قرارداد مضاربه چیست

شایان ذکر است عقد مضاربه با قید مدت، عقدی جایز است و هر یک از طرف ها هر موقع که بخواهد می‌تواند آن را فسخ کند.

قرارداد مضاربه چیست؟

صاحب‌خبر - قرارداد مضاربه، یکی از انواع عقود معین در قانون مدنی است که شرایط و ویژگی های آن توسط قانونگذار معین شده است. در این عقد، یکی از طرفین به تامین سرمایه و دیگری به تجارت با سرمایه مشغول می شود. مضاربه ویژگی های خاصی همچون نقد بودن سرمایه، جایز بودن، لزوم تعیین سهم طرفین از سود و . دارد.حتما قرارداد مضاربه چیست در بین تسهیلات و عقود بانکی، نام مضاربه را شنیده اید. مضاربه یکی از قراردادهایی است که هم در اسلام پذیرفته و سود آن جایز شمرده شده و هم در قانون مدنی، فصلی به آن اختصاص داده است.مضاربه یکی انواع عقود معین است و شرایط و ویژگی های آن در قانون ذکر شده و عدم رعایت شرایط مقرر در قانون، عنوان مضاربه را از آن می گیرد.قانون مدنی مواد 546 تا 560 خود را در فصلی تحت عنوان مضاربه، به بیان تعریف این عقد، ویژگی ها و مسایل مربوط به آن اختصاص داده است.بر اساس ماده 546 قانون مدنی «مضاربه عقدی است که به موجب آن احد متعاملین سرمایه می دهد، با قید اینکه طرف دیگر با آن تجارت کرده و در سود آن شریک ‌باشند. صاحب سرمایه مالک و عامل، مضارب نامیده می شود.»بنابراین، این ماده در تعریف مضاربه اینگونه بیان می کند که عقد مضاربه عقدی است که در آن یکی از طرفین سرمایه ای را در اختیار دیگری می گذارد و قید می کند که طرف دیگر با آن تجارت کند و سود را با یکدیگر شریک شوند. در حقیقت عامل، که مضارب نامیده می شود، سهم سرمایه خود را با کار خود می پردازد.اگر تجارت خاصی بین طرفین عقد مضاربه شرط نشده باشد، عامل می تواند هر نوع تجارتی که خواست انجام دهد. این موضوع به این شکل در ماده 553 قانون مدنی بیان شده است «در صورتی که مضاربه مطلق باشد یعنی تجارت خاصی شرط نشده باشد، عامل می تواند هر قسم تجارتی را که صلاح بداند، انجام دهد، ولی ‌در طرز تجارت باید متعارف را رعایت کند.» ویژگی ها و شرایط مضاربه مضاربه همانند دیگر عقود معین ویژگی هایی دارد که قانون گذار آنها را بیان کرده است. مهمترین این ویژگی ها عبارت از نقد بودن، جایز بودن و لزوم تعیین سهم مالک و مضارب است. نقد بودن نکته مهم در عقد مضاربه این است که سرمایه باید وجه نقد باشد. این موضوع در ماده 547 قانون مدنی صراحتا بیان شده است.مثلا اگر کسی وسیله کار در اختیار کسی بگذارد تا با آن کار کند و سود را شریک شوند، عقد مضاربه محقق نشده است.بر اساس رای وحدت رویه دیوان عالی کشور، پول های خارجی نیز وجه نقد محسوب می شوند.