برنامه تحلیل گر بورس

رکود به بازار تراشه رسید

جدیدترین گزارش شرکت تحقیقاتی گارتنر نشان داد فروش تراشه بسیار آهسته‌تر از حد انتظار رشد می‌کند و در سال ۲۰۲۳ با کاهش روبرو خواهد شد.

به گزارش چابک آنلاین برنامه تحلیل گر بورس به نقل از ایسنا، شرکت گارتنر پیش بینی کرد درآمد بازار جهانی نیمه رسانا در سال ۲۰۲۲، تنها ۷.۴ درصد رشد خواهد کرد که تقریبا نصف نرخ ۱۴ درصد است که این شرکت سه ماه قبل پیش بینی کرده بود و بسیار کمتر از نرخ رشد ۲۶ درصدی در سال ۲۰۲۱ است.

ریچارد گوردون، تحلیلگر گارتنر در این گزارش اظهار کرد: بازار جهانی نیمه رسانا وارد دوره ضعف شده است که تا پایان سال ۲۰۲۳ ادامه پیدا کرده و درآمد نیمه رسانا ۲.۵ درصد کاهش پیدا می‌کند. ما در حال حاضر هم شاهد ضعف بازارهای نهایی نیمه رساناها، به خصوص بازارهایی هستیم که بیشتر تحت تاثیر هزینه مصرف کننده قرار می‌گیرند.

دورنمای جدید گارتنر، منعکس کننده نگرانی‌هایی است که باعث شده است سرمایه گذاران سهام تراشه را امسال رها کنند. پس از رشد چشمگیر تقاضا در دوران قرنطینه‌های کووید ۱۹، بازار رایانه شخصی اکنون دوباره افت کرده و بازار تراشه را هم با خود پایین کشیده است. فروش تلفن‌های هوشمند هم به دلیل تورم که به قدرت خرید مصرف کنندگان ضربه زده، کاهش پیدا کرده است.

فروش رایانه شخصی پس از رشدی که در دو سال گذشته داشت، ۱۳ درصد در سال ۲۰۲۲ کاهش پیدا می‌کند. درآمد تراشه از بازار رایانه شخصی، ۵.۴ درصد کاهش خواهد یافت. در این بین، فروش تلفن‌های هوشمند پس از رشد ۲۵ درصدی در سال ۲۰۲۱، امسال تنها ۳.۱ درصد رشد می‌کند.

بر اساس گزارش بلومبرگ، در حالی که تقاضا برای تراشه‌های مورد استفاده در کالاهای مصرفی کاهش پیدا کرده اما تقاضا برای نیمه رساناهای مورد استفاده در دیتاسنترها همچنان قوی است. این بازار امسال ۲۰ درصد رشد خواهد کرد. با افزایش میزان تراشه‌ها در خودروها، تقاضا در بخش خودروسازی همچنان مثبت مانده است. ارزش نیمه رساناها در هر خودرو، از ۷۱۲ دلار در سال ۲۰۲۲ به ۹۳۱ دلار در سال ۲۰۲۵ رشد خواهد کرد.

بحران مرگ برجام

سیاستگذاران و رسانه‌های غربی عمدتاً بر بحران احتمالی هسته‌ای تمرکز می‌کنند، اما این مبارزه دارای ابعاد انسانی حیاتی است که معمولاً در بحث‌های سیاسی در ایالات متحده و اتحادیه اروپا غایب است.

به گزارش اقتصادنیوز، بیش از یک سال مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با حضور دیگر طرف‌های توافق هسته‌ای ایران در وین، علیرغم پیشرفت‌های قابل توجه و دستیابی به یک متن مشترک مورد توافق برای بازگشت به برجام، به دلیل معدود مسائل دوجانبه باقیمانده میان تهران و واشنگتن در یک بن‌بست سه ماهه قرار گرفت و نهمین دور مذاکرات در پایان ژوئن در دوحه قطر، نتوانست نتیجه مورد انتظار را حاصل کند تا تا همه‌چیز در یک فضای ابهام ناامیدکننده فرو رود.

