حساب آزمایشی FBS
آزمایش قند خون دو ساعته
یکی از آزمایشات لازم برای تشخیص بیماری دیابت، آزمایش قند خون دو ساعته است. در واقع ابتدا آزمایش قند خون ناشتا (FBS) پس از ۱۰ تا ۱۲ ساعت ناشتایی انجام می‌شود و بعد برحسب درخواست پزشک معالج در آزمایشگاه کیمیا به شما شربت قند می‌دهند یا از شما درخواست می‌شود تا صبحانه معمول خود را میل کنید و بعد از دو ساعت دوباره آزمایش دهید.
کاربردهای بالینی آزمایش قند 2 ساعته
تشخیص و پایش بیماران دیابت ملیتوس و سایر اختلالات کربوهیدراتی نظیر دیابت حاملگی ، هیپوگلیسمی نوزادان ، هیپوگلیسمی با منشا ناشناخته ( ایدیوپاتیک) و کارسینوک سلول های جزایر پانکراس.
نکات مهم در مورد آزمایش قند خون دو ساعته
- اگر دیابتی هستید صبحانه‌ای را بخورید که هر روز به‌طور معمول می‌خورید.
- اگر دیابتی نیستید صبحانه‌ای شیرین حاوی ۴۰ تا ۷۵ گرم کربوهیدرات مناسب بخورید.
- با خوردن آخرین لقمه صبحانه زمان را یادداشت کرده و دقیقا دو ساعت بعد، برای خون‌گیری به آزمایشگاه مراجعه کنید.
- پس از صرف صبحانه و طی این دو ساعت از مصرف هرگونه خوراکی یا نوشیدنی یا کشیدن سیگار خودداری کنید. فقط نوشیدن آب در حد متعارف مجاز است.
- در فاصله خون‌گیری اول و دوم نباید هیچ‌گونه تحرک غیرمتعارف مانند ورزش و پیاده روی داشته باشید.
تفسیر آزمایش قند دو ساعته
آزمایش قند دو ساعته بعد از خوردن غذا ، نشان میدهد بدن شما چقدر گلوکز یا قند اضافه را حذف میکند. این آزمایش قند در افرادی ه نشان می دهند ، بررسی گلیکوزوری در غیاب گلیکومی ، بیماران با سندرم متابولیک و افرادی که سابقه خانوادگی عدم تحمل به کربوهیدرات ، تصلب شرایین یا تولد نوزاد بزرگتر از حد نرمال مورد ارزیابی قرار میگیرد.
رنج نرمال آزمایش قند خون 2 ساعته بزرگسالان
رنج نرمال آزمایش قند خون 2 ساعته کودکان
واکنش تداخلی با آزمایش قند خون 2 ساعته :
ورزش کردن شدید ، استعمال دخانیات ، چاقی ، استرس ، مصرف غذا طی 2 ساعت آزمایش و مصرف دیورتیک های تیازیدی و ضد بارداری خوراکی سطح گلوک خون را افزایش می دهد.
ناتوانی در خوردن حساب آزمایشی FBS غذا ، استفراغ همه یا بخشی از غذا طی 2 ساعت آزمایش سطح گلوکز خون را کاهش می دهد.
آزمایشگاه اندیشه کیمیا آماده خدمات رسانی به شما دوستان می باشد.
با در نظر گرفتن پک غذایی بین 2 ساعت و فراهم کردن محیطی آرام و محیط بازی بچه ها آماده خدمات رسانی به شما عزیزان می باشد.
آدرس
اندیشه فاز ۱ بین ارغوان ۶ و ۷ ، کوچه گلنار ، پلاک ۴۸۸ ، طبقه اول
حساب آزمایشی FBS
تاریخ انتشار : 29 آبان 1397
چند ساعت قبل از آزمایش خون، نباید چیزی خورد؟
ناشتا بودن قبل از انجام آزمایش خون بسیار مهم و ضروری می‌باشد و در دقیق بودن جواب آزمایش تأثیر زیادی دارد. در ادامه علاوه بر ذکر ساعات ناشتایی برای هر آزمایش، به بررسی علل ناشتایی و نکات لازم قبل از آزمایش می‌پردازیم.
چرا باید ناشتا باشیم؟
زمانی که غذایی را می‌خوریم، بدن شروع به تجزیه مواد غذایی کرده و سپس این مواد از طریق رگ‌ها وارد جریان خون می‌شوند.