ممکن است در حالتی مالک سرمایه، طلبی از طرف دیگر داشته باشد و بگوید به جای اینکه بدهی خود را پرداخت کنی، با آن پول تجارت کن و سود را شریک شو. لازم به ذکر است که این کار، یعنی قرار دادن دین بر ذمه به جای سرمایه، ممکن نیست. جایز بودن مضاربه عقدی جایز است که ماده 550 قانون مدنی، این موضوع را بیان کرده است. البته برخی معتقدند می توان به وسیله شرط ضمن عقدی، حق بر هم زدن عقد را از دو طرف گرفت. لزوم تعیین سهم مالک و مضارب سهم مالک و مضارب باید از سود تجارت مشخص باشد. این مشخص بودن به این معناست که باید به صورت درصد یا کسری از کل سود بیان شود. مثلا گفته شود که 60 درصد سود به مالک تعلق دارد یا ربع سود سهم مضارب است.این موضوع در ماده 548 قانون مدنی اینطور بیان شده است «حصه هر یک از مالک و مضارب در منافع باید جزء مشاع از کل، از قبیل ربع یا ثلث و غیره باشد.» بر اساس این ماده، اگر در قرارداد مضاربه بیان شود که تمام سود برای مالک است، آن عقد مضاربه نیست. این موضوع در جایی که سود یکی از آنها ثابت باشد، هم صادق است.مثلا بگویند 50 میلیون تومان سود برای مضارب و مابقی برای مالک باشد.البته اگر عرف سکوت را طور دیگری تعبیر کرد، ایرادی ندارد؛ مثلا در جایی که سهم طرفین تعیین نشود، در عرف آن را به طور مساوی تقسیم کنند.ماده 557 راه حل این اتفاق را شرح داده است «اگر کسی مالی برای تجارت بدهد و قرار بگذارد که تمام منافع مال مالک باشد، در این صورت معامله مضاربه محسوب نمی شود و عامل ‌مستحق اجرت‌ المثل خواهد بود؛ مگر اینکه معلوم شود که عامل عمل را تبرعا انجام داده است.»قانون مدنی راه حل این موضوع را در مضاربه نبودن عقد و پرداخت اجرت المثل به عامل دانسته است. اما اگر مشخص شد عامل به صورت رایگان کار خود را انجام داده است، اجرت المثل تعلق نمی گیرد. زوال مضاربه بر اساس ماده 551 قانون مدنی، عقد مضاربه به یکی از علل ذیل منفسخ می شود: در صورت موت یا جنون یا سفه احد طرفین: البته اگر وصیت به مضاربه شده باشد، مرگ موجب انفساخ نمی شود. در صورت مفلس شدن مالک: در حقیقت مفلس شدن همان ورشکستگی در حقوق امروز است. در این حالت، عامل یا همان مضارب جزء طلبکاران به حساب نمی آید و نسبت به سود مال مضاربه، شریک محسوب می شود. یعنی در صورت ورشکستگی مالک، مضارب مراحل طلبکاران برای رسیدن به سود خود را طی نمی کند و چون حق عینی دارد، سود خود را خارج از صف دریافت می کند. در قرارداد مضاربه چیست صورت تلف شدن تمام سرمایه و ربح، عقد مضاربه منفسخ می شود. (ربح همان سود است.) در صورت عدم امکان تجارتی که منظور طرفین بوده است: مثلا تجارت مورد نظر آنها زنبورداری بوده اما ممکن است شرایطی پیش بیاید که زنبورداری ممکن نباشد که در این صورت مضاربه منفسخ می شود.∎​

