محاسبه سود مرکب در بورس

امیر شاملویی

چه کسانی مشمول اجرای قانون حذف سود مرکب شدند؟

اقتصاد نیوز: براساس طرح تسهیل تسویه بدهی بدهکاران شبکه بانکی کشور برخی اشخاص با داشتن شرایط این طرح مشمول اجرای قانون حذف سود مرکب می‌شوند.

به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از ایبِنا، طرح دو فوریتی تسهیل تسویه بدهی بدهکاران شبکه بانکی کشور در جلسه ۲۰ آذرماه ۱۳۹۸ به تصویب رسید که مهم‌ترین نکات اجرایی آن به شرح زیر است:

۱- چه کسانی مشمول این مصوبه هستند؟

۱. این مصوبه شامل تسهیلات گیرندگانی است که تمام یا بخشی از بدهی سررسید شده خود را تا پایان سال ۱۳۹۷ پرداخت نکرده و بخواهند بدهی غیرجاری خود را تا شهریور ۹۹ نقداً تسویه نمایند.

۲. قراردادهای تجدید یا امهال نشده، مشمول این قانون نبوده و همان قراد اصلی آنها ملاک محاسبه آنان است.

۳. صرفا تسهیلاتی که برای تولید اعطا شده مشمول این قانون است(نه کلیه تسهیلات تولیدکنندگان)

۴. قراردادهای فروش و واگذاری دارایی های بانک(اجاره به شرط تملیک) و تسهیلات ارزی از شمول این قانون مستثنی هستند.

۲- کدام قرارداد ملاک محاسبه بدهی خواهد بود؟

در مورد قراردادهایی که یک یا چند نوبت از طرقی مانند انعقاد توافقنامه، قرارداد جدید یا اعطای تسهیلات جایگزین، تجدید یا امهال شده باشد:

در صورتی که قرارداد اولیه محاسبه سود مرکب در بورس بانک یا مؤسسه اعتباری با تسهیلات گیرنده، قبل از ۱۳۹۳.۱.۱ منعقد شده، آخرین قرارداد و یا توافق نامه قبل از تاریخ مزبور، «قرارداد ملاک محاسبه» تلقی و محاسبه مانده بدهی مشتری براساس آن انجام می‌شود.

در صورتی که قرارداد اولیه بعد از ۱۳۹۳.۱.۱ منعقد شده باشد، ملاک محاسبه، اولین قرارداد بعد از تاریخ یادشده است.

۳-بدهکار چه مبلغی را باید بپردازد؟

مبلغی که تسهیلات گیرنده باید به صورت نقدی بپردازد، عبارت است از مانده اصل و سود قبل و بعد از سررسید (تا تاریخ تسویه نقدی) که با استفاده از فرمول ابلاغی بانک مرکزی، براساس نرخ سود ساده و غیر مرکب مندرج در «قرارداد ملاک محاسبه»، با حذف کلیه جرائم متعلقه و سودهای ناشی از آن، و با در نظر گرفتن پرداخت‌های مشتری و زمان پرداخت‌های وی محاسبه می‌شود. این مبلغ را بانک مرکزی محاسبه می‌کند و نه خود بانک طلبکار.

۴- شیوه اقدام به چه نحو خواهد بود؟

مشمولان تا پایان اسفند ۱۳۹۸ مهلت دارند درخواست خود را به بانک ارائه کنند. بانک مکلف است حداکثر ظرف مدت دو ماه، کلیه دریافت ها و پرداخت های مشتری را که مربوط به «قرارداد ملاک محاسبه» است به همراه زمان دریافت یا پرداخت، در سامانه‌ای که بانک مرکزی اعلام می‌کند، ثبت نماید. سپس بانک مرکزی بدهی واقعی پس از بخشودگی را به بدهکار اعلام می‌کند و وی فرصت دارد تا پایان شهریور ۹۹ آن را بپردازد که این مدت تمدید نخواهد شد.