ازآنجایی‌که خون مورد آزمایش از هر نظر (میزان قند خون، ترکیبات موجود در خون و …) موردبررسی قرار میگیرد، بنابراین ناشتا نبودن به هنگام دادن خون می‌تواند بر روی جواب آزمایش تأثیر منفی گذاشته و پزشک مربوطه را در تشخیص درست و دقیق، دچار اشتباه نموده و سبب شود پزشک برداشت نادرستی از عملکردهای فیزیولوژیک فرد داشته باشد.
آزمایش‌ها روتین و شرایط ساعات ناشتایی آن‌ها
- تست CBC(شمارش سلول‌های خونی): نياز به ناشتايى ندارد و آمادگی خاصی ندارد و در هر زمان قابل انجام است.
- تست FBS (قند خون ناشتا) :قند خون حدوداً ٢ ساعت پس از آخرين وعده غذايى ، كاهش می‌یابد، با این وجود بايد حتماً از 8 تا 10 ساعت قبل ناشتا باشيد.
- تست تري گلیسیرید : بايد 12 تا 14 ساعت قبل آن ناشتا باشيد، آخرين وعده غذایی‌تان نيز بايد سبك باشد.اما رژيم غذايى خود را در چند روز اخير تغيير ندهيد تا پزشك بتواند در مورد الگوى غذایی‌تان تصميم بگيرد.
- تست سديم، پتاسيم، كلسيم، فسفر: رعايت حدوداً 4 ساعت ناشتايي توصيه می‌شود،اما ناشتایی اجبارى نيست.
- تست كليه ( BUN / CR ) : این تست ها نياز به ناشتايى ندارد.
- تست اسيد اوريک: برای این تست چهار ساعت ناشتايى توصيه می‌شود و باید از خوردن گوشت زياد قبل آزمايش خوددارى كنيد.
- تست AST / ALT : این تست ها جز تست های کبدی بوده و نياز به ناشتايى ندارد.
- تست آلكالن فسفاتاز : برای انجام این تست بايد حداقل 8 ساعت ناشتا باشيد به اين دليل كه يكي از ايزوآنزيم هاي اين تست، روده‌ای می‌باشد.
- تست بررسي آهن خون: از ٢ روز قبل، باید از مصرف ويتامين B12 و مکمل‌های آهن خوددارى كنيد. برای این تست حدوداً ٤ ساعت ناشتايى توصيه می‌شود، اما اجبارى نيست.
- تستهاى تيروئيدی: تست های تیروئیدی بسیار زیاد هستند که هیچ‌کدام نياز به ناشتايى ندارند.
- تست ESR / CRP: این دو تست نياز به ناشتايى ندارند، اما مصرف داروهاى ضدالتهاب مثل NSAID و استامينوفن نتيجه را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
- تست PT /PTT /INR : هیچ‌کدام از این تست ها نياز به ناشتايى ندارند.
- تست هموگلوبين A1c : این تست که میزان هموگلوبین خون را طی 2-3 ماه اخیر نشان میدهد نیاز به ناشتایی و آمادگی خاصی ندارد.
رعایت نکات فوق می‌تواند نتایج آزمایش را قابل‌اعتماد نماید اما هماهنگی تمام موارد فوق بازمان حضور بیمار در آزمایشگاه و مشکلات جانبی ازجمله رفت‌وآمد بیماران با محدودیت حرکتی، صرف زمان طولانی و غیره یکی از دغدغه‌های بزرگ بیماران می‌باشد ازاین‌رو شرکت عرفان سلامت جهت رفاه حال بیماران می‌تواند نمونه‌گیری آزمایش‌ها را در منزل بیماران و بدون نیاز به حضور در آزمایشگاه‌ها یا بیمارستان‌ها انجام دهد.
آزمایش غربالگری دیابت بارداری
غربالگری دیابت بین هفته‌های ۲۴ و ۲۸ بارداری انجام می‌شود. آزمایش غربالگری گلوکز که آزمایش چالش گلوکز یا gct نیز نامیده می‌شود، به منظور بررسی دیابت بارداری تجویز خواهد شد. در این مطلب می‌توانید با دلایل و چگونگی انجام این آزمایش، همچنین نتایج و احساس شما پس از انجام آزمایش غربالگری دیابت آشنا شوید.