حکم مضاربه چیست؟

حامد امیری

برای بررسی حکم مضاربه و احکام مضاربه بهتر است ابتدا به تعریف خود مضاربه پرداخته و سپس اقدام به بیان احکام نماییم.

فهرست موضوعات ( برای مطالعه هر عنوان روی آن کلیک کنید)

مضاربه چیست؟

در اصطلاح فقه اسلامی؛ مضاربه چنین تعریف آمده است عقد قراردادی که به موجب آن شخص مالک به شخص دیگر (عامل) سرمایه ای می‌سپارد تا با آن تجارت کند و هر دو در سود آن شریک باشند. برای روشن تر شدن می توانیم مضاربه چنین نیز تعریف نمایم ، مضاربه عبارت است از:

عقد و قراردادى که بین دو نفر منعقد و بر قرار مى‏شود، به این صورت که شخصى مالى را به دیگرى بدهد تا با آن تجارت و معامله کند و سود حاصله تقسیم می شود بین هر دو به نسبتى که قرارداد مضاربه چیست قرار می‏گذارند، و مالک نام دارد کسى که سرمایه را مى‏دهد و دیگرى که تجارت و خرید و فروش را انجام مى‏دهد عامل نام دارد.

لازم به یادآورى است که دین مقدس اسلام به اقتصاد و معاش عباد نیز عنایت و توجه دارد همان گونه که به عبادات و مسائل آن عنایت و توجّه داشته است ؛ بدیهى است عبادت و بندگى توأم با کسب و کار و اقتصاد اساس سعادت فرد و جامعه است و ارتباط با خالق و در کنار آن، بلکه در معیّت آن، تجارت و کار و اقتصادی عاقلانه و سالم اساس عزت و عظمت مسلمین است بدیهی است که رونق بخشیدن به اقتصاد و به جریان انداختن ثروت ها و جلوگیرى ‏از رکود کسب و کار و بازار مسلمانان یکی از اهداف مضاربه می باشد و به کارگیرى نیروهاى فعال و کارآمد و جلوگیرى از عاطل و باطل ماندن انسان هاى شایسته و مسلمان یکی دیگر از اهداف مضاربه می باشد و همچنین تحصیل سود و درآمد مشروع و حلال و جلوگیرى از ربا خوارى و اکل مال به باطل نیز از اهداف این عقد است.

خسارت وارده در عقد مضاربه مربوط به مالک است، ولى جبران خسارت با سودی است که ممکن است به دست آید پس اگر سودى به دست آید جبران خسارت با آن مى‏شود، و چنانچه شرط کنند که “عامل” تمام خسارت یا مقدارى از آن را به عهده گیرد، در این حالت چنین شرطی صحیح می باشد.

مضاربه از عقود جایزه است و دارای شرایطی است که عبارت اند از :

۱- صیغه مضاربه یا همان ایجاب و قبول.
۲- وجود شرایطی؛ نظیر عقل، بلوغ و اختیار در هر یک از مالک و عامل که شرایط تکلیف می باشد
۳- بر اساس توافق طرفین تعیین سود مالک و عامل به نسبت
۴- به کارگیری سرمایه در راه مشروع
۵- سرمایه مورد مضاربه نقد و مقدار آن مشخص باشد.
۶- توانایی انجام کار را عامل داشته باشد.
در دین اسلام مضاربه به عنوان تجارتی پاک و بابرکت است که مورد تأیید قرار گرفته است.

قرارداد مضاربه چیست و چه قوانینی دارد؟

پس همانگونه که اشاره گردید و متوجه گشتیم که مضاربه یکی از قراردهایی است که اسلام آن را مجاز دانسته و سود حاصل از آن را کاملا حلال می داند. به چناچه بخواهیم تعبیر بازاری مضاربه را عنوان داریم می بایست بگیم در قرارداد مضاربه، پول از یکی و کار ازدیگری که هر دو طرف متعهد می شوند تا سود حاصله را بر اساس نسبتی که با هم قرار گذشته اند بین خود تقسیم نمایند.

نکته مهم قرارداد مضاربه

متاسفانه این عقد شرعی با کمی بی دقتی، آلوده به حرام شده و سر از ربا در می آورد و این نکته حائز اهمیتی است که می بایست به آن اهمیت بدهیم چرا که اسلام برای کسانی که دارای سرمایه نقدی هستند و به دلایلی نمی خواهند و یا نمی توانند با سرمایه ای که در اختیار دارند کسب و کاری کنند و دارایی خود را افزایش دهند عقد مضاربه را قرار داده است. برای افرادی که به دنبال راه شرعی و حلال قرارداد مضاربه چیست برای افزایش موجودیشان هستند اسلام راههای متعددی را قرار داده است که مضاربه یکی از آن ها می باشد. از نظر اسلام می بایست بر اساس یکی از عقود شرعی هر داد و ستد و یا معامله و تجارتی صورت پذیرد تا سود حاصل از آن حلال باشد و گرنه آن قرار داد باطل بوده و در سود حاصله تصرف نمودن جایز نمی باشد.
پس همانگونه که در بالا نیز ذکر گردید هر گاه یکی از طرفین عقد سرمایه گذار باشد و طرف دیگر در سود آن شریک بشود و با آن سرمایه تجارت کند، چنین عقدی را عقد مضاربه می گویند بهترین کار در انعقاد چنین عقدی به لحاظ اینکه شرایط صحت عقد لحاظ گردد اخذ مشاوره از فرد متخصص و آگاه در این زمینه می باشد پس قبل از هر اقدامی در انعقاد چنین عقدی به وکلای پایه یک دادگستری مراجعه نماید تا شما را در این راستا یاری رسانند. موسسه حقوقی حامد امیری در استان اصفهان متخصص در امور عقود و قرارداد های مضاربه ای آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می باشد.