زمان گریز هسته‌ای صفر

بهنام ذوقی رودسری، محقق و تحلیلگر سیاسی در مرکز مطالعات توسعه در ACECR مستقر در تهران، در مقاله‌ای برای وبسایت نشریه نشنال‌اینترست با عنوان «درحالی‌که توافق ایران مضمحل می‌شود، ایرانیان و جهان رنج می‌برند» نوشته است: پس از هشت دور گفت‌وگو درباره احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) طی سال گذشته، آخرین مذاکرات ایران و آمریکا در دوحه با میانجی‌گری اتحادیه اروپا بدون مصالحه به پایان رسید و اکنون چشم‌انداز توافق کمرنگ‌تر از همیشه به نظر می‌رسد.

در واقع، تقریباً یک سال و نیم پس از ریاست جمهوری جو بایدن، علیرغم نشان دادن تمایل به احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، هیچ نشانه ای مبنی بر اینکه یک پیشرفت قریب‌الوقوع در پیش است وجود ندارد. آمریکا به جای لغو تحریم ها، تهدید به تشدید تحریم برنامه تحلیل گر بورس ها علیه ایران می‌کند. به نوبه خود، طرف ایرانی که مدت‌ها پس از عدم اجرای تعهدات از سوی طرف‌های دیگر، به مفاد توافق پایبند باقی ماند، به تدریج برنامه هسته‌ای خود را گسترش داد و به آستانه زمان گریز هسته‌ای صفر رسید.

ابعاد انسانی یک بحران جهانی تمام‌عیار

سیاستگذاران و رسانه‌های غربی عمدتاً بر بحران احتمالی هسته‌ای تمرکز می‌کنند، اما این مبارزه دارای ابعاد انسانی حیاتی است که معمولاً در بحث‌های سیاسی در ایالات برنامه تحلیل گر بورس متحده و اتحادیه اروپا غایب است.

این نگرانی‌های مربوط به ارزش‌های اصلی لیبرال دموکراسی - یعنی پایداری زیست‌محیطی، عدالت اجتماعی، و حقوق بشر - وقتی در نظر گرفته شود، ممکن است محاسبات مربوط به برجستگی استفاده از لحظه و باز کردن پنجره‌ای جهت مصالحه‌‌ برای جلوگیری از یک بحران جهانی تمام‌عیار را تغییر دهد.

بحران انرژی

برای شروع، بازارهای انرژی نسبت به زمانی که دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا از توافق خارج شد و تحریم های شدیدی را علیه صنعت نفت و گاز ایران اعمال کرد، اساساً تغییر کرده است.

کمبود منابع انرژی ایران در ابتدا به دلیل رکود جهانی ناشی از بحران کووید-19 بر بازارهای جهانی تأثیری نداشت. با این حال، کاهش شدید درآمد اقتصادی کشور، وضعیت را برای مردم عادی ایرانی وخیم کرد که مجبور بودند همزمان اثرات معیشتی ناشی از تحریم‌ها و پاندمی کرونا را تحمل کنند.

اما در حال حاضر قیمت نفت رکورد بالایی را تجربه می کند و تورم و مشکلات اقتصادی را بر جوامع آسیب پذیر در سراسر جهان تحمیل می‌کند. بانک جهانی پیش‌بینی می‌کند که امسال به دلیل درگیری اخیر اوکراین، فشارهای تورمی و کووید-۱۹، ۷۵ تا ۹۵ میلیون نفر دیگر در فقر خواهند بود. این امر در ترکیب با احیای تولید برق زغال سنگ، دستیابی به اهداف توسعه پایدار جهانی در خصوص کاهش فقر و کربن زدایی را به خطر می اندازد.