دلایل انجام آزمایش چالش گلوکز
در زمان بارداری مقاومت به انسولین افزایش می‌یابد و دیابت بارداری زمانی ایجاد می‌شود که سطح قند خون یک خانم باردار بدون داشتن سابقهٔ دیابت، در دوران بارداری‌اش افزایش می‌یابد. دیابت بارداری خطر ابتلا به مسمومیت بارداری یا پره‌اکلامپسی ، افسردگی و نیاز حساب آزمایشی FBS به سزارین را افزایش میدهد. نوزادان متولدشده از مادران مبتلا به دیابت نیز در معرض خطر ماکروزومی یا بزرگی بیش از حد ، افت قند خون پس از تولد و زردی هستند. دیابت بارداری در صورت درمان نشدن می‌تواند موجب مرگ داخل رحمی جنین نیز بشود. از آنجا که بیماری دیابت بارداری به ندرت علائمی را بروز میدهد، تنها راه برای تشخیص آن انجام آزمایش است.
آزمایش چالش گلوکز مانند هر آزمایش غربالگری دیگری به تشخیص بیماری منجر نمی‌شود، بلکه برای شناسایی هرچه بیشتر زنانی طراحی شده که ممکن است به دلیل مشکلاتی نیاز به آزمایش‌های بیشتر داشته باشند، بنابراین نتیجۀ مثبت این آزمایش به این معنا نیست که فرد به دیابت بارداری مبتلاست.
اگر پاسخ آزمایش غربالگری شما مثبت باشد، نیاز به انجام آزمایش تحمل گلوکز دهانی یا O-GTT دارید که آزمایشی طولانی‌تر و قطعی‌تر است و با اطمینان نشان میدهد که آیا شما مبتلا به دیابت بارداری هستید یا خیر. اگر آزمایش ادرار که به طور معمول انجام می‌شود، نشان‌دهندۀ وجود مقداری قند اضافی باشد یا ریسک بالایی برای ابتلا به دیابت داشته باشید، ممکن است پزشک از شما بخواهد پیش از هفتۀ ۲۴ بارداری، غربالگری انجام دهید.
اگر نتایج آزمایش طبیعی باشد، غربالگری در هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری نیز تکرار خواهد شد. البته اگر پیش از بارداری ابتلا به دیابت تشخیص داده شود، نیاز به غربالگری وجود ندارد. در عوض باید با کمک پزشک خود برای کنترل این وضعیت در دوران بارداری تلاش کنید.
چگونگی انجام آزمایش چالش گلوکز
هنگام مراجعه برای انجام آزمایش، یک محلول قند به فرد داده می‌شود که محتوی ۵۰ گرم گلوکز حل شده در ۲ ۵ ۰ تا ۳ ۰ ۰ میلی‌لیتر آب حساب آزمایشی FBS است. این محلول طعمی شبیه به نوشابۀ خیلی شیرین دارد و باید در مدت پنج دقیقه آن را سریع بنوشید. یک ساعت بعد برای بررسی سطح قند خون، یک نمونه خون از شما گرفته می‌شود. این آزمایش مشخص میکند که بدن شما چگونه قند را به شکلی مؤثر فرآوری میکند. نتیجۀ آزمایش باید طی چند روز آماده شود.
این آزمایش را می توان در شرایط غیرناشتا و در هر ساعت از روز، بدون توجه به آخرین وعدۀ غذایی انجام داد. در مدت انجام آزمایش، شما باید در حالت نشسته قرار داشته باشید و از فعالیت بدنی شدید، نوشیدن چای یا قهوه و خوردن مواد غذایی خودداری کنید. در صورت بروز عوارضی مانند تهوع باید در حالت خوابیده قرار بگیرید؛ اگر استفراغ کردید، نتایج دیگر قابل حساب آزمایشی FBS اطمینان نیست و آزمایش نباید ادامه یابد. اگر مقدار قند اندازه‌گیری‌شده کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، مشکلی محسوب نمی‌شود اما درصورتی‌که بیشتر از این مقدار باشد، مرحلۀ دوم آزمایش انجام می‌شود که آزمایش تحمل گلوکز است.
چگونگی انجام آزمایش تحمل گلوکز
در آزمایش تحمل گلوکز فرد باید حداقل هشت ساعت ناشتا باشد. معمولاً از فرد خواسته می‌شود که شب قبل از آزمایش دیروقت شام میل کند و بعد از آن ممکن است گفته شود از خوردن و نوشیدن هر چیز به جز مقدار کمی آب خودداری کند، در نتیجه بهتر است صبح روز بعد، پیش از هر کاری این آزمایش انجام شود. در روز آزمایش ابتدا یک نمونه خون برای اندازه‌گیری قند خون ناشتا گرفته می‌شود و پس از آن محلولی حاوی ۱۰۰ حساب آزمایشی FBS گرم گلوکز خوراکی به فرد داده می‌شود.
