 درصد نگاه میکنند.
اگر قیمت در نزدیک یکی از این سطوح متوقف شده و دوباره حرکت به سمت بالای خود را از سر بگیرد، یک معاملهگر ممکن است وارد معاملهای در جهت روند اصلی شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد پولبک میتوانید از مطلب آموزشی «پولبک در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.
سطوح فیبوناچی میتوانند بهعنوان راهنمایی برای یافتن محل ورود به معامله استفاده شوند. هرچند باید در نظر داشته باشید که حرکات قیمتی باید پیش از ورود به معامله براساس سطوح فیبوناچی مورد تأیید قرار بگیرد.
هیچ معاملهگری تا پیش از واکنش قیمت، نمیداند که کدام سطح قیمتی فیبوناچی باعث توقف روند خواهد شد، بنابراین باید صبر کرد و سطوح قیمتی را رصد کرد تا بتوانند در فرصتی مناسب وارد معامله شوند.
قوسها، فنها، فیبوناچیهای گسترشی و فیبوناچیهای منطقهٔ زمانی همگی یک موضوع واحد را نشان میدهند اما بهصورتهای مختلفی بر روی نمودارها اعمال میگردند.
هر یک از این فیبوناچیها نشاندهندهٔ نقاط احتمالی مقاومت و حمایت میباشد. که البته باید در نظر داشت که این نقاط مقاومت و حمایت از طریق اعمال اعداد فیبوناچی بر روی حرکت سابق قیمتی بهدست آمده است.
این نقاط مقاومت و حمایت میتواند سطوحی را به ما بدهد که قیمت ممکن است در آن متوقف شود و سپس در آینده به سمت بالا حرکت کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سطوح حمایت و مقاومت میتوانید از مطلب آموزشی «سطوح حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.
تفاوت بین اعداد فیبوناچی (Fibonacci numbers) و اعداد گَن (Gann numbers)
گَن (W.D. Gann) یک معاملهگر مشهور بود که تعداد زیادی از ابزارها بر پایهٔ اعداد را برای معاملهگری طراحی نمود.
اندیکاتورهایی که بر پایهٔ کار او توسعه یافتند شامل خطوط فن گَن (Gann Fan) و مربع گَن (Gann Square) میباشند.
اندیکاتور بادبزن گَن (Gann Fan) برای مثال، از زاویههای 45 درجه استفاده میکند، که گَن آنها را بهعنوان زوایای مهم پیدا کرده بود.
کارهای گَن بهصورت کلی در حدود دایرهها و زوایا قرار دارد. اعداد فیبوناچی از سویی دیگر، بیشتر با نسبتهای بهدست آمده از توالی این اعداد نشأت میگیرند.
گَن یک معاملهگر بود، بنابراین روش او برای استفاده در بازارهای مالی طراحی شده است. روشهای فیبوناچی در اصل برای معاملهگری طراحی نشده است، اما توسط معاملهگران و تحلیلگران بازار بهمنظور استفاده در بازارهای مالی بهینه شده است.
محدودیتهای استفاده از اعداد و سطوح فیبوناچی
استفاده از فیبوناچیها مسئلهای ذهنی میباشد زیرا که معاملهگر باید مقادیر بالا یا پایین در نمودار را خودشان انتخاب کنند.
مقادیر بالا (Highs) و پایین (Lowes) انتخاب شده توسط معاملهگر میتواند نتایجی که او بهدست میآورد را تحت تأثیر قرار دهد.
اختلافنظر دیگری که در مورد اعداد فیبوناچی و روشهای معاملهگری با آنها وجود دارد این است که تعداد سطوح بسیار زیادی در آن وجود دارد که بازار میتواند در نزدیکی هر یک از آنها دچار بازگشت قیمتی شود، که موجب میشود این اندیکاتور بهعنوان اندیکاتوری که میتوان پس از رخ دادن حرکات قیمتی از آن استفاده کرد، در نظر گرفته شود.
مشکل اصلی اینجا است که حدس زدن و پیدا کردن عددی که سطح قیمتی در آن در حال حاضر و یا در آیندهٔ بازار مهم خواهد بود، سخت میباشد.