از قضا، با وجود این واقعیت نگران کننده، رهبران جهان تمایلی به اصلاح نقض نادرست قطعنامه 2231 شورای امنیت توسط‌ ترامپ با اعمال تحریم های یکجانبه علیه ایران، کشوری که دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی برنامه تحلیل گر بورس در جهان را دارد، نداشته اند.

در کنار عرضه تخمینی 1.5 میلیون بشکه در روز (b/d)، تنها تزریق بیش از 87 میلیون بشکه ذخیره‌سازی شده به صورت شناور ایران می‌تواند تا حدودی تنش‌های کنونی در قیمت‌های انرژی را آرام کند.

غفلت از پیامدهای انسانی تحریم‌‌ها

علاوه بر این، از آنجایی که بخشی از مذاکرات برجام بر روی منع گسترش تسلیحات و صنعت نفت متمرکز است، اثرات تحریم ها بر مردم عادی برنامه تحلیل گر بورس ایران عمدتاً نادیده گرفته می شود.

بر اساس آخرین نسخه گزارش ناظر فقر که در مرداد 2021 توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر شد، نرخ فقر از 22 درصد به 32 درصد در طول سال تقویمی ایران افزایش یافته است، یعنی 26.5 میلیون ایرانی زیر خط فقر زندگی می کنند. بر اساس همین گزارش، نرخ تورم در مدت مشابه 49 درصد بوده است که در دو دهه گذشته بی سابقه بوده است.

در ادامه این گزارش آمده است که در این مدت یک میلیون شغل از بین رفته است. علاوه بر این، نامه سرگشاده اخیر با همکاری شصت و یک اقتصاددان ایرانی هشدار داده است که نرخ فقر در سال 2021 به 40 درصد از خانوارهای ایرانی رسیده است. همچنین بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تورم نقطه به نقطه از اواسط ماه می تا اواسط ژوئن (اواخر اردیبهشت تا اوخر خرداد) 12.1 درصد بوده است که نشان دهنده یک افزایش 52.5 درصدی است.

مقیاس تأثیر تحریم‌ها

این روندها باید با سوابق دولت ایران قبل از اعمال تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای مقایسه شود. دولت ایران موفق شده بود نرخ فقر را از بیش از 20 درصد در سال 2000 به کمتر از 10 درصد در سال 2010 (پیش از آغاز دور اول تحریم‌ها) کاهش دهد.

همچنین پس از اجرای برجام به مدت دو سال تورم را زیر 10 درصد نگه دارد، زیرا فشارهای اقتصادی و سیاسی غرب تا حدی برداشته شد.

در سال 2018، زمانی که ترامپ از توافق خارج شد، اقتصاد ایران از رشد تولید ناخالص داخلی 13.4 درصدی به منفی 6 درصد نزول کرد.

بیشترین ضربه به آسیب‌پذیرترین بخش جامعه

دلایلی وجود دارد که باور کنیم این شوک های کلان اقتصادی بیشترین ضربه را به آسیب پذیرترین بخش های جامعه وارد می کند.برنامه تحلیل گر بورس

به عنوان مثال، گزارشی که اخیرا توسط مرکز آمار ایران منتشر شده است، اثرات بسیار نابرابر تورم را در میان گروه‌های مختلف درآمدی آشکار می‌کند.

اینکه قیمت مواد غذایی به تنهایی 52.3 درصد به طرز تکان دهنده‌ای افزایش یافته است، طرف‌های غربی برجام را ملزم می‌کند تا در سیاست خود در قبال ایران بر اساس ملاحظات بشردوستانه و عدالت اجتماعی تجدید نظر کنند.

تنگنای تصمیم‌گیری در تهران

شرکای اروپایی برجام ایران را به عدم استفاده از فرصت برای انعقاد توافق در حالی که امکان بازگشت وجود دارد، متهم کرده اند. اما باید توجه داشت که فشارهای خارجی در طول سال‌های گذشته (به‌ویژه تهدیدهای دولت ترامپ) توانایی سیستم تصمیم‌گیری ایران را برای جمع‌آوری ترجیحات نخبگان سیاسی و تصمیم‌گیری سخت در مذاکرات رفع تحریم‌ها تضعیف کرده است.