در این زمان طی سه ساعت، سه نمونه خون به صورت هر ساعت یک بار، از بازو گرفته می‌شود تا خون مورد آزمایش قرار گیرد. از آنجا که این آزمایش سه ساعت به طول می‌انجامد، حتماً نیاز به چیزی خواهید داشت تا سرتان را با آن گرم کنید، زیرا در زمان تهیۀ نمونه خون باید در اتاق انتظار بنشینید. همچنین یک خوردنی همراه داشته باشید، زیرا بعد از دریافت آخرین نمونه، احتمالاً گرسنه خواهید بود.
بعد از اعلام نتیجۀ آزمایش، درصورتی‌که حداقل دو مورد از مقادیر اندازه‌گیری‌شده بیشتر از مقدار استاندارد باشد، پزشک تشخیص قطعی دیابت بارداری میدهد و اقدام‌های لازم را برای شما انجام خواهد داد. توجه کنید که در برخی موارد، پزشکان به جای آزمایش چالش حساب آزمایشی FBS گلوکز، از ابتدا آزمایش تحمل گلوکز دو ساعته را درخواست می‌کنند. این آزمایش مانند آزمایش تحمل گلوکز سه ساعته است، با این تفاوت که محلول گلوکز خوراکی حاوی ۷۵ گرم گلوکز است و نمونه‌ها در مدت دو ساعت گرفته می‌شود. این نوع غربالگری در یک مرحله انجام می‌شود و نتیجۀ آن قطعی است.
حس بیماری بعد از انجام این آزمایش
برخی از خانم‌های باردار حساب آزمایشی FBS پس از نوشیدن محلول گلوکز، حالت تهوع پیدا می‌کنند و حتی گاهی استفراغ می‌کنند. درصورتی‌که آزمایش چالش گلوکز دارید، ممکن است حساب آزمایشی FBS خوردن چیزی چند ساعت قبل از آزمایش غربالگری در رفع این حالت به شما کمک کند. اگر کمی پس از نوشیدن محلول دچار حالت تهوع شده‌اید باید یک روز دیگر دوباره مراجعه و آزمایش را تکرار کنید.
حالت تهوع در طول آزمایش تحمل گلوکز سه ساعته شایع‌تر است، چون محلول مورد استفاده برای این آزمایش می‌تواند دو برابر شیرین‌تر یا حاوی دو برابر مایعات بیشتری از محلول مورد استفاده در آزمایش غربالگری باشد و شما باید آن را با معدۀ خالی بنوشید.
بررسی نتایج آزمایش قند خون
پزشکان از استانداردهای مختلفی برای تعیین بالا یا پایین بودن سطح قند خون شما استفاده می‌کنند. در آزمایش چالش گلوکز اگر سطح قند خون شما پس از آزمایش بیشتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، جواب آزمایش مثبت است و نیاز به آزمایش تشخیصی قطعی تحمل گلوکز خواهد بود. در تست تحمل گلوکز سه ساعته، اگر حداقل دو مورد از موارد اندازه‌گیری در ساعت‌های مختلف آزمایش بیشتر از مقادیر استاندارد آن باشد، پزشک تشخیص قطعی دیابت بارداری خواهد داد. مقادیر استاندارد برای قند خون در آزمایش تحمل گلوکز سه ساعته به شرح زیر است:
- قند خون ناشتا کمتر از ۹۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
- قند خون یک ساعته کمتر از ۱۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
- قند خون دو ساعته کمتر از ۱۵۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
- قند خون سه ساعته کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
در روش یک مرحله‌ای یا آزمایش تحمل گلوکز دو ساعته این مقادیر به شرح زیر است:
- قند خون ناشتا کمتر از ۹۲ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
- قند خون یک ساعته کمتر از ۱۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
- قند خون دو ساعته کمتر از ۱۵۳ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
درصورتی‌که پزشک تشخیص دیابت بارداری بدهد، احتمالاً از فرد خواهد خواست که با رعایت یک برنامۀ غذایی مناسب، وضعیت سلامت خود را کنترل کند. دیابت بارداری معمولاً تا زمانی که باردار هستید ادامه می‌یابد، اما برخی از خانم‌ها که در دوران بارداری به دیابت مبتلا می‌شوند، پس از زایمان نیز با این عارضه درگیر خواهند بود. بنابراین، شش تا هشت هفته بعد از زایمان نیز انجام آزمایش ضروری است.