اگر علاقه مند به یادگیری بیشتر در این حوزه هستید میتوانید از نقشه راهنمای دیجی کوینر به نام «درخت یادگیری» دیدن نمایید که از نقطه ابتدایی تا انتهای مسیر را ریل گذاری کرده است.
شما با مطالعه درخت یادگیری تا حد مطلوبی دانش خود را افزایش دادهاید اما برای حرفه ای شدن و انجام معاملات در این بازار نیاز به یک راهنمای مجرب و با تجربه دارید.
مجموعه دیجی کوینر بر آن است که با برگزاری کلاسهای آموزشی تجریبات چند ساله خود را در اختیار هم وطنان عزیز قرار دهد تا در این بحران اقتصادی بتوانند در آمد دلاری کسب نمایند. (تاریخ برگزاری کلاسها متعاقبا از طریق وبسایت اعلام خواهد شد.)
تیم تحریریه دیجی کوینر
این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.
نحوه ترسیم فیبوناچی
در این قسمت از آموزش تحلیل تکنیکال با اصول کار با فیبوناچی اصلاحی (Retracement) و نحوه ی ترسیم آن آشنا می شویم.
در بین خطوط مختلف فیبوناچی، فیبوناچی اصلاحی یا Retracement، پرکاربردترین و ساده ترین ابزار می باشد.
مبتنی بر آموزش تحلیل تکنیکال، این ابزار بعد از رخداد هرگونه حرکت قوی و قبل از اینکه به ادامه ی حرکت بپردازد، معمولا برمی گردد. به طور معمول، وقتی بازار در روند خاصی بیافتد و در آن حرکت کند، بازه هایی وجود دارند که در آن، بازار آموزش نمودار فیبوناچی میل به بازگشت و اصلاح در مقایسه با قیمت های قبلی پیدا می کند اما در طی مدت زمان، میل به ادامه ی روندی که در آن قرار داشته، بر این تمایل به بازگشت غالب می شود. به طور کلی در آموزش تحلیل تکنیکال عنوان می گردد که اگر قرار بر بازگشت بازار باشد، به طور معمول در روندی که صعودی است، درصد اصلاح بازگشت روند در همان جهت صعودی که از قبل داشته، به ترتیب می تواند 23.6%، 38.2%، 50%، 61.8% و 100% باشد.
آموزش تحلیل تکنیکال، بررسی بازگشت و اصلاح روند بازار در سطوح معروف فیبوناچی
برای اینکه بتوانید فیبوناچی اصلاحی را روی نرم افزار رسم کنید، طبق آموزش تحلیل تکنیکال، ابتدا یک نقطه در بالا و یک نقطه در پایین، مشخص می کنیم. پس از آن به صورت low-to-high یا از منطقه ی قیمتی که در پایین قرار دارد تا به سمت بالا، نسبت های یاد شده را ترسیم می کنیم.
مبتنی بر نحوه ی رسم فیبوناچی اصلاحی که در آموزش تحلیل تکنیکال آورده شد، فرض کنیم قیمت یک سهام، به صورت نوسان قیمتی و نه به صورت جهشی، از 100 به 200 تومان رسیده است، در این حالت باید فیبوناچی اصلاحی یا Retracements را به صورت low-to-high یا از 100 تومان به 200 تومان رسم کرده و در زمان هایی که افت قیمت رخ داده، باید به جستجوی نقاط برگشتی (pull back) و البته از نوع معتبر بگردیم. در این روش می توانیم سطوح حمایتی یا support levels و همچنین نقاط برگشت کلیدی سهم مورد مطالعه را مشخص کنیم.
نکات مهم بیان شده پیرامون خطوط فیبوناچی در آموزش تحلیل تکنیکال:
1- طبق آموزش تحلیل تکنیکالل، قیمت ملزم به واکنش نشان دادن نسبت به همه ی نسبت های معروف فیبوناچی نمی باشد، بلکه تنها کار این نقاط نشان دادن نقاط حمایتی فرضی است که پیش روی سهام قرار دارد.