علاوه بر این، تصمیم‌سازان ایرانی از این واقعیت که با وجود اجرای تعهدات طرف خود، دولت ترامپ از توافق خارج شد، نیش خورده‌اند. این امر تشکیل یک ائتلاف حامی توافق را در میان تکنوکرات‌های سیاست خارجی و مشاوران امنیتی ایران که در نهادهای مختلف در سراسر بلندی‌های فرماندهی جمهوری اسلامی مستقر هستند، دشوارتر کرده است.

فرصت اندک برای ممانعت از فاجعه

با این حال، اثرات مخرب تحریم ها بر رفاه شهروندان ایرانی، توسعه پایدار کشور و سایر نقاط جهان را نمی‌توان بدیهی و ساده تلقی کرد.

بنابراین، برای جلوگیری از یک تراژدی تمام عیار، لازم است طرف‌های غربی برجام در راستای ارزش‌های عدالت اجتماعی و حقوق بشر درباره در استراتژی تعامل با ایران تجدیدنظر کنند، انعطاف‌پذیری بیشتری از خود نشان دهند و در این فرصت محدود باقی‌مانده، گام‌های لازم را برای پیوستن مجدد به برجام بردارند.

آژانس اتمی: نمی‌دانیم در برنامه هسته‌ای ایران چه رخ می‌دهد

مدیر کل آژانس اتمی با تاکید بر لزوم احیای تمام بازرسی‌های هسته‌ای در ایران، اما تایید کرد که آژانس هیچ اطلاعاتی درباره اینکه ایران بر روی سلاح اتمی کار می‌کند، به‌دست نیاورده است.

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، «رافائل گروسی» مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مصاحبه با شبکه «سی‌‌اِن‌اِن» گزارش‌های ادعایی درباره فعالیت ایران روی تسلیحات اتمی را رد کرد.

«سارا سیدنر» مجری شبکه با اشاره به اظهارات گروسی در مصاحبه با نشریه «اِل پایس» مبنی بر اینکه برنامه هسته‌ای ایران با سرعت به پیش می‌رود، پرسید: «می‌توانید دقیقا بگویید که ایران چقدر به ساخت بالقوه سلاح اتمی نزدیک است، چون دهه‌هاست که می‌شنویم که آنها نزدیک شده‌اند، نزدیک شده‌اند، نزدیک شده‌اند؛ اما واقعا چقد نزدیک هستند؟»

گروسی پاسخ داد: «باید بگویم که آژانس اتمی که هیچوقت چنین تخمین‌ها و ارزیابی‌هایی انجام نداده است. این [تخمین‌ها] برای تحلیلگران و خبرنگاران است. چیزی که ما گزارش می‌کنیم درباره فعالیت‌های هسته‌ای در یک کشور و اینکه به چه نحوی پیش می‌رود، است».

وی با برنامه تحلیل گر بورس بیان اینکه ایران هم‌اکنون مشغول غنی‌سازی هرچه بیشتر اورانیوم در سطوح بالا است، گفت: «ایران در حال راه‌اندازی سانتریفیوژهای نسل جدید است که برای غنی‌سازی ضروری هستند. اما من باید تاکید کنم که هیچ اطلاعاتی درباره اینکه آنها مشغول تولید سلاح اتمی هستند، نداریم».

مدیر کل آژانس اتمی اما در اظهاراتی دوپهلو مبنی بر اینکه درجه غنی‌سازی اورانیوم در ایران اکنون بسیار بالا بوده و نزدیک به درجه خلوص تسلیحاتی است، اظهار داشت: «آنها دسترسی بازرسان ما را محدود کرده‌اند و دیدی که آژانس بر این فعالیت‌های [هسته‌ای ایران] داشت، قطع شده است؛ همانطور که خودشان گفته‌اند تعدادی از دوربین‌های نصب‌شده ما را برداشته‌اند».