سود مرکب در بورس

شاید افراد زیادی که در بازار سرمایه فعالیت دارند. عبارت سود مرکب را بارها شنیده اند اما هنوز نمی دانند که این سود چیست و چه معجزه ای میکند. سود ها و ضرر های شما در بازار سرمایه، سود ها و ضرر‌های ساده نیستند، بلکه مرکب هستند. در ادامه به بررسی دقیق مفهوم و کاربرد این مفهوم مهم می پردازیم.

سود مرکب در بورس

در واقع سود مرکب به سودی گفته می شود. که نسبت به “اصل سرمایه ی شما به علاوه ی سود های قبلی تعلق گرفته به اصل سرمایه شما” محاسبه می شود. مبنای محاسبه ی سود مرکب، دارایی شما در روز گذشته است نه دارایی شما در روز اول خرید سهام.

روش محاسبه ی سود مرکب

فرض کنید با مبلغ 5 میلیون تومان سهمی را خریداری کردید. و پس از گذشت دو ماه دارایی کل شما روی این سهم از ۵ میلیون تومان به ۱۰ میلیون تومان تغییر پیدا کرده است. حال مبنای محاسبه ی سود شما بر روی این سهم، آخرین میزان دارایی شما بر روی این سهم یعنی ۱۰ میلیون تومان است. در واقع هر چه سود شما افزایش یابد. با تعلق گرفتن سود جدید به “اصل سرمایه ی شما به علاوه ی سود های قبلی تعلق گرفته به اصل سرمایه تان.” سرعت رشد سود شما بیشتر خواهد شد.

فرمول

همچنین برای محاسبه ی سود مرکب. با فرض اینکه درصد رشد روزانه یا ماهانه ی دارایی، عددی ثابت باشد، میتوان از این فرمول نیز استفاده نمود: F=P(1+R)^N

در این فرمول F، دارایی شما بعد از گذشت N روز و همچنین P، سرمایه اولیه ای که با آن سهم را خریداری کرده اید. و R، نرخ سود در هر روز طی N مدت و N، تعداد روز باشد.

حال برای مثال فرض کنید. با سرمایه ی اولیه ی 10 میلیون تومان سهمی را خریداری کرده اید. همچنین نرخ سود روزانه در هر روز برای این سهم 5 درصد باشد. و در یک بازه 100 روزه میخواهیم سود کل حاصله یا سود مرکب حاصل از این معامله را محاسبه کنیم. حال با جای گذاری اعداد فوق در فرمول مورد نظر خواهیم داشت:

100^(F=10.000.000(1+0.05 ؛ پاسخ مورد نظر برابر است با 1.315.000.000 . دیدیم که با سرمایه ی 10 میلیون تومانی در یک بازه 100 روزه به سودی بیش از یک میلیارد رسیده ایم. این جاست که به معجزه ی این سود پی خواهیم برد. همچنین به این نکته هم توجه داشته باشید. که عکس این قضیه نیز برقرار است. یعنی در ضرر ها و زیان ها نیز، همانند سود، سرمایه مرکب خواهیم داشت. و مرکب بودن سرمایه تنها مربوط به بخش سود نیست.

سود مرکب چیست و چطور با آن به ثروتمان اضافه کنیم؟

امیر شاملویی

• اشتراک‌گذاری

پولی که شما در گذشته پس‌انداز کرده و به آن دست نزده باشید، با نرخ بهره‌ای که در ماه و سال اول به دست می‌آورد، بزرگتر می‌شود و مانند یک گلوله برف که از بالای یک بلندی به پایین می‌غلطد، در طول زمان بزرگ‌تر و بزرگ‌تر محاسبه سود مرکب در بورس می‌شود. اگر پول خود را در جایی که سالی 20 درصد سود می‌دهد گذاشته و در این 10 سال هر ماه 200 هزار تومان پس‌انداز می‌کردید، اکنون پول شما حدود 69 میلیون تومان شده بود.