2- وقتی سعی در رسم فیبو از پایین به بالا داریم، در صورت واکنش نشان دادن قیمت به اولین نسبت ها یعنی 0.236 یا 0.382، احتمال شکسته شدن نقطه ی بالایی یعنی 200 تومان و تشکیل سقف جدید زیاد است.
3- در صورتی که ارزش سهم از تراز 50% بازگشتی نشان ندهد به احتمال بسیار زیاد، احتمال برگشت برای آن وجود ندارد. اما برعکس اگر از سطوح 78.6 و 61.8 برگردد، می توان انتظار عبور از سقف قبلی را داشت.
نموداری از آموزش تحلیل تکنیکال مربوط به ارزش سهم شرکت ملی صنایع مس ایران، در طی سه ماه آورده شده است. پس از شناسایی کردن نقاط بالایی و پایینی و بکارگیری نرم افزار، سطوح 23.6%، 38.2%، 50%، 61.8% و 78.6% مشخص می گردند. روش کار طبق موارد بیان شده ی قبلی در آموزش تحلیل تکنیکال، نقطه ی کمینه برای شروع روند قیمت 3300 ریال و نقطه ی بیشینه را قیمت 4400 ریال در نظر گرفته و به کمک ابزارهای یاد شده، سطوح فیبوناچی مشخص می شوند. بین صفر تا 100%، 5 سطح رسم و سطوح حمایت پنهان مشخص گردیده اند. واکنش قیمت ها در نزدیکی یا پس از برخورد با این سطوح اتفاق افتاده و شاهد یک سری برگشت و توقف بوده و در انتها در تراز 61.8% نیز قیمت برگشت خواهد کرد.
آموزش تحلیل تکنیکال، ارزش سهام شرکت ملی صنایع مس ایران
سطوح فیبوناچی که از آنها در آموزش تحلیل تکنیکال صحبت کردیم، کمک به شناسایی سطوح برگشتی سهم در آینده می کنند. گاهی اوقات تغییرات که در قیمت ها در سطوح فیبوناچی رخ می دهد و همچنین تکنیک های کاربردی که در زمینه ی این سطوح وجود دارند، سبب شگفت زدگی افراد معامله کننده می شود. سطوح فیبوناچی را در زمینه ی حرکت نموداری قیمت و در دوره های کوتاه و بلند مدت تعریف می کنند. خطوط یاد شده در غالب موارد در سطوح معروف فیبوناچی 62%، 50% و 38% و در سقوط های قابل توجه قیمت قابل شناسایی هستند.
این سطوح به ما می گویند که قیمت ها چه در روند نزولی و چه در روند صعودی، قبل از اینکه میل به ادامه دادن مسیر داشته باشند، میل به توقف و یا برگشت خواهند داشت. لذا همانطور که نشان دادیم حرکت های مهمی که توسط قیمت نشان داده می شود اکثرا بین 38 تا 62% رخ می دهد. طبق آموزش تحلیل تکنیکال، فایده ی مشخص کردن سطوح فیبوناچی در این است که ابزار بسیار مفیدی به منظور مشخص کردن حرکت های بزرگ آتی می باشند. در روندهایی که به صورت موجی هستند، حرکت های بزرگ را معمولا بین 5 تا 38% و یا 62 تا 100% شاهد هستیم.
هر زمان که شاهد شلوغی قیمت در بازه ی سطوح 38 تا 62% باشیم، معمولا تاکتیک شکست بالا یا پایین، سبب می شود جهش بعدی، مهیج گردد. در واقع در این مواقع منتظر عبور قیمت از سطوح گفته شده هستیم که در نتیجه ی آن، جهش بزرگ قادر به برگشت به سطوح پایینی یا بالایی خود می باشد. اگر سطوح را کاملا درست مشخص کرده باشید، استراتژی یاد شده کاملا درست کار می کند.