گروسی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه ایران چقد به غنی‌سازی اورانیوم با درجه تسلیحاتی نزدیک است، توضیح داد: «به‌نظرم چیزی که اینجا مهم است، این است که به حقایق همانطور که هستند نگاه کنیم و بر اساس آنها ارزیابی داشته باشیم. مواد اتمی که می‌توانند در یک سلاح اتمی استفاده شوند، اکنون در جهان بسیار زیاد هستند ولی مسئله مهم این است که نظارتی بر آنها وجود دارد یا خیر».

وی با غیر معقول خواندن چنین ارزیابی‌هایی مبنی بر اینکه ایران در حال انجام مقدمات تولید سلاح اتمی است، افزود: «اما چیزی که ما می‌گوییم این است که آنها (ایران) باید تمام بازرسی‌های ما را به حالت اول برگردانند، اگر می‌خواهند به آنها برنامه تحلیل گر بورس اعتماد کنیم. در حوزه اتمی، تنها را برای اعتماد داشتن نیز تحت بازرسی بودن است. صحبت‌های خوب، فایده ندارد».

مدیر کل آژانس اتمی در پاسخ به سوال دیگری درباره مذاکرات وین و اینکه چه موانعی در احیای برجام وجود دارد، تصریح کرد: «آژانس اتمی جزو مذاکره‌کنندگان نیست بلکه ضامن است. آژانس، ناظر و بازرس هرچیزی است که در آن مذاکرات مورد توافق قرار می‌گیرد. مذاکرات هنوز به نتیجه‌ای که باید می‌رسید، نرسیده و ما به زودی وارد مرحله نامشخصی می‌شویم که در آن ایران برنامه هسته‌ای خواهد داشت که به‌سرعت پیش می‌رود ولی فاقد برخی بازرسی‌ها خواهد بود».

گروسی با ادعای اینکه زمان برای رسیدن به توافق در مذاکرات وین در حال کمتر شدن است، گفت: «ما با فعالیت‌های [هسته‌ای] مواجه هستیم که به جلو می‌رود اما همزمان نظارتی بر آنها نداریم و نمی‌دانیم که چه اتفاقی رخ می‌دهد. در اینجا دو مشکل داریم؛ اول اینکه اگر توافقی حاصل شود، باید روش‌هایی را پیدا کنیم تا این پازل را دوباره کنار هم بچینیم».

وی ادامه داد: «چون هر وقتی که این اتفاق بیافتد (حاصل شدن توافق)، که احتمالا زمان زیادی نیز طول خواهد کشید؛ مواد غنی‌شده و سانتریفیوژهای بیشتری وجود خواهد داشت که آژانس باید برای آنها حد مشخصی تعیین کند».

مجری سی‌اِن‌اِن سپس با قطع کردن صحبت‌های گروسی، پرسید آیا به‌نظر شما خروج آمریکا از توافق با ایران، فاجعه‌بار بود و گروسی نیز اینگونه پاسخ داد: «به‌نظرم چیزی که اتفاق افتاد، اتفاق افتاده است. البته بله مشکلی ایجاد کرد که باید حل شود».

گروسی پیش از این نیز در مصاحبه با نشریه اسپانیایی «اِل پایس» گفته بود، فاصله گرفتن تهران از تعهدات هسته‌ای به این معنا نیست که آن‌ها در حال ساخت سلاح هسته‌ای هستند. (جزئیات بیشتر)

کاهش سطح صادرات گازپروم منجر به افزایش قیمت گاز طبیعی در اروپا شد

قیمت گاز در اروپا روز سه‌شنبه در ادامه روند صعودی خود به بالاترین میزان از زمان رکورد تاریخی ماه مارس رسید.