اگر توصیه سرمایه‌گذاران موفق را بخوانید یا کتاب‌های موفقیت در سرمایه‌گذاری را ورق بزنید، می‌بینید که بسیاری از آنان در اولین حرف‌های خود به پس‌انداز زودهنگام اشاره کرده‌اند. علت چیست؟ این موضوع تا حد زیادی به سود مرکب برمی‌گردد. اما سود مرکب چیست و چطور می‌تواند بر ثروت ما تا این حد بیفزاید. در ادامه بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت. علاوه بر این، نحوه محاسبه آن را هم به شما یاد می‌دهیم تا خودتان به راحتی بتوانید آن را محاسبه کرده و برای خود برنامه‌ریزی کنید.

معجزه سود مرکب

سود مرکب می‌تواند به شدت روی ثروت شما تاثیر بگذارد. اما چطور؟ فرض کنید سرمایه‌گذاری خود را از 10 سال پیش و با مقادیر نسبتا کمی آغاز کرده باشید. به عنوان مثال ماهانه تنها 200 هزار تومان پس‌انداز می‌کردید. فرضا بازاری هم که برای سرمایه‌گذاری انتخاب کرده بودید، سالانه 20 درصد به شما سود می‌داد. در این صورت پس از 10 سال به نظرتان چقدر پول داشتید؟

سازوکار سود مرکب و چند برابر شدن پولتان

جواب اینجا است: اگر شما 10 سال پیش هر ماه 200 هزار تومان کنار گذاشته بودید و پس‌انداز می‌کردید، در صورتی که هیچ نرخ بهره‌ای به شما تعلق نمی‌گرفت، در مدت این 120 ماه 24 میلیون تومان جمع کرده بودید. حالا بگذارید ببینیم سود مرکب چه می‌کند. پولی که شما در گذشته پس‌انداز کرده و به آن دست نزده باشید، با نرخ بهره‌ای که در ماه و سال اول به دست می‌آورد، بزرگتر می‌شود و مانند یک گلوله برف که از بالای یک بلندی به پایین می‌غلطد، در طول زمان بزرگ‌تر و بزرگ‌تر می‌شود. اگر پول خود را در جایی که سالی 20 درصد سود می‌دهد گذاشته و در این 10 سال هر ماه 200 هزار تومان پس‌انداز می‌کردید، اکنون پول شما حدود 69 میلیون تومان شده بود.

این عدد را با 24 میلیون تومانی که در ابتدا اشاره کردیم مقایسه کنید تا به اهمیت سود مرکب پی ببرید. در حالت سود مرکب پول شما تقریبا 3 برابر شده است. حال اگر مقدار پس‌انداز ماهانه شما بیشتر می‌شد این اعداد و ارقام هم بسیار بالاتر می‌رفت. مثلا با ماهی 500 هزار تومان، پول شما بعد از 10 سال بیش از 172 میلیون تومان شده بود.

نکات مهم در مورد سود مرکب

در بالا نشان دادیم که چطور سود مرکب و پس‌انداز حتی با مقادیر نسبتا اندک می‌تواند در طول زمان به پول قابل توجهی تبدیل شود. در این زمینه توجه به چند نکته می‌تواند ثروت شما را حتی بیش از این هم افزایش دهد. یکی از این نکات آن است که به برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی اقتصاد خانواده اهمیت دهید و با قاعده‌هایی مانند قانون 50/30/20 میزان پس‌انداز خود را به درستی مدیریت کنید. مساله دوم زود پس‌انداز کردن است. درست است که تورم در این کشور بالا است، اما بسیاری از افراد فکر می‌کنند به همین دلیل پس‌انداز نکنند و مصرف کنند، بهتر است چون آن پول ارزش بالایی ندارد. پاسخ این است که درست است در آن زمان شاید آن پول خیلی ارزش نداشته باشد اما با استفاده از سود مرکب می‌توانید از ارزش بالای آن در آینده بهره‌مند شوید.