شرایط قانونی بودن قرارداد مضاربه عبارت اند از :

۱- سهم هریک از طرفین باید جزء مشاع از کل باشد یعنی می بایست نصف یا ثلث یا ربع باشد.
۲- سرمایه باید وجه نقد باشد.
۳- در هنگام انعقاد این نوع عقد باید سهم هر یک از طرفین معین باشد مگر این که در عرف مشخص و بر آورده شده باشد.
سرمایه گذار نمی تواند طلبی که دارد را به عنوان سرمایه مضاربه قرار دهد و نیز نمی تواند قرارداد مضاربه را با دادن چک مدت دار و مانند آن صرفا با بر عهده گرفتن مبلغ سرمایه منعقد کند. بنابراین مبلغی را که از عامل یا کسی دیگر طلب دارد سرمایه گذار نمی تواند به عنوان سرمایه مضاربه قرار دهد.

سود مضاربه

منفعتی که در اثر خرید اشیا و فروش آنها به قصد تجارت حاصل می‌شود سود مضاربه خوانده می شود بنابر این تعریف که ارائه گردید سود مضاربه بایستی حتما ناشی از یک عمل تجارتی باشد و قصد منفعت‌ جویی در عمل داشته باشد.

حامد امیری بهترین وکیل اصفهان دانش آموخته رشته حقوق قضایی و دارای پروانه پایه یک وکالت اماده برای ارائه خدمات وکالت و مشاوره در انواع دعاوی حقوقی ، کیفری ، خانواده و … با تکیه بر اطلاعات علمی و تعهد کاری می باشد.

قرارداد مضاربه

سود طرفین در قرارداد مضاربه می بایست به صورت توافقی توافقی باشد یعنی باید در مضاربه شرط شود که تعیین سهم هر یک از صاحب سرمایه و عامل از سود به صورت یکى از کسرهاى ثلث و ربع و نصف و غیره باشد. گاهی به صورت درصدی است نسبتی که طرفین در تقسیم سود حاصله بین خودشان قرار می دهند مثلا ۴۵ درصد به یکی برسد و۵۵ درصد به دیگری و یا به صورت نسبت کسری است مثلا دو پنجم یکی ببرد و سه پنجم دیگری.

بیان چندین احکام مرتبط با مضاربه

شرط كردن خسارت بر عامل مضاربه

در قرارداد مضاربه به مقتضای اطلاق آن خسارت به عهده مالک است و حال با توجه به این امر چناچه مالکی شرط نماید که خسارت به عهده ى عامل باشد، شرط صحيح است يا نه؟ در پاسخ به این سوال می بایست عنوان داشته چنان چه شرط كند كه عامل تمام خسارت يا مقدارى از آن را به عهده گيرد، چنین شرطی صحت داشته است.

مضاربه با پول رايج

آيا با پول رایج در شرايط فعلى كه سكّه هاى طلا و نقره در ايران رايج نيست، مضاربه تجویز می گردد؟ در پاسخ می بایست عنوان داریم که مضاربه با پول رايج هر زمان، مثل اسكناس، كه معمولاً در مقابل جنس پرداخت مى شود بنابر اقرب ، جايز است.

وديعه گذاردن پول و دريافت هديه

شخصى که مقدارى از پول خود را به عنوان ودیعه در يكى از شعب بانكى و يا پيش كسى مى گذارد و اجازه ى تصرّف را به او مى دهد. او نيز در هر ماه و يا دو ماه، مبلغى را به صاحب پول به عنوان تشكّر و يا هر عنوان بدون شرط قبلى مى پردازد، دادن و گرفتن اين مبلغ چناچه به عنوان هدیه و بخشش باشد مانعی نخواهد داشت.

سرقت پول در دست مأمور خريد

شخصى مبلغى را از كسى مى گيرد تا جنسى بخرد و سود آن بين طرفين به شراكت نصف به نصف تقسيم شود. متاسفانه در حال خريد جنس، مبلغ مزبور به سرقت مى رود، چناچه خود سرمايه اى نداشته و به عنوان عامل كار مى كرده، عامل امين بوده و در غير صورت افراط و تفريط، ضامن نيست و اگر خود سرمايه اى داشته و به شراكت كار مى كرده، هر دو سهیم در سود و زيان و خسارت هستند.