شرکت روسی گازپروم روز دوشنبه اعلام کرده بود که باز هم سطح صدور گاز از طریق خط لوله «نورداستریم» را کاهش خواهد داد. بهای هر مگاوات ساعت گاز در معاملات بورس گاز تی تی اف هلند (TTF) از ۱۹۰ یورو فراتر رفت. به این ترتیب قیمت گاز تی تی اف هلند به سطح خود در روزهای ابتدایی پس از آغاز تهاجم نظامی روسیه به اوکراین رسیده است.

گازپروم اعلام کرده است که از روز چهارشنبه سطح صدور گاز از طرق «نورداستریم» را به شکل چشم‌گیری کاهش خواهد داد. بنا برنامه تحلیل گر بورس به اعلام این شرکت سطح گاز صادراتی از «نورداستریم» به روزانه ۳۳ میلیون متر مکعب خواهد رسید.

شرکت گازپروم دلیل کاهش سطح صادرات را تعمیر و نگهداری یک توربین «نورداستریم» عنوان کرده است. کاهش سطح صادرات گاز از راه «نورداستریم» در عمل ظرفیت این خط لوله انتقال گاز را به ۲۰ درصد کاهش خواهد داد. این در حالی است که سطح صادرات گاز از طریق «نورداستریم» هم‌اکنون حدود ۴۰ درصد است.برنامه تحلیل گر بورس

کشورهای اروپایی در حال حاضر تلاش می‌کنند تا ذخیره گاز خود برای زمستان پیش‌رو به حداکثر برسانند. کاهش سطح صادرات گاز «نورداستریم» می‌تواند چالشی در این راستا محسوب شود. تاماش وارگا، تحلیلگر امور انرژی می‌گوید: «ذخیره اروپایی‌ها با سطح تعیین شده ۹۰ درصد فاصله دارد و ما روز به روز بیشتر نگران می‌شویم که روسیه از گاز به عنوان سلاح برای امتیازگیری از طرف‌های غربی استفاده کند.»

وزیر انرژی جمهوری چک روز سه‌شنبه گفت که کاهش سطح صادرات گاز از سوی روسیه «شاهدی دیگر» است که نشان می‌دهد «وابستگی اروپا» به گاز روسیه باید در اولین فرصت کاهش پیدا کند. جمهوری چک هم‌اکنون ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را برعهده دارد.

کمیسیون اتحادیه اروپا هفته گذشته پیشنهاد کرده بود که کشورهای عضو این اتحادیه برای مقابله با کاهش صادرات گاز روسیه مصرف خود را ۱۵ درصد کاهش دهند.

روسیه تا سال گذشته حدود ۴۰ درصد از گاز وارداتی به اتحادیه اروپا را تامین می‌کرد.

قدرت پهپادی ، ایران بازیگر مهم در بازار بین المللی/ نیویورک تایمز گزارش داد

تهران – ایرنا – نیویورک تایمز در گزارشی نوشت ایران در سال‌های اخیر پیشرفت‌های مستمر و چشمگیری در طراحی و تولید انواع پهپادهای داشته است و این تلاش ها اکنون بسیار فراتر از منطقه گسترش یافته است و این کشور را به یک بازیگر مهم در بازار بین المللی پهپادها تبدیل کرده است.

به گزارش ایرنا از نیویورک تایمز، ایران فروش فناوری هواپیماهای بدون سرنشین را به کشورهای خارج از خاورمیانه افزایش داده است زیرا به دنبال تبدیل شدن به یک بازیگر در بازار بین المللی است.

نیویورک تایمز می نویسد: به گزارش رسانه‌های خبری، تصاویر ماهواره‌ای و دفاعی، ایران، ایران اکنون به دنبال افزایش نفوذ جهانی خود و فروش پهپادهای پیشرفته با قابلیت سلاح‌های پیشرفته به صورت تجاری به کشورهای دیگر، از جمله کشورهایی که در سال‌های اخیر تحت تحریم‌های مختلف قرار گرفته‌اند، مانند ونزوئلا و سودان است.