نکته سوم و آخر نیز تعیین گزینه سرمایه‌گذاری مناسب است. سرمایه‌گذاری‌های زیادی در اطراف ما وجود دارد که شاید بتوانیم با استفاده از آنها سود ببریم اما میزان ریسک آنها با هم متفاوت است و برخی نیز آشنایی خاصی با بازار مربوط به خود را طلب می‌کنند. شناخت یک سرمایه‌گذاری صحیح یا استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری و به طور غیرمستقیم سود بردن از تخصص آنها، می‌تواند مقدار ثروت ما را بیش از این محاسبه سود مرکب در بورس نیز کند. این سرمایه‌گذاری می‌تواند در صندوق آوای سهام کیان، صندوق آهنگ سهام کیان، صندوق سکه طلا کیان یا صندوق درآمد ثابت کیان باشد.

فرمول سود مرکب چیست و چطور محاسبه کنیم؟

اگر می‌خواهید خودتان سود مرکب را حساب کنید، برای شما فرمول آن را نوشته‌ایم. فرض کنید 100 میلیون تومان سرمایه دارید که اکنون می‌خواهید آن را به محاسبه سود مرکب در بورس مدت 10 سال سرمایه‌گذاری کنید و در این مدت به آن اضافه یا کم نکنید. در این صورت پس از 10 سال و در صورتی که سالی 20 درصد سود بگیرید، کل پولتان چقدر خواهد شد؟

فرمول سود مرکب در این حالت عبارت است از این که سود را برحسب درصد در نظر گرفته و با یک جمع کنید. سپس عدد به دست آمده را به توان تعداد سال‌هایی که می‌خواهید سرمایه‌گذاری صورت گیرد برسانید. در پایان این عدد را در اصل سرمایه ضرب کنید. به عنوان مثال، سود 20 درصدی معادل با 0.20 است که جمع آن با عدد یک برابر است با 1.2. اگر سود سالانه 30 درصد بود این عدد 1.3 و اگر 15 درصد بود، 1.15 می‌شد. حالا اگر بخواهید سرمایه‌گذاریتان 10 ساله باشد، عدد بالا را به توان 10 برسانید، یعنی 10^(1+0.2) و در نهایت این عدد را در اصل سرمایه یعنی 100 میلیون تومان ضرب کنید. این عدد بیش از 619 میلیون تومان می‌شود. یعنی کل پول شما در صورتی که به این سرمایه‌گذاری دست نزنید و نرخ سود سالانه هم 20 درصد باشد، بیش از 6 برابر خواهد شد.

اگر می‌خواهید خودتان سود مرکب را حساب کنید، برای شما فرمول آن را محاسبه سود مرکب در بورس نوشته‌ایم. فرض کنید 100 میلیون تومان سرمایه دارید که اکنون می‌خواهید آن را به مدت 10 سال سرمایه‌گذاری کنید و در این مدت به آن اضافه یا کم نکنید. در این صورت پس از 10 سال و در صورتی که سالی 20 درصد سود بگیرید، کل پولتان چقدر خواهد شد؟ فرمول نرخ بهره مرکب در این حالت عبارت است از این که نرخ بهره را برحسب درصد در نظر گرفته و با یک جمع کنید. سپس عدد به دست آمده را به توان تعداد سال‌هایی که می‌خواهید سرمایه‌گذاری صورت گیرد برسانید. در پایان این عدد را در اصل سرمایه ضرب کنید. به عنوان مثال، نرخ بهره 20 درصدی معادل با 0.20 است که جمع آن با عدد یک برابر است با 1.2. اگر نرخ بهره سالانه 30 درصد بود این عدد 1.3 و اگر 15 درصد بود، 1.15 می‌شد. حالا اگر بخواهید سرمایه‌گذاریتان 10 ساله باشد، عدد بالا را به توان 10 برسانید، یعنی 10^(1+0.2) و در نهایت این عدد را در اصل سرمایه یعنی 100 میلیون تومان ضرب کنید. این عدد بیش از 619 میلیون تومان می‌شود. یعنی کل پول شما در صورتی که به این سرمایه‌گذاری دست نزنید و نرخ سود سالانه هم 20 درصد باشد، بیش از 6 برابر خواهد شد.