پول دادن به مغازه دار جهت كار

شخصى مبلغى را به مغازه دارى داده و او را وكيل نموده كه در اين پول تصرّف و معامله نمايد و هر چه سود داشت نصف آن را به او بدهد و مدّت هم براى او معيّن كرده و على الحساب سه قطعه چك به مبلغ معيّن به عنوان قرض از او گرفته تا پايان قرارداد كه هر چه سود داشت نصف سود را به اين مبلغ ها كه در چك است مصالحه كنند، در چنین حالتی در اصل معامله اشكال نيست؛ ولى در قرض مزبور و شرط کردن جای تأمّل است. اگر در پايان مدّت با هم مصالحه كنند، مانع ندارد و ضرری وارد گردد ضرر بر صاحب مال است و شرط کردن جبران ضرر بر ديگرى صحيح است.

کار نكردن عامل با سرمايه

شخصى با ديگرى عقد مضاربه بسته و سرمايه را به او داده و از او سود مى گرفته است، معلوم می شود كه عامل با سرمايه كار نمى كسرده و به ديگران قرض هاى ربوى مى داده و از محلّ دريافت ربا، سود وى را پرداخت كرده و اين سودها از مال مردم بوده است، در اين صورت مالك وظیفه داشته اصل پولش را از او بگيرد و سودهايى را هم كه گرفته، اگر صاحب آن معلوم است، به صاحبش برگرداند وگرنه آن ها را صدقه بدهد.

دايره ى شمول مضاربه

مضاربه مختص تجارت در کلیات نبوده است و تکسبات جزییه را هم شامل می شود.

بهترین اقدام در خصوص احکام مرتبط با مضاربه اخذ مشاوره از وکلای پایه یک دادگستری بوده موسسه حقوقی حامد امیری در اصفهان در امور مرتبط با مضاربه آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می باشد.

این مقاله را در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

این مطلب توسط حامد امیری وکیل پایه یک دادگستری نگاشته شده است. برای مشاوره حقوقی با ایشان دکمه زیر را کلیک کنید.

مجازات فرار از حکم جلب چیست؟

فرار متهم یا مجرم به چند طریق صورت می‌پذیرد که در پاره‌ای از موضوعات امکان دارد شخصی که متهم به جرمی می‌باشد و هنوز حکم جلب ….

حکم چیست و چه ویژگی هایی دارد ؟

زمانی که دادگه در مورد یک پرونده تصمیم می گیرد اقدام به صدور رأی در آن باره می کند. آرایی که از سوی دادگاه صادر می شود دو نوع است؛ حکم و قرار . حکم و قرار باهم تفاوت‌های زیادی دارند که در مقاله‌ای جدا آن را مورد بررسی قرار داده‌ایم و می توانید مطالعه نمایید.

تعلیق مجازات چیست؟

پیش از آن که به تعریف مفهوم حکم تعلیقی بپردازیم بهتر است تعلیق را معنا کنیم. تعلیق در معنای لغوی معنی متعلق، آویختن و بلاتکلیف گذاشتن یک موضوعی را می دهد

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

زمانی که با یک مسئله حقوقی در زندگی مواجه می شویم اولین کار انتخاب یک وکیل مورد اعتماد و با تجربه است تا بتوانیم در این مسیر بهترین رهنمود ها را دریافت کرده و بهترین نتیجه را در پرو خود بگیریم. با کوچکترین اشتباهی عواقب بدی را برایتان رقم بزند.

شرایط قانونی قرارداد مضاربه

عقد مضاربه قراردادی است که میان کارگزار و صاحب مال بسته می شود و به این صورت است که کارگزار با سرمایه صاحب مال به داد و ستد پرداخته و در برابر آن به نسبت درصدی در سود با وی شریک می‌شود که البته اگر سودی بدست آید آن را با دارنده مال برپایه قرارداد تقسیم می‌کند.

به عبارت دیگر ،هر گاه یکی از طرف های عقد سرمایه گذار باشد و طرف دیگر با آن سرمایه تجارت کند و در سود آن شریک بشود، چنین عقدی را عقد مضاربه می گویند.

شرط اساسی درستی مضاربه قبول خطر از جانب صاحب سرمایه و نبود ضمانت نسبت به سرمایه‌ است، در غیر این صورت سرمایه به عنوان قرض است و پس از انعقاد مضاربه، کارگزار نمی‌تواند سرمایه را با سودی کمتر به شخص دیگری واگذار کند.