طبق آموزش تحلیل تکنیکالل، کاربرد عمده ی سطوح فیبوناچی در روندهای تصحیحی به منظور تشخیص سطوح اولیه ای که است که برگشت قیمت سهم رخ می دهد. لذا به طور معمول، برگشت های اولیه ی قیمت روی سطوح 38، 50 و 62% اتفاق می افتد. افراد معامله گر هنگامی که این سطوح کلیدی را مشخص کنند، می توانند گستره ی حرکتی کلیه ی روندهای تصحیحی و حتی جهت حرکت آن را نیز تعیین ساخته و حتی پیش بینی نمایند.
برخی از افراد معامله کننده به دلیل اینکه اطلاع درستی از بهترین نقاط بالا و پایین ندارند، در پیدا کردن سطوح فیبوناچی به مشکل برخورده و به نتیجه نمی رسند.
نباید به در شروع کار به ازدحام قیمت ها توجهی کرد زیرا هیچ کمکی به ما نخواهند کرد. برای شروع می توانید تاقدیس و ناودیس کوچک بالا و پایین را شناسایی و سپس نقطه ی پایین را، نقطه ی شروع روند در نظر بگیرید. در این هنگام می توانید ازدحام قیمت را با سطوحی که بدست آورده اید، تطبیق دهید.
آموزش تحلیل تکنیکال، پیدا کردن سطوح فیبوناچی در رابطه با شرکت ملی صنایع مس ایران
آموزش تحلیل تکنیکال، بازگشت قیمت سهم در رابطه با شرکت مایکروسافت
آموزش تحلیل تکنیکال، 7 سطح فیبوناچی در رابطه با فلزات اساسی (نیکل)
آموزش تحلیل تکنیکال و کاربرد خطوط فیبوناچی در رابطه با شاخص S & P 500
آموزش تحلیل تکنیکال، حرکت نموداری قیمت در رابطه با گوگل GE
آموزش تحلیل تکنیکال، شناسایی نقاط بالایی و پایینی در رابطه با شرکت هالیبرتون
فیبوناچی چیست و چگونه میتوان با انواع آن نمودار را تحلیل کرد؟
مهمترین هدف معاملهگران و سرمایهگذاران در بازارهای مالی، سودآوری است؛ این کار با استفاده از انواع گوناگونی از روشها و ابزارهای تحلیل ممکن میشود. یکی از این روشها، روش فیبوناچی است. فیبوناچی در واقع به مجموعهای از ابزارهای تحلیل تکنیکال گفته میشود آموزش نمودار فیبوناچی که برمبنای برخی از معادلات پیچیده ریاضی، به معاملهگران کمک میکند بتوانند بهترین زمان را برای معامله بیابند و قیمتها را پیشبینی کنند.
لئوناردو پیسانو ملقب به فیبوناچی (Fibonacci)، ریاضیدانی ایتالیایی بود که در سال 1170 میلادی در شهر پیزا (Pisa) بهدنیا آمد؛ در جوانی ریاضیات را در بوجیا آموخت و در سفرهای خود با سیستم اعداد “هند و عربی” آشنا شد. او در سال 1202 میلادی طی تحقیقات خود، سری یا دنباله اعداد فیبوناچی را کشف کرد.
در این مطلب با اعداد، کاربردها، انواع و نحوه استفاده از فیبوناچی در تحلیل تکنیکال آشنا میشویم.
اعداد فیبوناچی و بازارهای مالی
در دنباله اعداد فیبوناچی، بعد از 0 و 1، هر عدد مجموع دو عدد قبلی است. نخستین اعدا این سری عبارتند از: 0، 1، 1، 2، 3، 5، 8، 13، 21، 34، 55، 89، 144، 233، 377، 610، 987. این اعداد بهنام لئوناردو فیبوناچی نامگذاری شدند. اعدادی که در معاملات با روشهای فیبوناچی در تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار میگیرند، مشابه اعداد دنباله فیبوناچی نیستند، بلکه آنها از روابط ریاضی بین اعداد در این دنباله مشتق شدهاند. سطوح اصلاح فیبوناچی با در نظر گرفتن نقاط بالا و پایین نمودار قیمت و علامتگذاری نسبتهای کلیدی فیبوناچی به صورت افقی برای ایجاد یک شبکه نشان داده میشود. از این خطوط افقی برای شناسایی نقاط معکوس و بازگشت احتمالی روند قیمت استفاده میشود. این اعداد همچنین کاربردهای دیگری نیز دارند.