سود مرکب حذف شد

مبحث حذف سود مرکب از دو بعد قابل‌بررسی است؛ نخست پرداختن به انضباط مالی دولت که چالش بزرگی از دهه‌های گذشته تاکنون بوده و عدم توجه به آن همواره کسری بودجه را به دنبال داشته است.

فردین آقابزرگی

مبحث حذف سود مرکب از دو بعد قابل‌بررسی است؛ نخست پرداختن به انضباط مالی دولت که چالش بزرگی از دهه‌های گذشته تاکنون بوده و عدم توجه به آن همواره کسری بودجه را به دنبال داشته است. دوم نیز در این موضوع، نرخ بهره است. از آنجا که سیستم بانکی یکی از اصلی‌ترین مخاطبان دولت است و همواره مطالبات زیادی از دولت دارد، شفافیت در امور مالی و بانکی بسیار مفید خواهد بود. درصورتی‌که الزام اخیر برای شفاف‌سازی حساب‌ها و عملیات بانکی در سیستم بانکی اجرایی شود، انضباط مالی برای دولت را نیز فراهم خواهد کرد و دست‌کم راه را برای رسیدن به شرایط ایده‌آل فراهم می‌کند. در این حالت اگر کسری بودجه کنترل شود و انضباط مالی بر دولت حاکم شود، شرایط این نهاد به عنوان بزرگ‌ترین فعال اقتصادی کشور بهبود خواهد یافت و درنتیجه اقتصاد کشور نیز روان‌تر حرکت خواهد کرد. نرخ بهره همواره به عنوان پاشنه آشیل تحلیل‌ها، ارزیابی‌ها و پیش‌بینی‌ها در بازار سرمایه شناخته‌شده است، به ویژه در کشور ما که اقتصاد آن توام با تورمی ساختاری و نهادینه است. دومین بعد مثبت الزام بانک‌ها به شفاف‌سازی و ممنوعیت دریافت سود مرکب و اثر آن بر بازار سرمایه است. نرخ بهره در نظام بازار پول اعم از بین‌بانکی یا اوراقی که در بازار سرمایه خریدوفروش می‌شود، همیشه برای بورس چالش‌زا بوده است؛ درصورتی‌که بتوانیم آن را به صورتی شفاف و قابل رصد و ارزیابی درآوریم مسلماً بازار سرمایه با تلورانس و احتمال خطای کمتری در پیش‌بینی‌ها و ارزیابی‌ها روبرو خواهد بود. بر همین اساس نتایج تحلیل‌ها محتمل‌تر و با درصد بالاتری برای تحقق همراه خواهد بود. در موضوع نرخ بهره باید به این نکته توجه داشت که در حال حاضر ارقامی که بتوان به‌طور شفاف و دقیق آن را محاسبه کرد در نرخ بهره مشاهده نمی‌شود. به عنوان‌مثال اوراق بدهی که در بازار سرمایه با نرخ اسمی ۱۶ تا ۱۷ درصد در حال معامله است، نرخ‌های ترجیحی و آکوردی بالغ‌بر ۶ یا ۷ درصد دارد که اضافه بر نرخ اسمی محاسبه می‌شود. همچنین سود سپرده و سود تسهیلاتی که بانک‌ها اخذ می‌کنند با عملیاتی که شاید بتوان به آن نام ربوی هم داد، محاسبه می‌شود. مثلاً ۱۰۰ درصد مبلغ یک وام را در اختیار مشتری قرار می‌دهند، بعد ۱۵ درصد را کسر می‌کنند اما بر اساس ۱۰۰درصد نرخ تعریف‌شده بانک مرکزی را دریافت می‌کنند که این در حقیقت دورزدن قانون است و شفاف نیست. درواقع به‌طور علنی اعلام نمی‌کنند که می‌خواهند ۲۳ درصد سود بگیرند؛ می‌گویند ۱۸ درصد نرخ بهره دستوری است اما ۱۵ درصد از وام باید در حساب بماند.از همین رو الزام اخیر از دو جهت انضباط مالی در خصوص بودجه دولت و پرداختن به هزینه‌ها و نیز کنترل نرخ بهره و آثار آن بر بازار سرمایه- مانند نرخ ارز می‌تواند برای بازار سرمایه مفید باشد. بر همین اساس الزامی که اکنون برای شفاف‌سازی ایجادشده می‌تواند اثر بسیار پررنگی در بازار سرمایه داشته باشد.