در چه شرایطی قرارداد مضاربه قانونی است؟

• سرمایه باید وجه نقد باشد.
• سهم هریک از طرف ها باید جزئی از کل باشد. یعنی نصف یا یک سوم و یا یک چهارم از کل سهام باشد.
• در هنگام انعقاد این قرارداد، باید سهم هر یک از طرف ها معین باشد.

شایان ذکر است اگر سرمایه‌ گذاری منجر به زیان شود فقط دارنده مال است که خسارت را تحمل می‌کند و ضرری که متوجه کارپرداز می شود، تلاش و اقدام های بی‌نتیجه‌است.

لازم به ذکر است که مضاربه با ربا تفاوت دارد(به سود ظالمانه و زیاد در معامله یا تجارت ربا گفته می‌شود).

سود مضاربه، منفعتی است که در اثر فعالیت تجاری به دست می‌آید، اما ربا در نتیجه کوشش و فعالیت نیست، همچنین ربا مقدار ثابت و معینی است که در قرض یا معامله تعیین می‌شود، در حالی که فایده و سود مضاربه، غیر معین و احتمالی است و به کوشش و تلاش اشخاص بستگی دارد؛ از سوی دیگر در ربا هیچ خطر یا ضرر و زیانی متوجه شخص رباخوار نیست در حالی که تاجر ممکن است به جای سود، متحمل ضرر و زیان گردد.

آنچه در اسلام حرام دانسته شده ربا یعنی سود غیر منصفانه است نه سود متعارف مضاربه و بر اساس همین نگرش قانون عملیات بانکی بدون ربا تشکیل شده است

مضاربه‌ مطلق

مضاربه‌ مطلق، مضاربه‌ ای است که در آن تجارت خاصی شرط نشده باشد که در این صورت فرد هر نوع تجارتی را لازم و صلاح بداند می‌تواند انجام بدهد البته باید قوانین و مقررات متعارف رعایت شود.

مضاربه‌ مقید

مضاربه ‌ای است که در آن تجارت خاصی شرط شده باشد که در این صورت فرد نمی‌تواند با سرمایه ‌ای که مالک در اختیار او قرار داده، فعالیت تجاری غیر از مواردی که در قرارداد شرط شده را انجام دهد؛ مثلا اگر در قرارداد شرط شود که کارگزار سرمایه را فقط در تجارت زعفران مورد استفاده قرار دهد، وی نمی‌تواند آن را در تجارت دیگری غیر از تجارت زعفران به ‌کار گیرد.

مضاربه با قید مدت و بدون مدت

با توجه به اینکه شخص در این عقد موظف و ملزم به انجام تعهدات معاملات تجاری است، مدت زمان و فرصتی که مضارب اختیار چنین عملی را پیدا می‌کند، قابل توجه است.

عقد مضاربه از لحاظ مدت و زمان، به دو نوع تقسیم می‌شود، بنابراین یا در مضاربه مدت معین می‌شود یا مدت تعیین نمی شود.

شایان ذکر است عقد مضاربه با قید مدت، عقدی جایز است و هر یک از طرف ها هر موقع که بخواهد می‌تواند آن را فسخ کند.

هرگاه طرف های قرارداد بخواهند عقد مضاربه را فسخ کنند، تعیین مدت مانع از فسخ مضاربه نیست.

بنابراین فقط نتیجه ای که برای تعیین مدت در مضاربه می‌توان در نظر گرفت این است که با انقضای مدت، مضاربه خود به خود منتفی شده و از بین می‌رود و در نتیجه شخص بعد از انقضای مدت حق تصرف در سرمایه را نداشته و نمی‌تواند به تجارت خود ادامه بدهد، در حالی که اگر در مضاربه مدت معین نشده باشد، این قرارداد به اعتبار خود باقی خواهد بود، مگر اینکه به موجب یکی از دلایلی که عقود و قراردادها را باطل می‌کنند مانند فوت، جنون و … رخ بدهد یا یکی از طرف ها، قرارداد مضاربه را فسخ کند.