نسبت و عدد طلایی چیست؟
کشف سری اعداد فیبوناچی همچنین باعث کشف نسبتی ریاضی شد که به آن نسبت طلایی میگویند. نسبت طلایی حاصل نسبت هر عدد از سری فیبوناچی به عدد قبل از خود است. این نسبت در طول سری فیبوناچی آنقدر پیش میرود که به عددی به نام عدد طلایی نزدیک میشود.
در سری فیبوناچی هر عدد تقریبا 1.618 برابر عدد قبلی است. از آنجا که نسبت طلایی در بسیاری از ساختارهای طبیعی و دستساز بشر وجود دارد، معاملهگران معتقدند این نسبت در بازارهای مالی نیز موضوعیت دارد.
کاربرد فیبوناچی در معاملات
سطوح فیبوناچی نوعی چارچوب هستند که معاملهگران از طریق آن نمودارهای خود را مشاهده میکنند. این چارچوب نه چیزی را پیشبینی میکند و نه مشارکت میکند؛ اما بر تصمیمات تجاری هزاران معاملهگر تاثیر میگذارد. با اینحال مطالعات فیبوناچی راه حلی جادویی برای معاملهگران ارائه نمیدهد؛ بلکه باید بتوانیم دادههای فیبوناچی را تحلیل کنیم تا بتوانیم از آنها بهعنوان راهنمای معاملات بهره بگیریم. برخی از معاملهگران معتقدند: فیبوناچی میتواند پیشبینیهایی ارائه دهد که تا 70 درصد قابل اعتماد هستند.
سطوح فیبوناچی در تحلیل تکنیکال
هر سطح فیبوناچی یک خط افقی روی نمودار است که نقاط احتمالی پشتیبانی و مقاومت را نشان میدهد. این سطوح بر اساس اعداد فیبوناچی تعیین میشوند و هر سطح با یک درصد همراه است. با یاد داشته باشید درصدهایی مانند: 50 درصد یا 100 درصد، جزو سطوح فیبوناچی نیستند؛ اما توسط کاربران استفاده میشوند. همچنین از بین درصدهای فیبوناچی، 61.8 درصد به درصد طلایی مشهور است. مهمترین و پرکاربردترین درصدهای فیبوناچی عبارتند از:
- 23.6 درصد
- 38.2 درصد
- 61.8 درصد
- 78.6 درصد
معرفی ابزارهای فیبوناچی در تحلیل تکنیکال
ابزارهای فیبوناچی در تحلیل تکنیکال کاربردهای فراوانی دارند. این کاربردها و روش استفاده از آنها را همچون یکی ابزار تحلیلی تعریف میکنیم. ابزارهای فیبوناچی روشهای برای پیشبینی و تحلیل بازگشت یا ادامه روند قیمت هستند. بهعبارت دیگر این ابزارها خطوط حمایت و مقاومت را پیشبینی میکنند. در ادامه با مهمترین این ابزارها آشنا میشویم.
فیبوناچی اصلاحی
فیبوناچی اصلاحی یا فیبو ریتریسمنت (Fibonaacci Retracement) مشهورترین ابزار فیبوناچی است. سطوح احتمالی پایان حرکت اصلاحی در این روش پیشبینی میشوند؛ بنابراین با استفاده از این روش میتوانیم نقاط ورود مناسب را به معاملات بیابیم. نحوه استفاده از فیبوناچی اصلاحی، اینگونه است که بعد از رسم سطوح فیبوناچی روی نمودار تصور میکنیم: وقتی بازار در سمت و سویی خاص در حرکت است و در مقاطعی به اصلاح قیمت، تمایل دارد، این اصلاحها از کف و سقفی که با استفاده از فیبوناچی رسم کردهایم، عبور نمیکند.