با حذف سود مرکب؛مشکلات فعالان اقتصادی کاهش می‌یابد

در صورت حذف ربح مرکب، هم منابع مورد نیاز بانک‌ها در قالب مطالبات، تبدیل به وجه نقد شده و هم طرح‌های جدید، سودآور می شوند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از سنا؛ رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ربح مرکب بانک‌ها و حذف آن در اقتصاد کشور از سوی مجلس مطرح شده است، گفت: موضوع ممنوع شدن سود مرکب بانک‌ها دو پیامد به دنبال دارد. یکی آنکه اگر ما سود مرکب را در محاسبات مدنظر قرار ندهیم به این معنا است که قانون را اجرا کرده‌ایم چون قانون به ما می‌گوید سود روی سود قابل قبول نیست و با این اقدام، بخش زیادی از مشکلات مردم در این حوزه برطرف می‌شود.

محمدرضا پور ابراهیمی افزود: همچنین با حذف سود مرکب بانک‌ها، بخشی از مطالبات وصول می شود.

نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: با این اقدام، کسانی که بدهکار نظام بانکی هستند و به دلیل ربح مرکب امکان بازپرداخت تعهدات را نداشتند، تعیین تکلیف شده و تبدیل به وجوه دریافتی توسط بانک‌ها می‌شود.

وی اضافه کرد: اثر مثبت حذف ربح مرکب این است که تعهدات فعالان اقتصادی که دچار مشکل شده اند را کاهش می‌دهد.

این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در ادامه اظهار کرد: در حال حاضر در سرفصل مطالبات بانک‌ها، اعداد فوق در قالب مطالبات معوق نشسته و امکان دسترسی بانک‌ها بر این منابع وجود ندارد.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: در صورت حذف ربح مرکب بانک‌ها و اجرای آن که بانک مرکزی هم پیگیر آن است، هم منابع مورد نیاز بانک‌ها در قالب مطالبات تبدیل به وجه نقد شده و هم طرح‌های جدید، سودآور خواهند شد.

پور ابراهیمی ضمن ارزیابی مثبت از موضوع فوق، ادامه داد: با حذف سود مرکب، از یک سو مشکلات بنگاه‌های اقتصادی حل شده و از سوی دیگر بانک‌ها می‌توانند به جای بلوکه کردن دارایی‌هایی که دردی از آنها دوا نمی‌کند و تنها در سر فصل جمع دارایی‌های فریز شده، منابع نقدی دریافت کنند.

وی درپایان درباره تغییر هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار بیان کرد: مجلس منتظر ارائه برنامه جامع از سوی مجموعه سازمان بورس و شورای عالی بورس است تا بهارستانی‌ها هم اظهار نظرها و راهکارهای بنیادی خود را برای رشد و توسعه بازار سرمایه ارائه کنند.