قرارداد مضاربه چیست

Acrobat Distiller 6.0 (Windows)

2010-02-27T11:54:30+03:30 PScript5.dll Version 5.2.2 2012-03-05T16:47:56+03:30 2012-03-05T16:47:56+03:30 uuid:1e136740-f2fe-4a83-bf52-20087c794f61 uuid:5bd2a6f9-2d27-4ba4-8252-7cf77d676e47 application/pdf Microsoft Word - 06 Sharte Zeman.doc qom.21 endstream endobj 63 0 obj > endobj xref 0 64 0000000000 65535 f 0000108519 00000 n 0000108857 00000 n 0000114941 00000 n 0000115291 00000 n 0000121307 00000 n 0000121678 00000 n 0000127579 00000 n 0000127802 00000 n 0000128139 00000 n 0000135409 00000 n 0000135771 00000 n 0000142235 00000 n 0000142574 00000 n 0000149362 00000 n 0000149689 00000 n 0000154769 00000 n 0000155085 00000 n 0000160608 00000 n 0000160924 00000 n 0000167764 00000 n 0000168092 00000 n 0000175112 00000 n 0000175439 00000 n 0000180940 00000 n 0000181268 00000 n 0000186960 00000 n 0000187299 00000 n 0000194146 00000 n 0000194462 00000 n 0000199821 00000 n 0000200125 00000 n 0000206254 00000 n 0000206638 00000 n 0000211627 00000 n 0000211880 00000 n 0000212094 00000 n 0000212444 00000 n 0000218377 00000 n 0000219045 00000 n 0000219708 00000 n 0000223031 00000 n 0000223528 00000 n 0000223656 00000 n 0000223885 00000 n 0000238865 00000 n 0000239093 00000 n 0000239242 00000 n 0000239296 00000 n 0000239682 00000 n 0000240030 00000 n 0000240378 00000 n 0000240764 00000 n 0000240818 00000 n 0000240970 00000 n 0000241192 00000 n 0000241358 00000 n 0000241507 00000 n 0000241543 00000 n 0000241568 00000 n 0000241629 00000 n 0000241756 00000 n 0000241872 00000 n 0000245625 00000 n trailer ]>> startxref 116 %%EOF

عقد مضاربه در بانکداری اسلامی

مضاربه یکی از عقود معین قانون مدنی است که فی مابین بانک و شخص حقیقی یا حقوقی برای مشارکت در یک منبع مالی یا اقدام به يک امر تجاري مانند خريد و فروش کالا صورت می‌گیرد که به موجب این قرارداد بانک به عنوان مالک تامین سرمایه نقدی را عهده‌دار می‌شود با قید اینکه که طرف دیگر با عنوان عامل (مضارب) با آن تجارت کند.

مضاربه در بانکداری اسلامی:

براساس عقود بانکداری اسلامی ، سود حاصله در این قرارداد فی‌مابین طرفین براساس توافقات قبلی تقسیم شده ولی در صورت زیان فقط سرمایه گذار؛ ضرر خواهد کرد که این امر امتیازی مثبت در این عقد است که هر دو طرف در انتخاب سهم سود آزادی عمل دارند و بانک برای انتخاب نوع و مدیریت تجارت در این عقد حق انتخابی ندارد.

بانک بخشی از منابع حاصله از سپرده‌های جاری، مدت‌دار و پس‌انداز را در قالب قرارداد مضاربه به متقاضیان واگذار می‌کند و در سود بدست ‌آمده با آنها شریک می‌شود. شایان ذکر است که قرارداد مضاربه تنها شامل بخش بازرگانی نیست و در سایر بخش‌های اقتصادی نیز از جمله کشاورزی، صنعت و معدن هم قابل اجرا می‌باشد.

در مضاربه بانکی، بانک رب المال، به این معنا که مالک دارایی خواهد بود و مشتری نقش کارگزار را خواهد داشت که به مشتری مضاریب می گویند. قابل توجه است که عقد مضاربه‌ای می تواند به صورت گروهی نیز بسته شود.

اما آمارهای بانک مرکزی منتشر شده نشان دهنده این امر است که بانک‌های غیردولتی تمایلی برای حضور در این قرارداد ندارند حتی مبالغی که به قرارداد مضاربه تخصیص داده‌اند هرسال کمتر و کمتر می‌شود؛ برای مثال در سال 1393 رقمی که به این قراداد تخصیص داده شد 11.2 هزار میلیارد تومان بوده و در سال 1397 به 8.4 هزار میلیارد تومان رسیده است که در طی این 5 سال از اعتبارات تخصیص داده شده 2.8 هزار میلیارد تومان کاسته شده است. در نهایت با توجه به آمار بانک مرکزی، در سال 97 تخصیص تسهیلات در قرارداد مضاربه رشد منفی به میزان 18.6 درصد و اعطای تسهیلات در سرمایه‌گذاری مستقیم، منفی 13.7 درصد بوده است.