این یک منبع مهم سرمایه و نفوذ سیاسی برای ایران است که آمریکا تلاش دارد با محدودیت های مالی ایالات متحده با مشکل مواجهش کند.

اکنون، روسیه به عنوان یک مشتری بالقوه پهپادهای ایران مطرح است. واشنگتن هفته گذشته ادعا کرد که اطلاعاتی در اختیار دارد مبنی بر اینکه مسکو قصد دارد صدها هواپیمای بدون سرنشین از ایران بخرد تا زرادخانه خود را برای جنگ در اوکراین تقویت کند. مقامات آمریکایی از ایران خواستند که هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه نفروشد و نسبت به عواقب آن برای هر دو کشور هشدار دادند.

وزارت امور خارجه ایران در بیانیه‌ای اعلام کرد که همکاری‌های نظامی این کشور با روسیه قبل از جنگ بوده است. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، در مصاحبه‌ای با روزنامه ایتالیایی لا رپوبلیکا در ماه ژوئیه گفته بود که این کشور هیچ برنامه‌ای برای کمک به روسیه در جنگ اوکراین یا فراهم سازی تجهیزات نظامی را برای هر کدام از طرفین ندارد.

هفته گذشته سرتیپ فرمانده ارتش ایران، سرلشکر کیومرث حیدری در سخنانی با بیان اینکه کشور ایران آماده صادرات تسلیحات و تجهیزات نظامی به کشورهای دوست است، گفت که پهپادهای ایرانی «در دوردست ها و فراتر از مرزهای ما عملیاتی می شوند».

ست فرانتزمن، تحلیلگر دفاعی و کارشناس هواپیماهای بدون سرنشین می گوید: «ایران به طور فزاینده ای در حال تبدیل شدن به یک بازیگر جهانی از نظر صادرات پهپادها است.»

وی با اشاره به پهپاد پیشرفته مهاجر-۶ که بردی در حدود ۱۲۵ مایل و توانایی حمل مهمات هدایت شونده دقیق دارد و ادعا می شود در حال حاضر در نقاطی مانند شاخ آفریقا دیده می شود، می گوید کشورها به پهپادهای ایران به عنوان یک تغییر دهنده بالقوه جریانات نگاه می کنند.

فرانتزمن افزود که پهپادهای ایرانی نسبت به سایر مدل‌های موجود در بازار هزینه کمتری دارند، اما در حال پیشرفت هستند و ارزش خود را در میادین جنگ در سراسر خاورمیانه ثابت کرده‌اند.

به گزارش نیویورک تایمز، تهران توسعه پهپادها را در دهه ۱۹۸۰ و در جریان جنگ تحمیلی آغاز کرد. بر اساس تحلیل کارشناسان، علیرغم تحریم‌های شدیدی که در سال‌های اخیر بر برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران اعمال شده است، این کشور موفق شده مجموعه گسترده‌ای از پهپادهای نظامی را تولید کند و در اختیار داشته باشد که هم برای نظارت و هم برای حمله استفاده می‌شوند.

این برنامه در سال‌های اخیر به نگرانی بزرگی برای رژیم صهیونیستی و آمریکا تبدیل شده است. وزارت دفاع ایالات متحده در بیانیه‌ای در ۳۰ تیرماه گفت که «شبکه سیستم‌های هوایی بدون سرنشین تهاجمی که توسط ایران گسترش یافته» یا همان پهپادها، موضوع اصلی بحث در نشست امنیتی منطقه‌ای اخیر در قطر بوده است.

به گفته فرانتزمن، پهپادهای ایرانی هنوز تا حد زیادی در حاشیه بازار جهانی باقی مانده اند و عمدتاً توسط کشورهای کم درآمد یا تحریم شده خریداری می شوند که قادر به خرید آنها از جاهای دیگر نیستند. ایران همچنین با رقابت سختی از سوی قدرت هایی مانند ترکیه مواجه است که پهپاد Bayraktar TB۲ آن توسط کشورهایی مانند آذربایجان، پاکستان و اتیوپی خریداری شده و در جنگ با روسیه مورد استقبال اوکراین قرار گرفته است.