فیبوناچی پروژکشن
فیبوناچی پروژکشن یا فیبو پروجکشن (Fibonacci Projection) حاصل تعیین 3 نقطه است: نقطه کف، سقف و یک اصلاح، چه در صعود و چه در نزول قیمت. بنابراین ابتدا باید نقطه کف یا سقف، سپس نقطه سقف یا کف را تیک میزنیم و دست آخر، ابزار را میکشیم تا نقطه اصلاح؛ در این شرایط، ابزار مورد نظر، نقاط خارج از این بازه به ما نشان میدهد یا پیشبینی میکند.
فیبوناچی زمانی
فیبوناچی زمانی (Fibonacci Time Zone) به جای سطوح افقی از سطوح عمودی استفاده میکند. این نوع از انواع فیبوناچی یک ابزار فنی بر اساس زمان است. در این روش، معمولا شاخص، از یک نوسان بزرگ بالا یا پایین در نمودار قیمت آغاز میشود. فیبوناچی زمانی به معاملهگران نشان میدهد، در چه مناطقی از زمان، احتمال یک چرخش بزرگ دیگر در بالا یا پایین نمودار وجود دارد.
فیبوناچی خارجی
فیبوناچی خارجی یا فیبو اکستنژن (Fibonacci Extension) یکی از ابزارهای فیبوناچی است که با استفاده از آن میتوانیم سطوح قیمتی بیش از 100 درصد را پیشبینی کنیم. برای مثال اگر یک سهام در بورس، از سقف قبلی خود بالاتر برود، میتوانیم با استفاده از این ابزار، سطوح جدید مقاومتی را بعد از عبور از سقف قبلی، تخمین بزنیم.
فیبوناچی کمانها
در فیبوناچی کمانها یا فیبو آرکس (Fibonacci Arcs)، ترازهای اصلاحی بهصورت تعدادی کمان نمایش داده میشوند. بنابراین در این نوع از فیبوناچی ما با خطوط افقی یا عمودی فیبوناچی سروکار نداریم. در فیبو آرکس، کمانها، نشاندهنده نقاط برگشت قیمت، با توجه به صعودی یا نزولی بودن آنها هستند. برای استفاده از این ابزار، کافی است دو نقطه ابتدا و انتهای یک روند را بههم متصل کنیم.
فیبوناچی بادبزن
فیبوناچی بادبزن یا فیبو فَن (Fibonacci Fan) تشکیل شده از خطوطی است که از یک نقطه منشا میگیرند. این خطوط بهصورت خطوطی کج، ترازهای اصلاحی را بهشکل خطوط آموزش نمودار فیبوناچی روند نشان میدهند. در نمودار شمعی، کافی است کندل ابتدا و انتهای روند قیمت را بههم متصل کنید تا خطوطی دیگر پدیدار شوند. خطوطی که ترازهای بازگشت قیمت را تخمین میزنند.
فیبوناچی کانال
فیبوناچی کانال یا فیبو چَنِل (Fibonacci Channel) مناسب زمانی است که نمودار قیمت در حال حرکت در طول یک کانال است. در این ابزار، نقاط حمایت و مقاومت پیش روی نمودار قیمت بعد از شکست کانال، پیشبینی میشوند. بنابراین برای استفاده از ابزار فیبوناچی در بورس یا بازارهای مالی دیگر، باید سه نقطه را مشخص کنید؛ نقاط کف و سقف کانال و نقطه شکست کانال.
با کمک ابزارهای فیبوناچی دقت معاملات خود را افزایش دهید
ابزارهای فیبوناچی هرکدام بهصورتی طراحی شده و سامان یافتهاند که بتوانند تحلیلگران و نیز معاملهگران را در پیشبینی رفتارهای نمودار قیمت یاری کنند و بهترین زمانها را برای ورود به معامله به آنها پیشنهاد دهند. ابزارهای فیبوناچی دارای مبناهای پیچیده ریاضی هستند، اما این مساله نباید مانع استفاده معاملهگران از آنها شود؛ زیرا برای درک برآوردهای ابزارهای فیبوناچی، تحلیلگر یا معاملهگر، نیازی به انجام محاسبات ریاضی ندارد. بنابراین با استفاده از این ابزارها میتوانید احتمال موفقیت خود را افزایش دهید.