طبق ماده 9 قانون عمليات بانکي بدون ربا، مضاربه براي توسعه فعاليت‌هاي بازرگاني مطرح شده و به همين جهت طبق تبصره ماده مذکور، بانک‌ها در امر واردات مجاز به مضاربه با بخش خصوصي نيستند.

مدت زمان قرارداد مضاربه، یک دوره مالی مطابق با شرایط عامل و حداکثر یکسال می‌باشد و پس از پایان دوره مضارب دیگر نمی‌تواند معاملات تجاری انجام دهد مگر در صورت توافق با مالک سرمایه.

سرمایه مالک:

طبق ماده ۵۴۷ قانون مدنی، از الزامات قرارداد مضاربه، سرمایه مالک است که باید «وجه نق » باشد. بنابراین در صورتی که سرمایه مالک، وجه نقد ‌نباشد، آن قرارداد مضاربه شناخته نمی‌شود. لازم به اشاره می‌باشد که وجه نقد می‌تواند ارز رایج کشور ایران یا ارز سایر کشورها باشد.

ضوابط مورد عمل :

در ذیل به ضوابطی که در عقد مضاربه لازم الاجرا می‌باشد اشاره شده است:

1- داشتن صلاحیت فنی، حسن شهرت، اهلیت، پرداخت، سابقه کار و مراودات بانکی

2- با رعایت قوانین کلی حساب‌جاری اعتباری افتتاح شود.

3- مبلغ چک برای استفاده از تسهیلات مضاربه باید حداقل یک میلیون ریال بوده و بانک تعهدی در قبال چک‌هایی با مبالغ کمتر از یک میلیون ریال ندارد.

4- حداکثر تا پایان مدت قرارداد، کل سرمایه مضاربه برگشت و تسویه شود و در طول مدت قرارداد، عامل می‌تواند معاملات متعددی تا سقف در نظر گرفته شده اعتبار، بدون ارائه پیش فاکتور انجام دهد.

5- تا قبل از سررسید قرارداد مقدار وجوه واریز شده به حساب‌جاری اعتباری، به منزله تسویه قسمتی از تسهیلات قلمداد شده و با توجه به وجوه واریز شده و نسبت‌های توافق شده قبلی، حساب سود تسویه می‌شود‌. واضح است که در سر رسید قرارداد، تسویه حساب نهایی انجام خواهد پذیرفت.

6- مشتری (عامل) بایستی به نفع بانک کالای مورد مضاربه را بیمه نماید.

فعالیت‌های تجاری قابل اجرا در مضاربه:

مضارب براساس دانش و تخصص خود قادر به استفاده از سرمایه مالک در جهت فعالیت‌های تجاری است. برای انتخاب فعالیت تجاری هیچ محدودیتی وجود نداشته مگر آنکه در قرارداد به فعالیت خاصی اشاره شده باشد. هرچند که مضارب نوع تجارت را می‌تواند به صورت آزادانه انتخاب کند اما قادر به انتخاب معاملات پرریسک نمی‌باشد.

انحلال عقد مضاربه:

طبق ماده 550 و 551، درصورتی امکان انحلال قرارداد می‌باشد که یکی قرارداد مضاربه چیست از شرایط ذیل رخ بدهد :

1- هر دو طرف تمایل به انحلال قرارداد داشته باشند.

2- امکان فسخ قرارداد حتی با وجود عدم رضایت یکی از طرفین

3- در صورتی که هرکدام از طرفین دچار سفه یا جنون یا فوت شود.

4- درصورتی که مالک مفلس شود.

5- درصورتی که تمام سرمایه و سود تباه شود.

6- درصورتی که عدم امکان تجارتی که در قرارداد ذکر شده است، باشد.

معرفی انواع تسهیلات بانک ها در سیستم بانکی کشور، مرات مگ ارائه دهنده جدیدترین اطلاعیه ها و تحولات مربوط به قوانین اخذ تسهیلات بانکی