تحریم سازمان ملل با هدف جلوگیری از خرید و فروش تسلیحات ایران علیرغم اعتراضات آمریکا که خواهان تمدید آن بود در سال ۲۰۲۰ به پایان رسید. به گفته تحلیلگران، با رفع این تحریم ها، مانع حقوقی قابل توجهی برابر ایران برای صادرات پهپادهایش و تثبیت وضعیت خود به عنوان یک بازیگر جهانی در فناوری هواپیماهای بدون سرنشین، برطرف شد.

در واقع نشانه های اولیه مبنی بر اینکه ایران از لغو تحریم ها و افزایش صادرات هواپیماهای بدون سرنشین سود می برد، در شهریور سال گذشته ظاهر شد.

دیپلمات‌های غربی دریافت پهپادهای ایرانی توسط اتیوپی را به نیویورک تایمز تأیید کردند و بعداً وزارت خزانه‌داری آمریکا در اکتبر گذشته با اعمال تحریم‌های جدید علیه برنامه هواپیماهای بدون سرنشین ایران، علناً این موضوع را تأیید کرد.

در ماه اسفند، بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل گفت که هواپیمای مهاجر-۶ ایران - به برخی کشورها فروخته می‌شود.

در تیرماه سال جاری، مادورو پهپادهای رزمی مسلح ایرانی را که با استفاده از کیت های مونتاژ مهاجر-۲ ساخته شده بودند، به نمایش گذاشت. اسرائیل در ماه اسفند ایران را متهم کرده بود که موشک های هدایت شونده دقیق را برای استفاده در پهپادها در اختیار برخی کشورها قرار داده است.

یک تحلیلگر نظامی نیز ویدئویی را در ماه دی در کانال یوتیوب خود منتشر کرد که در آن گفته بود ایران در حال صادرات هواپیماهای بدون سرنشین است.

وی گفت: جمهوری اسلامی ایران مدت‌هاست که در تولید پهپادهای مختلف به سطح تولید انبوه رسانده است و از آنجایی که پهپادها کارآمد هستند و برخی کشورها مشتاق این پهپادها بوده‌اند، در سال‌های اخیر ایران پهپادهایی مانند نیو مهاجر-۲ (M۲-N) و مهاجر-۶ (M۶) و حتی ابابیل (AB-۲) صادر شده است.

ایران هم انگیزه‌های سیاسی و مالی برای فروش هواپیماهای بدون سرنشین به کشورها دارد و فروش این پهپادها به تهران این امکان را می‌دهد تا به رغم تلاش‌های غرب برای منزوی کردن خود، پیوندهای بین‌المللی ایجاد کند و منبع درآمد اضافی در کنار نفت فروخته شده در تضاد با تحریم‌ها فراهم کند.

در ماه اردیبهشت، سرلشکر محمد باقری، فرمانده کل نیروهای مسلح ایران، برای افتتاح کارخانه ساخت پهپادهای ابابیل-۲ به تاجیکستان سفر کرد. رسانه ها این رویداد را به طور گسترده پوشش دادند و آن را نقطه عطفی در برنامه توسعه فناوری پهپادی داخلی دانستند و نشانه ای از این که ایران اکنون یک بازیگر واقعی در بازار هواپیماهای بدون سرنشین است.

یک تحلیلگر نظامی همکار انستیتو واشنگتن که متخصص در صنایع دفاعی ایران است و که نامش ذکر نشد، می گوید: «ایرانی ها این ظرفیت تولید پهپاد باکیفیت را ایجاد کرده اند، بنابراین جای تعجب نیست که کشورهای دیگر به چنین فناوری هایی علاقه مند هستند.»